Chaouies en Irifyen: Is er een verband?

[Falku]

Een Marokkaan die ik tegen gekomen was vertelde me dat hij ooit eens een Chaouie of bezoek had gehad. Chaouies zijn Imazighen uit Oost-Algerijen, uit het Aures-gebergte aan de grens met Tunesie en Libye.
Hij dacht aanvankelijk dat ze elkaar niet goed zouden verstaan, maar wat bleek tot zijn verrassing, de taal van de Chaouies en Irifyen is bijna hetzelfde! Het leek wel of ze beide precies hetzelfde Tmazight spraken. Het Chaouiet lijkt meer op het Tarifyt dan het Taqbaylit, terwijl de Kabyliers dichter bij het Rif wonen!

Ik heb nu een liedje in het Chaouiet gehoord, en als ik niet beter wist zou ik haast denken dat er Tarifyt gezongen werd.

Er moet dus een link zijn dus de Chaouies en de Irifyen, op een of andere manier hebben die 2 volkeren veel met elkaar te maken. Hun relatie met deze Imazighen moet haast wel sterker zijn dan met andere Imazighen.

Hier is nog wat info over de chaouies:

Aurès, Land Van De Chaouïa.

Aurès is een bergmassief van het Noord-Oosten van Algerije tussen de hoge vlaktes van Constantinois en de Sahara. Hij aan de vorm van een vierhoek Batna - Biskra - Khanga Sidi Nadji - Khenchela. Hij wordt door drie dalen overgestoken die door wadis worden doorlopen, georiënteerd ongeveer NE-SW: de wadi Abdi aan het westen, de wadi EL Abiod in het centrum, de wadi Arab aan het oosten. Op de noordelijke helling, vindt er men de bossen van ceders op toppen zoals met name Chélia (culminant punt van Algerije van het noorden). Op de zuidelijke helling, is aridité merkbaar naarmate men in breedtegraad naar beneden gaat.
Aurès die door talrijke berbères stammen wordt bevolkt, heeft een omstreden geschiedenis. Sommige zien het gedaan van ongehoorzaamheid en opstanden (Tacfarinas, Kahina, opstanden tegen het Franse koloniale bestuur...). Anderen (Jean Morizot met name) weigeren en proberen om dit historiographie uiteen te nemen. Het debat is boeiend en beide onderwijs is leerzaam, de tweede vernieuwt een vaak idéologiquement beheerde geschiedenis.
Chaouïa hebben een bijzondere levensstijl lening van hun cultuur. Weliswaar er blijft slechts zeer weinig van hun traditioneel leven van eerste XXè eeuw maar bepaalde gemeenschappen - tot in Europa - zetten een leven voort dat rond deze waarden wordt gearticuleerd (berbère taal, leven in gemeenschap, keuken die van terroir aurasien, islam worden geërft...).
Aurès wordt vaak verenigd terecht aan de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog. Zij is er door "rode Allerheiligen die" begonnen door een figuur wordt geleid, waaraan de geschiedenis de plaats niet heeft gehouden die hij waard is, Mostéfa Ben Boulaïd. Op 1 november 1954, leiden enkele honderdtallen mannen bijna een ongelooflijk hardie opstand op alle massief. Zij hebben een rol gespeeld die in de lancering van het conflict bepaalt, Aurès zullen blijven min of meer een gunstig terrein aan de opstand tot de onafhankelijkheid blijven.
Maar hij is eveneens de plaats waar de eerste aanvullende opleiding van het gedane Franse leger van Chaouïa is opgesteld, zodat een belangrijk deel van de bevolking is geweest wat men "Harki" noemt.
Men vindt talrijke gemeenschappen chaouïa in Frankrijk tegenwoordig.

Deze info is in het Frans hier te vinden:
http://members.aol.com/_ht_a/nboulhais/myhomepage/

[Ik (Gast)]

Azul fellak,

Ik vind je een heel actief jongen in deze site.
Ik ben trots op je.

Ik heb vandaag op het internet gezien dat "Lakbayle" grenzen aan libye en niet aan Marokko.

Ik zelf versta "Takbatlet" beter dan "Tasousiet" en "Tachlhit".!?

[Nomad]

Azul
Ik was eens bij de slager, bestelde ik aysoum (vlees) . vraagt een man die naast me zat: wat zei je?
ik antwoordde aysoum, hij zei dat zeggen we ook. later bleek hij uit libya te komen. we konden elkaar redelijk verstaan
dit zei hij ook o.a.:
Aghrum (brood)
Argaz (man)
Tamettout (vrouw)

[Falku]

Azul Ik,

Wij Irifyen verstaat het Taqbaylit inderdaad beter dan het Tachelhit (Soussien) en het Tamazight (Atlas). Maar het Chaouiet verstaan we beter dan het Taqbaylit!

Alleen hoor je weinig van de Chaouies, vandaar dat veel Irifyen dat niet weten. Dat wij het Chaouiet beter verstaan dan het Taqbaylit is opmerkelijk omdat ze zo ver van ons vandaan wonen.

De Kabyliers (Lakbayle) grenzen niet aan Libie (komen in de buurt). Klein-Kabylie ligt ten westen van de stad Algeriers, Groot_Kabylie ligt ten oosten van Algeriers.

[Falku]

Nomad,

De Libiers zijn inderdaad ook Imazighen. Het wordt vooral in de hoofstad gesproken, daardoor spreekt maar liefst zo'n 20% procent van Libye Tmazight.

Khadaffi is ook een Amazigh.

Meer info over Imazighen in Lybie vindt je hier:
http://www.libyamazigh.org/

[Ik (Gast)]

De tamazight van Tunessie heet Chalha, volgens mij lijkt dit veel op onze chalha (Atlas) in Marokko.

Maar in ieder geval onze dialecten lijken allemaal op elkaar. wij worden niet voor niets in het Arabische genoemd ABNAAO AMAAZIEGH (Kinderen van Amazigh).
We hebben dezelfde voorouders en dezelfde taal.

[Nomad]

natuurlijk zijn we allemaal Imazighen en onze taal is Tamazight.

AIT "AIT" "AIT"   Umazigh

[Yurman (Gast)]

Azul

Hee Falku Thanx Voor de informatie Ajouma:D.....

[Inez]

Hi allemaal

Klopt Falku *lol*.  Ik ken ook Algerijnen uit Frankrijk, en met hen praat ik ook in het Tmazight en zij in het Chaouie.  Zelfs de Libanezen en Egyptenaren kan je verstaan als ze in hun oorspronkelijke taal praten!
Jaja je ziet maar, het Tmazight is wereldwijd bekend, dus kom maar op met die handtekeningen *lol*.

Groetjes