In een redelijk bezochte - 60 a 70 man - zaal van het Concordia theater in Den Haag hield de politieke partij van Farid Ouled Lahcen en co de conferentie: Rif en haar toekomstperspectief: recht op zelfbeschikking of nieuwe invloed van de centrale overheid.
En waar de alcohol rijkelijk vloeide in de foyer; de poezie van Ahmed Essadki als zoete woorden in mijn oren klonken; de Marokkaanse consulaatmedewerker met bibberende handen fotos maakte van de gegadigden; de moslimextremist uit het publiek ons nogmaals op het islamitisch broederschap wees; de aanwezige Amazigh broeders uit Noorwegen, Duitsland en Spanje een constructieve aandeel hebben geleverd aan de conferentie; en waar zelfs vragen vanuit Sevilla via het internet live zijn beantwoord; heb ik vooral geluisterd naar de sprekers van de conferentie en bij deze een vrije vertaling van mij:
Abdelghafour Ahalli - Forum Euro-Rif voor Bugerschap en Solidariteit
Marokkanen in Nederland dienen beter te luisteren naar de mensen in marokko. Deze mensen zeggen allemaal dat het Marokkaanse vaderland in gebreke blijft, wat betreft haar taak en verplichtingen jegens het volk. Dit zorgt voor een probleem aangezien voor de Marokkanen in Europa het moeilijk maakt om zich vaderlands op te stellen. Zeker als je je bedenkt dat de Marokkaanse overheid nog steeds niet kan voorkomen dat er in december 2009 in Khenifra 12 Marokkaanse burgers kwamen te overlijden simpelweg vanwege de kou. Tegenwoordig is er genoeg informatie beschikbaar over het reilen en zeilen van de Marokkaanse overheid en de Marokkanen in diaspora zijn goed op de hoogte van wat er speelt in Marokko en in de Rif. Zij dienen daarom ook in te zien dat er geen democratie zal zijn zonder oprechte politieke wil. Als de Marokkaanse overheid het echt wilde hadden het van heel Marokko een welvarend land van kunnen maken. Echter de realiteit is dat je connecties moet hebben om ervan te kunnen profiteren en dat de Marokkaanse overheid een politieke beleid van willekeur voert zonder een logische lijn te volgen. Daarom is het belangrijk dat Marokkaanse burgers en in het bijzonder Riffijnse burgers zich meer moeten gaan bemoeien met de politiek en bijvoorbeeld zich gaan afvragen: wie regeert Marokko daadwerkelijk? En hoe wordt Marokko geregeerd? Een beetje meer burgerparticipatie graag van de Marokkaanse onderdanen aub...
Mohammed Inaissa - woordvoerder van "Beweging voor autonomie Rif"
Men dient goed te begrijpen dat ik als Marokkaanse burger en als Amazigh mijn eigen leven leidt in de Rif en geen "ruzie zoek" met de makhzen. Maar als ik daarbij continu lastig wordt gevallen door de Marokkaanse overheid dan komt er een moment waarop de spanning tussen mij en de makhzen zal stijgen. Zeker als je je bedenkt dat de centrale overheid in het verleden en vandaag de dag genoeg geld verdient aan mijn regio de Rif. Grote kapitaalstromen komen het land binnen via Mretc, Nador en el Hoceima en worden door de centrale overheid afgevloeid naar steden zoals Fes, Meknes etc. Voor mij komt er dan een moment dat ik mij strijdbaar wil inzetten hiertegen en mezelf luid en duidelijk kenbaar maak dat ik daar absoluut niet van gediend ben. En als de overheid dit dan ziet als "ruzie zoeken" dan kunnen ze het ook zo krijgen. Want aan lef, moed en kracht ontbreekt het niet aan in de Rif, waar het wel aan ontbreekt in de Rif is om deze "ruzie" ook met woorden en redenatie te winnen. En dat heeft weer te maken met de wil van het Riffijnse volk. En dat heeft weer te maken met de passiviteit van het Riffijnse volk die liever alles aangereikt wilt krijgen zonder maar van de eigen plaats af te komen. Afgelopen maand is de staatszender Amazightv in Marokko begonnen met uitzendingen in het Tamazight. Sommige Irifien hebben deze ontwikkeling met open armen ontvangen. Ik niet. Aangezien het alleen maar de passiviteit van Irifien alleen maar versterkt. Bovendien moeten Irifien de zendtijd ook nog eens delen met de andere Imazighen van Marokko. Dus waarom zou ik zoiets gaan toejuichen? Irifien moeten leren inzien om het politiek speelveld te verkleinen zodat alleen de Riffijnse belangen voorop zullen staan. Dat kan men bereiken door gewoon heel klein te beginnen met initiatieven of op lokaal niveau zich te gaan organiseren.
Abdelwahab Tadmouri - regionaal coordinator Forum voor Mensenrechten, Noord-Afrika
In Marokko draait alles om de koning. Alles en iedereen is maar bijzaak. Dat ziet men terug in de geschiedenis die bol staat van talloze voorbeelden waarin de koningen en sultans van Marokko willens en wetens het welzijn van hun eigen volk riskeerden alleen ten behoeve van het behoud van hun eigen koninklijke of sultan titel. De Marokkaanse geschiedenis staat ook bol van de vele volkswoede en opstanden die dit egoistisch beleid van de Marokkaanse dynastien over zich heeft afgeroepen. Met name in de regio van de Rif en eigenlijk de gehele Middelandse Zeekustgebied is er altijd een sterke traditie van opstandigheid aanwezig geweest. Tegenwoordig zien we dat tijdens het regeerschap van de huidige koning het welzijn van de Marokkaanse onderdanen zwaar onder druk is komen te staan. Zo is naar voren gekomen in verschillende rapporten en onderzoeken dat de leefbaarheid in Marokko de afgelopen tijd is gedaald tot een vergelijkbaar niveau van dat van landen in donker-Afrika. Marokko is hard op weg om net als Nigeria te worden. Dat geldt ook wat betreft de mensenrechtensituatie in Marokko. Daar kan ik ook heel duidelijk in zijn. Mensenrechten bestaan niet in Marokko.
Souliman Belgharbi - "Beweging voor autonomie Rif"
Ik zou graag het internationale aspect willen benadrukken van de autonomiebeweging in de Rif. Zo ben ik van mening dat er nog te weinig coordinatie en inspiratie wordt opgedaan van bijvoorbeeld de Imazighen in andere landen zoals Algerije, Libie of andere landen die tot het historische Tamazgha behoren. Wat veel Irifien ook over het hoofd zien is dat er ook nog te weinig coordinatie en inspiratie wordt opgedaan met de Europese woongebieden van de Imazighen in diaspora. Waarom zouden we niet kunnen leren van zowel de negatieve als positieve ervaringen van andere minderheden zoals de Catalanen. Het zou toch te gek voor woorden zijn dat wij als Imazighen die in geheel Noord-Afrika en Europa een netwerk hebben opgebouwd maar er vevolgens geen gebruik van maken om ons te verenigen voor de politieke toekomst van de Rif en het Riffijnse volk. Maar blijkbaar ontbreekt het nog steeds aan een volksbewustzijn bij de Irifien en bovendien zijn de meeste Irifien niet geinteresseerd in politiek. Om dit te veranderen dient men op structurele basis conferenties zoals deze te houden. Want ondanks de politieke desinteresse onder de meeste Irifien zijn er ook genoeg mensen die zich met veel passie inzetten voor de autonomie van de Rif. Deze mensen zullen op de toekomstige conferenties bijeen moeten komen zoals wij vandaag bijeen zijn gekomen om samen te praten over de te volgen strategie, waarbij het ook belangrijk is dat men zich flexibel dient op te stellen.
