Grammatica

[amazigh (Gast)]

Azul mara aythm ath souythma

Ik vroeg me af of wij in het Tamazight duidelijke Grammaticale regels hebben.
Hiermee bedoel ik dus of er formules zijn die je kan gebruiken bij de conversie van enkelvoud naar meervoud en of er duidelijke regels zijn voor het gebruik van werkwoorden in een zin. Bijvoorbeeld werwooden in het meervoud.

Bij voorbaat dank.

[Falku]

Amazigh,

Natuurlijk zijn die regels er, anders konden we elkaar niet begrijpen, iedere taal heeft duidelijke grammaticale regels. Het Tmazight een een volwaardige taal. In Noord-Afrika noemen ze het wel een dialect, maar hier in Europa beschouwen wetenschappers het als een volwaardige taal.

Ik zal een voorbeeld geven, het werkwoord  Melqa (ontmoeten)

Tegenwoordige Tijd

necc ttmelqirv
cek ttmelqid
cem ttmelqid
netta ittmelqa
nettat ttmelqa

neccin nettmelqa
kenniw ttmelqam
kennint ttmelqant
nitni ttmelqan
nitenti ttmelqant


Verleden Tijd

necc mmelqirv
cek temmelqid
cem temmelqid
netta immelqa
nettat temmelqa

neccin nemmelqa
kenniw temmelqam
kennint temmelqant
nitni mmelqan
nitenti mmelqant


Toekomende Tijd

necc ad mmelqirv
cek ad temmelqid
cem ad temmelqid
netta ad immelqa
nettat ad temmelqa

neccin a nemmelqa
kenniw ad temmelqam
kennint ad temmelqant
nitni ad mmelqan
nitenti ad mmelqant

------------
ik
jij m.
jij v.
hij
zij

wij
jullie m.
jullie v.
zij m.
zij v.

[amazigh (Gast)]

Azul Falku

Bedankt voor het lijstje wat alleen opgaat voor het werkwoord Melqa :). Volgens mij krijgen andere werkwoorden een hele andere vorm in de verleden tijd. Ga dit na voor het werkwoord drinken.

Ik vroeg dus of er DUIDELIJKE regels en formules zijn die gelden voor ALLE werkwoorden.

ps. Natuurlijk is het Tamazigh ook een taal. Maar volgens mij is het meer een gesproken taal dan een taal met duidelijke grammaticale regels. Ik kan er ook naas zitten natuurlijk :)

[Falku]

Amazigh,

Ik heb me waarschijnlijk niet goed uitgedrukt. Elke taal, of die nu geschreven is of alleen gesproken, heeft duidelijke grammaticale regels. Grammaticale regels bepalen wat een goede zin is en wat onzin is:

1) rvarem ca n lweqt a nessiwel cwayt.
(Heb je (v.) een momentje om even te praten)

2) lweqt nessiwel rvarem n ca a.

Zin (1) is een zinnige zin, een grammaticale correcte zin, zin (2) is onzin, hij is grammaticaal incorrect. Grammatica bepaalt dus wat correcte zinnen zijn en wat niet. Zonder een grammatica "werkt" een taal niet, dat zou je de grootste onzin kunnen zeggen.
Daarom heeft elke taal een grammatica, of die nu gesproken is of ook geschreven (en trouwens het Tmazight is wel een degelijk een geschreven taal, hoor).
Wat is het verschil tussen een taal en een dialect? Een taal heeft een eigen grammatica en een dialect niet. Voorbeeld: het Nederlands heeft een eigen grammatica, het Limburgs Dialect niet, die heeft de grammatica van het Nederlands plus een andere woordenschat.
Het Tmazight heeft een geheel eigen grammatica en is daarom een taal, en geen dialekt.

Je merkte op dat bepaalde werkwoorden anders vervoegd worden, natuurlijk, dat is in iedere taal zo, je hebt standaard regels en uitzonderingen. Kijk maar eens in een grammatica regels van de Nederlandse taal, en je zult zien dat ook daar niet elk werkwoord op dezelfde wijze vervoegd wordt :-)
 
Je wilde de vervoeging van drinken, dat kan (maar blijf me niet werkwoorden vragen, hehe).
Het werkwoord  Su (drinken)

Tegenwoordige Tijd

necc sesserv
cek tsessed
cem tsessed
netta isess
nettat tsess

neccin nsess
kenniw tsessem
kennint tsessent
nitni sessen
nitenti sessent


Verleden Tijd

necc swirv
cek teswid
cem teswid
netta iswa
nettat teswa

neccin neswa
kenniw teswim
kennint teswint
nitni swin
nitenti swint


Toekomende Tijd

necc ad swerv
cek ad teswed
cem ad teswed
netta ad isu
nettat ad tsu

neccin a nsu
kenniw ad teswem
kennint ad teswent
nitni ad swen
nitenti ad eswent

[Falku]

Trouwens Amazigh, als je meer vragen hebt, moet je ze gerust stellen, ik zal me best doen om ze te beantwoorden, en er zijn nog andere mensen op dit forum die er nog veel meer verstand van hebben.

:-)

[amazigh (Gast)]

Dankje voor de uitleg awma Falku

Kun je de volgende werkwoorden uitwerken aub?

bezoeken, bezondigen, bezorgen, bezuinigen, bidden, bieden, aanhouden, aankijken, aanklagen, aankleden, aankomen, aankondigen, afwijken, afzonderen, drukken, stormen, stoten, spreken, springen, leren, lezen, leven  ??

Bij voorbaat dank :-)

Is er trouwens ook originele Tamazight literatuur? dus geen vertalingen maar bijv. Romans en zo in het Tamazight?

[Falku]

Amazigh & Andere,

Ik zou graag andere mensen bij deze discussie willeb betrekken. Er zijn mensen als Yuba, Ayned Tmighist die veel meer verstand hebben van het Tmazight dan mij. En er zijn nog een hoop andere.

Dus mensen, zouden jullie misschien iets meer kunnen vertellen over de grammatica van het Tmazight?
Kunnen jullie misschien nog een paar voorbeelden geven? Zoals vervoegingen van werkwoorden die door Amazigh hierboven genoemd worden, of iets anders natuurlijk.
Alvast mijn dank.

Amazigh, er is inderdaad literatuur in het Tmazight. Maar er is moeilijk aan te komen. De meeste literatuur is geschreven door de Barghawata, een Amazigh rijk uit Marokko. Ze hebben driehonderd jaar alleen boeken in het Tmazight geschreven, waaronder de Koran. Marokko heeft ondertussen bijna al hun boeken vernietigd, er zijn volgens mijn nog een aantal van in Italiaanse musea.
De meeste literatuur in het Tmazight van tegenwoordig zijn korte verhalen en gedichten. Er zijn ook kranten en tijdschriften in het Tmazight.

[Tmighist (Gast)]

azul Amazigh
Ik wil je eerste een vraag stelen!!!
wat bedoel je ermee met zoveel werkwoorden?

[amazigh (Gast)]

Azul Tmighist

Mijn laatste bericht was spottend bedoeld richting Falku :)

[Falku]

Azul Amazigh,

Hahahaha, had helemaal niet door dat dat een grapje was, dacht dat je het meende, hehe.
Goed dat ik het niet gedaan heb :-)

Maar als je nog (serieuze) vragen hebt moet je die beslist stellen, de grammatica van het Tmazight is een boeiend onderwerp!

[Aqsil]

Ik heb begrepen dat Grammatica van Darija (Marokkanse Arabische) lijkt meer op Amazigh grammatica dan op Arabische grammatica!

kan iemand voorbeelden hiervan geven?

[Ilizi]

Azul

I Voorbeeld:
bghit-ha l ras-i
Xsegh-tet i wzedjif-inu
Letterlijk vertaling:
Ik wil het voor hoofd mijn
Goede vertaling:
Ik wil het voor mijzelf
II voorbeeld
Kl-it lhem xder
Ecc-igh aksum d azegza
Letterlijk vertaling:
gegeten Ik heb vlees groene
Goede vertaling:
Ik heb vlees gegeten die niet goed gebakt is
Ad tqad ac/m

[Aqsil]

Azul
Kl-it lhem xder (ik heb groen vlees gegeten)

Dit heb ik nooit gehoord! Zegt men dit echt???
Dit lijk me een vraag voor degenen die goede Darija spreken.
Bovendien er is ook een verschil tussen Darija van het Noord en darija van het Zuid!

[Idir]

Dit ben ik tegengekomen, wellicht hebben jullie er wat aan ???
http://home.wanadoo.nl/rif-online/taal.htm#masculine%20names

[allasian]

Azul mara aythm ath souythma

Ik vroeg me af of wij in het Tamazight duidelijke Grammaticale regels hebben.
Hiermee bedoel ik dus of er formules zijn die je kan gebruiken bij de conversie van enkelvoud naar meervoud en of er duidelijke regels zijn voor het gebruik van werkwoorden in een zin. Bijvoorbeeld werwooden in het meervoud.

Bij voorbaat dank.

Tjonge jonge jonge toch.
Zonder grammatica kun je toch niet praten.Hoe kun je dan weten wat iemand precies bedoelt.
Bedenk goed dat grammatica mondeling is uitgevonden en niet schriftelijk.dat geldt voor elke taal.
Het is heus niet zo dat grammaticale regels eerst schriftelijk zijn opgesteld en dat daarna iedereen die uit hun hoofd moesten leren en zo in hun mondelinge taalgebruik moesten toepassen.Nee,het is juist andersom.En trouwens vroeger waren toch de meesten mensen analfabeet.Schrijven was voor een bepaalde elite.