Het echte einde van de ramadan
Woord door Asis Aynan
Toen de trein de vrijstaat Berlijn verliet en richting de polder reed, maakte zich een onrustig gevoel meester van mijn buik. Ik nam een hap van mijn sandwich en een paar slokken fris, maar het haalde niets uit, de zenuwen bleven. De trein stak de grens over, en toen wist ik waar de spanning vandaan kwam: ik zou binnen afzienbare tijd terug zijn in mijn sociale habitat, terwijl de ramadan aan de gang was.
Maak je niet druk reizigers zijn vrijgesteld van vasten :-)
Voor de islamitische niet-vaster is dat een periode waarin hij zich moet bedienen van leugens en ontwijkgedrag om de moslims uit zijn omgeving niet voor het hoofd te stoten. Een vriend van mij, die als schoonmaker werkte, nuttigde elke ramadan zijn lunch op het toilet, omdat hij bang was voor een ontwrichte werkrelatie met zijn islamitische collega's. De vriend vergelijkt de niet-vasters in Nederland altijd met de homo's van Marokko: ze kunnen alleen in het geheim zichzelf zijn.
Genoeg niet-vasters die wel het "lef" hebben om te eten, hoorde laatst nog van een vriend dat 2 Marokkaanse collega's rustig hun lunch naar binnen werken deze maand. En ik heb in het verleden gewerkt met Turken, maar bij hun scheen je ook geld aan armen te kunnen doneren indien je de ramadan toch wat zwaar vind. Dus doe nou niet alsof je psychsich mishadeld wordt omdat je mede-Marokkanen je raar zullen aankijken indien je tijden ramadan eet. Eten tijdens ramadan zonder geldige reden wordt door het overgrote deel van de Marokkanen als iets slechts gezien, daar het een van de 5 zuilen is. Verder kun je thuis rustig eten, dus ik zie het probleem niet zo.
Gelukkig zijn er veranderingen op komst.
De ramadan betekent voor miljoenen moslims wereldwijd 29 of 30 dagen onthouding van eten, drinken, seksueel contact en slechtpraterij, van de morgenschemering (niet zonsopgang) tot zonsondergang. Deze abstinenties moeten leiden tot de spirituele staat van de bezinning. Dat is een welkome toestand overigens, in een wereld waar de snelheid en geneugten des levens onmetelijk zijn, en ons dikwijls zo verdoven, dat we bijna vergeten dat we leven.
Het aantal dagen (29 of 30) dat gevast moet worden, hangt van de omlooptijd van de maan af. De tijd tussen twee nieuwe manen is precies 29 dagen, 12 uren en 44 minuten. We weten ook dat een maanjaar 354 dagen, 8 uren en 48 minuten telt. Daarom verschuift elk jaar de ramadanmaand met anderhalve week naar achteren in onze kalender (zonnejaar). Toch doen islamitische geestelijken alsof er van deze wetmatigheid geen sprake is, want de vastenmaand mag pas beginnen als 's werelds belangrijkste imams de wachter van de aarde met het blote oog hebben waargenomen. De imams bepalen ook de afsluiting.
De islamitische geestelijken tonen aldus hun kracht door de baas te spelen over de maan. Maar ze zullen geen grip hebben op de grote omwenteling onder Nederlandse moslims: de ontkerkelijking.
Dit heeft te maken met de letterlijke interpretatie van de hadith waarin de profeet (vzmh) zegt dat de nieuwe maan met het
blote oog waargenomen dient te worden. In het vervolg kun je zulke onzin dus beter achterwege laten en gewoon wegblijven bij zaken waar je niet zoveel kaas van hebt gegeten (of eerst wat navraag doen).
Dit is geen voorspelling met het blote oog, maar een trend die wordt bevestigd door het onderzoek Religie aan het begin van de 21ste eeuw, dat onlangs door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is gepubliceerd, waaruit blijkt dat het bezoek aan kerken, moskeeën en religieuze bijeenkomsten flink aan het teruglopen is.
De grootste daling wordt onder moslims waargenomen. Naar mijn mening heeft dat te maken met het feit dat veel tweede generatie-moslims ontevreden zijn over de conservatieve moskeebesturen, die weinig vernieuwend zijn. Ze willen bijvoorbeeld nog altijd geen vrouwelijke voorgangers benoemen. De ontkerkelijking is ook het gevolg van de moderniteit. Een belangrijk kenmerk daarvan is de individualisering, die de structuren van de islamitische gemeenschappen afbreekt. Steeds minder vaak is het huis van God het centrum van de gemeenschap.
Maar er is meer. Ik zie de groep Nederlandse moslims in mijn omgeving die zich vervreemden van de gedicteerde islamitische regels en religieuze dogma's steeds groter worden. Dit wijst op meer dan enkel 'ontkerstening'. Voor de meeste jonge moslims ligt aan de vervreemding van de islam geen religieus alternatief of godloochening aan ten grondslag. Het gaat eerder om de eisen die de islam aan haar gelovigen stelt. Deze beginnen onwerkbaar te worden in onze moderne samenleving.
Zoals reeds aangegegeven impliceert een ontkerkelijking niet perse een teruggang in geloof, maar hooguit een verandering in geloofsbeleving. Je legt dus een relatie die er niet is en die je verder ook niet onderbouwd.
Voor de ramadan betekent dat een deel van de Nederlandse moslims niet meer zal vasten. Elk jaar verschuift de heilige islamitische maand ongeveer tien dagen. In het jaar 2016 zal de midzomer midden in de vastenmaand vallen. De ramadanner zal vanaf half vier 's nachts tot half elf 's avonds (dus 17 uur lang!) zijn lichaam van water, eten en al het andere moeten onthouden. Het is onmogelijk dat een ongetraind persoon zich nog kan bezinnen, terwijl hij of zij een maand lang elke dag maar een paar uur de tijd heeft om zichzelf te voeden.
Je doet bijna alsof ramandan de komende jaren voor het eerst in de zomer valt. Ik eet en drink na het maghreb gebed en drink alleen water voor de dageraad om de volgende vasten dag in te luiden. Dit betekent dat ik 1 maaltijd en ongev. 1 a 1,5 liter water per 24 uur tot mij neem, en dat zal dus straks als de vasten dag 17 uur duurt ook het geval zijn (misschien iets meer water en iets minder eten ivm de warmte). En ik denk dat mijn situatie voor veel anderen ook geldt, dus of ik snap je punt niet of je presenteert gewoon wat meer van hetzelfde, namelijk mooi verpakte onzin.
Sterker nog: een dergelijke vastenmaand bereikt niet het gewenste effect voor de geest, maar is ook ongezond voor het lichaam. En dit zal de Nederlandse moslim, die nu nog trouw is aan zijn religie, ook inzien. De meesten zullen het toekomstige offer niet brengen, omdat het simpelweg onredelijk is en te veel van hen vraagt.
Zo zo Asis denkt tegenwoordig aan gezondheidsaspecten, dit stukje heb ik denk ik gemist in je columns waarin je het nuttigen van alcohol nogal schrijnt te romantiseren.
Ook hier leg je weer een verband die er niet is en die je verder ook niet onderbouwd, want je hebt nogal wat onderzoeken waarin lichamelijke voordelen van het vasten worden onderkend tegen je.
Goed nieuws voor de niet-vaster: hij of zij hoeft in de toekomst niet meer te vrezen voor een maand vol hypocrisie.
Aldus sprak ons orakeltje Asis :-)
Wat de titel betreft, de knipoog naar Nietsche's "God is dood!". Op de Berlijnse muur schijnt het volgende te hebben gestaan:
"Nietsche is dood!"
God
Overigens vraag ik mij wel af waarom de reactie van student1980 op de
reeds geuite kritiek zolang uitblijft? Hij zal toch niet het type zijn dat niet zo gecharmeerd is van kritiek en er toch meer van houdt om in gotba-stijl zijn mening ventileren?
