Amazighische personages :

[Matoub]

Juba I (ca 85 v. Chr. -46 v. Chr. ) was de kleinzoon van Jugurtha, een Amazigh koning die tegen de Romeinen vocht voor de onafhankelijkheid van zijn volk. Hij was een krijger die ervan droomde alle Amazighische landen te verenigen en een staat te stichten om de buitenlandse machten af te weren. Hij weerstreefde de Romeinse invloed en verbood daarom de Romeinse officieren de rode mantel te dragen omdat dat een symbool van zijn koninkrijk was.

Toen Caesar en Pompejus elkaar begonnen te bevechten, besloot Juba om Pompejus te steunen, omdat hij veronderstelde dat Caesar van plan was Noord-Afrika stevig onder de duim te houden. De Mauritaanse koningen kozen er echter voor om Caesar te steunen. Toen Caesar overwon besloot Juba om zelfmoord te plegen. Zoals Mohamed Chafik het uitdrukte was zijn zelfmoord uniek. Hij daagde een Romeinse officier uit tot een tweegevecht met zwaarden waarbij zij elkaar ombrachten.

Toen Juba I stierf liet hij een zoon achter. Zijn zoon heette ook Juba die bekend is als Juba II, en hij was tussen vijf en zeven jaar jong toen zijn vader Juba I stierf. Hij werd door Julius Ceasar gegijzeld, en meegebracht naar Rome, waar hij in het paleis van Augustus is opgegroeid. Deze laatste (Augustus) heeft hem als koning van Mauritania geplaatst.

[Matoub]

Juba II van Numidië (52 v. Chr. â€" 23 na Chr.) was de echtgenoot van Cleopatra Selena, de dochter van Marcus Antonius en Cleopatra. Gezamenlijk regeerden ze over Numidië in Noord-Afrika voordat de politieke situatie te onstabiel werd en zij hun residentie naar Mauritanië verhuisden.

Juba was een zoon van de berberkoning Juba I van Numidië (85 v. Chr. - 46 v. Chr.) die in 60 na Chr. was verslagen door de Romeinen. Deze maakten van Numidië een Romeinse provincie. Juba II was opgegroeid in Rome. In 25 v. Chr. plaatste keizer Augustus hem weer op de troon van Numidië en zond Juba en zijn echtgenote (die eveneens in Rome was opgegroeid) om het land te besturen. Augustus hoopte dat zij met Rome zouden samenwerken. Juba was teveel Romein naar de zin van de Numidiërs. Uiteindelijk moest hij aftreden en het land verlaten.
Nadat Cleopatra Selena was overleden, trouwde Juba met Glaphyra, dochter van koning Archelaus van Cappadocië en weduwe van een kleinzoon (Alexander) van Herodius de Grote. Hierna volgde klaarblijkelijk een echtscheiding, aangezien zij later huwde met een andere kleinzoon van Herodius.

Na de dood van Juba in 23 na Chr. besteeg zijn zoon Ptolemaeus van Mauritanië de troon. De Romeinse keizer Caligula vermoordde hem in 40 na Chr.
De dood van de zoon van Juba luidde het einde in van de semi -onafhankelijkheid van de Noord-Afrikaanse gewesten. De Romeinen moesten nog wel vier jaar oorlog voeren om het gebied werkelijk te onderwerpen. Het ging er de Romeinen niet om, van Noord-Marokko een volwaardige provincie van het rijk te maken. Hun aanwezigheid in de regio was voornamelijk bedoeld om hun rijke Spaanse provincie te beschermen tegen invallen vanuit Noord-Afrika.

Juba schreef een aantal boeken, voor het grootste deel over geschiedenis en natuurlijke historie. Alleen zijn reisgids over Arabië werd een bestseller in Rome. Hij verkende Madeira en de Canarische Eilanden. Plinius de Oudere schreef dat Juba de eerste was die ze aanschouwde, hoewel de Portugezen in de 14e eeuw de ontdekking claimden. Een van Juba's ontdekkingen tijdens zijn expedities was een medicinale plant Euphorbia regis jubae die naar hem is genoemd. Euphorbia is een soort die behoort tot de Wolfsmelk familie.

Juba II was een van de belangrijkste intelectuelen in zijn tijd in verschillende domeinen, en dat liet veel schrijvers hem benijden, zelfs werd er daarnaar gestreven in zijn tijd en na zijn dood om zijn intelectuele bijdrages te onderwaarderen. Merkwaardig genoeg schreef Juba II een boek over de Nijdige Leeuw. Het verhaal van de Nijdige Leeuw wordt nog vandaag de dag verteld door de grootmoeders in de dorpen.

De oude Grieken hebben de intelectuele bijdrages van Juba II toegekend , en hebben hem daarom een beeld gemaakt.

[Matoub]

Apuleius of Afulay in het Tamazight, (circa 125 - 170 n.Chr. te Madaurus, Numidië) was een klassiek schrijver. Hij stamt van een simpele familie en zijn vader was een gouverneur die geleidelijk carrière maakte naar hogere functies.

In zijn thuisstad studeerde hij Latijn en de klassieke literatuur, en daar hij aangetrokken was door de filosofie reisde hij naar Griekenland waar hij de Platonische en Aristotelische filosofie leerde kennen. Later hield hij zich bezig met de godsdienstige leer en reisde derhalve naar verschillende steden in Griekenland en andere landen. Daarnaast blonk hij in andere domeinen zoals natuurkunde, kosmologie, poëzie, muziek enz.

Na Griekenland reisde naar Rome dat toen in grote bloei was, en daar blonk hij als advocaat. Daarna ging hij zich verdiepen in de Egyptische goden en werd een van de aanbidders van Isis.

Toen hij naar zijn land terugkeerde werd hij verdacht van toverijsuitoefening, Maar hij kon zich het best verdedigen dankzij zijn vlotheid.

Hij schreef een aantal boeken zoals de Gouden Ezel dat tot zijn bekendste werken hoort.

[Matoub]

Abu Abdullah Mohammed ibn Batuta (ook gespeld Ibn Battuta, 1304-1368 of 1369) was een Amazigh reiziger, afkomstig uit Tanger in het huidige Marokko. In 1325 vertrok hij om een pelgrimage naar Mekka (zie hadj) te maken.

Ibn Batuta volgde de kust van Noord-Afrika tot aan Caïro, en reisde daarna de Nijl op alvorens over te steken naar de Rode Zee en Mekka, waar hij echter wegens een opstand niet kon komen. Hij keerde terug naar Caïro, en vandaar naar Damascus, waar hij de ramadan doorbracht. Hij bezocht Medina en Mekka, en had daarmee zijn hadj volbracht. Hij keerde echter niet terug naar huis, maar bleef reizen.

Hij bezocht nu eerst het Il-khanaat in Irak en Iran. Via Najaf, Basra, Isfahan en Shiraz bereikte hij Bagdad, waar hij een ontmoeting had met khan Abu Sa'id. Hij bezocht ook de handelsstad Mosoel, Diyabarkir en Tabriz voor hij naar Mekka terugkeerde (ca. 1328).

Zijn volgende reis (ca. 1331) bracht hem zuidwaarts vanaf Mekka. Hij bezocht Aden, en vandaaruit verder langs de Afrikaanse kust naar Mogadishu, Mombasa, Zanzibar, Kilwa en andere steden. Hij bezocht zuid-Arabië en trok het Arabisch schiereiland over voor een derde bezoek aan Mekka.

Via Egypte, Syrië en Anatolië reisde hij naar de Zwarte Zee, en vanuit Kaffa (op de Krim) volgde hij de Dnjepr en de Wolga naar Bulghar. Vanuit Astrachan keerde hij eerst om naar Constantinopel, waar zijn vrouw geboren was, en trok daarna rond de noordkust van de Kaspische Zee naar Centraal-Azië, waar hij Urgenj, Boechara, Samarkand, Balkh, Kunduz en Kaboel bezocht, en uiteindelijk de Indus bereikte.

Ibn Batuta werd door de sultan van het sultanaat van Delhi aangesteld als qadi (rechter), en verbleef hier acht jaar (ca. 1334-1342). Hij verliet het rijk als ambassadeur naar China. Hij trok naar de kust, werd aangevallen en beroofd door Hindoe-rebellen, maar bereikte toch Cambay. Hij voer naar Calicut, waar hij echter contact met zijn schepen verloor.

Enige tijd later besloot hij alsnog naar China te reizen, maar bezocht eerst de Maldiven, waar hij 9 maanden lang als qadi werkt. Hij bezocht ook Malabar, Ceylon en Bengalen voor hij uiteindelijk via Sumatra en Cambodja, Zayton (thans Quanzhou) bereikte (ca. 1346). Hij beweerde ook via het grote kanaal naar Cambaluc (Beijing) gereisd te zijn, maar dit deel van de reis wordt door moderne historici als verzonnen beschouwd. Via Calicut, Hormuz, Bagdad, en Caïro, bereikte hij voor de vierde maal Mekka. Daarna keerde hij, met nog een bezoek aan Sardinië, terug naar Marokko, waar hij aankwam in 1349, bijna 25 jaar na zijn vertrek.

In 1350 maakte Ibn-Battuta nog een tocht naar Andalusië, waar de Moslims bedreigd werden door koning Alfonso XI van Kastilië; deze stierf echter aan de pest, en Ibn Batuta bezocht rustig Valencia en Granada in plaats van tegen de christenen te vechten.

In 1352-1354 maakte Ibn Batuta zijn laatste reis. Hij stak de Sahara over naar de Niger, en bezocht het koninkrijk Mali en Timboektoe. Hierna keerde hij terug naar Fez in Marokko, waar hij verder verbleef als qadi, en in 1368 of 1369 stierf. Ook 1377 wordt als sterfdatum opgegeven.

Ibn Batuta liet zijn reizen optekenen in een boek dat Rihla (Reizen) heet. Lange tijd waren hiervan slechts delen bekend, maar in de 19e eeuw (1818) werd het geheel gevonden, en in 1853-1858 werd het gepubliceerd in Arabisch met Franse vertaling. Sindsdien is Ibn Batuta een bekend figuur in zowel de Moslimwereld als de Westerse wereld.

[Matoub]

Massinissa (c. 238 v.Chr. - c. 148 v.Chr.) was de eerste koning van Numidia. Hij begon als stammenleider van de Imazighen en vocht tijdens de tweede Punische oorlog aan de kant van Carthago. Vanaf 206 v.Chr. begon hij met de Romeinen samen te werken, en woonde hij de slag van Zama (dichtbij het huidige Maktar, Tunesië) bij.

Ondersteund door de Romeinen vestigde hij zijn eigen koninkrijk Numidia ten westen van Carthago. Dit was allemaal in het belang van de Romeinen, aangezien zij Carthago meer problemen met haar buurlanden wilden geven. Onder Massinissa's regime werden veel semi-nomaden boeren. Toch waren er toen weinig verstedelijkte gebieden.

Gedurende zijn leven breidde Massinissa zijn grondgebied uit. Tegen het einde van zijn leven werkte hij samen met Rome en provoceerde, door overvallen vanuit Numidia, Carthago om tegen zijn land oorlog te voeren. Dit gaf Rome een excuus om de oorlog aan Carthago te verklaren en zo ontstond de derde en laatste Punische Oorlog.

Na de dood van Massinissa werd Numidia verdeeld in verschillende koninkrijken. Deze werden door zijn zonen geregeerd.

[Matoub]

Tarik ibn Zijad is de naam van de Amazigh generaal de met ruim 7000 Imazighen naar Spanje overstak namens de Omajjaden.

Tarik ibn Zijad Stamt van een Amazighische familie. Zijn ouders waren al geïslmiseerd. en daarom heeft Tarik ook meegdaan aan de islamitische invasie in Noord-Afrika.

Tarik ibn Zijad werkte aanvankelijk als gouvernor van Carthago en daarna als een gouvernor van Tanger. Hij is bekend als een waardige generaal die Spanje zoals de bliksem veroverd heeft.

Hij nam zevenduizend Berberse krijgers mee en stak over naar Spanje met aantal schepen. Zijn invasie kwam na de verkenningstocht van de Amazigh krijger Salih ibn Tarif naar wie Tarifa is genoemd. Salih ibn Tarif was zeer succesvol in zijn verkenningstoch, en keerde met verbazende geroofde rijkdommen naar Noord-Afrika terug.

Onder de indruk van die succes besliste Tarik de toelating van Moussa ibn Nosseir te vragen om Spanje te veroveren. en dat kreeg hij wel, en in 711 stak hij werkelijk naar Spanje via Gibraltar. Deze laatste is genoemd naar Tarik en dat is de verbastering Van Djabel Tarik, wat de berg van Tarik betekent.

De Imazighen waren licht gepantserd, terwijl de Spanjaarden zwaar gepantserd waren, en dat was van belang voor de Imazighen. De Imazighen konden snel bewegen zonder pantseringshendernis in tegenstelling van de Spanjaarden, en binnen één jaar was het hele Spanje veroverd.

[Matoub]

Terentius Afer was een belangrijke komedieschrijver van zijn tijd. Hij werd geboren in ongeveer 185 v.C in Carthago. Hij was een Amazigh die als kind naar Rome als slaaf meegenomen was door een Romeinse Senator nadat Carthago verslagen was in de Tweede Punische Oorlog, en daar kreeg hij de naam van zijn heer Terentius, die hem later vrijliet nadat hij hem goed onderwijs had gegeven, naast zijn oorspronkleijke naam Afer wat 'de Afrikaan' betekent.

Terentius Afer blonk uit in Latijn en Grieks, en vanaf zijn twintigste schreef hij zes theaterstukken in zes jaren, elk stuk in één jaar. Zo werd hij een beroemde schrijver, die door de schrijvers van zijn tijd werd benijd. Hij werd verdacht van plagiaat, maar wist zich daartegen te verdedigen en later werd bewezen dat hij op dit punt onschuldig was.

Met zijn werken beïnvloedde hij de literatuur tot de zeventiende eeuw. In ongeveer 159 v.C is hij gestorven, waarschijnlijk door verdrinking tijdens een reis naar Griekenland.

[Matoub]

Zinedine Zidane, bijnaam Zizou, (geboren te Marseille, 23 juni 1972) is een Franse voetballer, die op het middenveld speelt, van Amazigh origine (Kabylisch). Momenteel (2004) speelt hij bij de club Real Madrid. Met zijn transfer van Juventus naar Real Madrid, waarmee zo'n 70 miljoen euro gemoeid was, werd Zidane de duurste voetballer aller tijden.

Na een desastreus verlopen EK stopte Zidane in 2004 als international van Frankrijk. Hij speelde 93 keer voor het Frans nationaal elftal en maakte daarin 26 goals, onder meer 2 in de finale van het WK 1998 tegen Brazilië.

Zinedine Zidane is een waardige voetballer. Hij werd voor drie maal als de beste voetballer ter wereld gekozen in de jaren 1998, 2000 en 2003. Indrukwekkend genoeg heeft Zindene Zidane verschillende Amazigh-activiteiten financiëel ondersteund.

[Matoub]

bron: openbare bron