Imazighische, Amazighen, Amazigh wereld

[awal-amazigh]

Dat is wat jullie zeggen.

Kijk voor d eduidelijkheid een Tamazight staandaard komen automatisch alle amazigh woorden in tarifit voor maar ook alle amazigh woorden uit andere varianten. Dat de een variant meer woorden heeft behouden dan een ander is mij een zorg. Dus ik begrijp jullie reacties niet.

Tasarut is een Amazigh woord die in Ddarija voorkomt. Het woord zal je dan ook niet tegenkomen in arabische woordenboeken, simpel weg omdat het geen arabisch woord is. Dat het in ddarija wordt gebruikt wil niet zeggen dat het Arabisch is.  Ddarija overgines wordt gesproken op z'n Tamazight. en heeft heel woorden uit het Tamazight. Niet gek, want zij die ddarija spreken zijn voor 98% van Amazigh afkomst.

Zie amazigh woorden van Chafik voor het woord Tasarut of ssarut zolas ddarija sprekende het zeggen.  Het is wel gek dat Imazighen zelf een arabisch woord gebruiken Rmeftah' en de ddarija sprekende deze woord wel hebben behouden.

[E3ber_Tastite]

Azul,

Welke Amazigh-variant zal dan het meeste lijken op het standaard Tamazight?

[awal-amazigh]

Het gaat er niet om wat lijkt. Het gaat erom dat alle varianten een bidjrage zullen leveren. Dat de een meer woorden levert dan de ander heeft niets met voortrekken. Maar puur hoeveelheid behouden amazigh woorden.

Bij een staandaard kijkt men niet naar welke de meeste zal leveren, maar naar de oorspronkelijke woorden. Het maakt dus niet uit in welke vrainat. Er zullen zeker ook woorden bij zijn die in alle vrianten (lokale uitspraken) niet meer zoals oorspronkelijk gesproken worden. Dus moet men zoeken naar de oorsprong. Het is ook niet gek, het geldt voor ieder taal. Frans in Bordeaux is anders dan Parijs en parijs is anders dan lille. Om niet te spreken over frans in mali of in Matirtinique. Daarom zie je vaak ondertiteling op TV5 van films die in het parijse of lilse dialect zijn gesproken. Zodat de franstaligen overal in de wereld ze zullen begrijpen.

Om op je vraag terug te komen, ik denk zelf dat Tacebdant heel dicht komt bij de oorspronkelijk uitspraak en opbouw van woorden. Icebdanen zijn irefiyyen. Of komen jullie weer dat de irefiyyen van het westen niet over het Tarifit van het oosten moet heersen. Zo kunnen we doorgaan.... By the way ik kom uit Al hoeceima.

Niemand klaagt bij de arabieren, dat standaard arabisch helemaal niet lijk op saudisch, egyprtisch, sterker nog op geen enkel gesproken Arabisch in de wereld. Een arabier die het niet gestudeerd heeft, begrijpt ook niets van. Sterker nog als je staandaard arabisch op straat gaat spreken, dan zullen d emensne (arabieren onderling) je uitlachen. Het staat niet en klinkt niet. Stel je voor. Jij zit in een cafe en ik kom langs.

Ayyuha Assadiku, sawfa nadhhabu il malikin wa ba3duhu ila... in geschrift of officiiel is het nog te doen, maar op straat gaat het gewoon niet..

Dan krijg je in maroc zoiets: yalleh asahbi nemchiw 3end...etc..


het gaat om de taal en als we vanaf het begin onze taal mochten leren en alle vakken daarin kregen dan wisten we niet beter ...

[E3ber_Tastite]

Azul,

Ik begrijp het, atqadash a tawmat. Veel succes met je site.

Veel mensen weten nog niet, wat het standaard Amazigh-taal allemaal inhoudt, omdat het allemaal nieuw voor ons is. Dus je zult dan ook veel vragen krijgen die in jouw ogen misschien wat aan de lage kant zijn, omdat jij er veel van weet. Maar veel mensen hebben weinig kennis van het standaard amazigh-taal.

[Ahraifi]

Mensen draaien bij wanneer alles duidelijker wordt.Het is niet vreemd dat mensen gaan tegenwerken als ze iets moeten leren wat ze nooit aangeleerd hebben.
Bij ons is alles in stamverband aangeleerd en het is moeilijk om een taal die bijna op sterven lag weer te reanimeren.
Ik moet wel zeggen dat het erg moeilijk is om van bepaalde woorden afstand te doen,je bent ermee opgegroeid.
Ik denk persoonlijk dat we eerst afstand moeten doen van de arabische woorden die door de eeuwen heen in onze taal zijn beland,dat is veel makkelijker te accepteren als bijvoorbeeld standaard tamazight meteen aan te leren.
Met het dialect van de ikarhien hebben ayt wayagher weinig moeite omdat he niet veel verschilt van het dialect van de ayt wayagher.
Dat ligt veel gevoeliger bij het dialect van de soussa,de meesten verstaan het namelijk amper.
Een voorzichtige aanpak is geboden omdat het makkelijk kan ontsporen in verzet tegen het standaard tamazight,een karaktertrek waar wij bekend om staan.

Alle respect trouwens voor de mensen die AMAZIGH-taal als hun prioriteit in het leven hebben.
Oe semmeh chie,wennie nie sabaan theoenie ieg yebhen.

[awal-amazigh]

Tqadigh kenniw ura d nnec xef tmarriwt nwem yecnan.

Ik dank jullie ook voor jullie mooie reacties. Ik heb geen moeite mee, jullie vragen zijn altijd welkom. Als ik tijd heb dan zal ik ze altijd beantwoorden.

Ik begrijp dat veel mensen nog veel zaken moeten begrijpen. Het geldt ook voor mij. Ik leer ieder dag iets bij. Ik kwam gisteravond weer achter een mooie constructie in het Tamazight die ik niet ken. Gelukkig zijn er honderden boeken over de Tamazight grammatica.


Ik wilde alleen duidelijk maken dat een staandaard Tamazight vanzelfsprekend alle Amazigh woordne uit alle varianten zal omvatten. En bij het schrijven van de woorden we moeten kijken naar de oorsprong van het woord en niet naar welke variant het levert. Je kunt een woord moelijk op 101 manieren schrijven. Het is niet doen en taalkundig zal het dan ook niet kloppen. Maar je mag ze wel in het dagelijks leven spreken zoals in je gebied het gedaan wordt.

Je moet niet verwachten dat wanneer een standaard afgerond is, dat iedereen ineens zijn variant niet meer zal spreken. Ik begrijp een nederlandse klant uit het oosten voor mijn werk  ook nauwelijks. Sterker nog ik zou eerder een asousi begrijpen dan hij. Maar als ik een officiele brief van hem krijg, dan is het natuurlijk in abn (of iets dat daarop lijkt in zijn geval.).

Waarom zou je afstand van een woord moeten doen. Het hoeft absoluut niet. Zelfs opgenomen woorden moeten er blijven om een een goed formulerende taal te bereiken (als ze niet bestaan natuurlijk). Alle talen in de wereld hebben opgenomen woorden. Het is niet alleen in het Tamazight maar in alle andere talen. Zoals Radio. We zeggen Aradyyu, het is aangepast aan de tamazight grammatica. vrijwel alle mannelijke woorden beginnen met de drie volle klinkers die Tamazight  kent (a, i, u).  Aradyyu dus ook, het komt goed van pas. Hierdoor kan je het woord volgens d eregels van het Tamazight in zinnen gebruiken. Maar waarom zou ik weigeren Argaz schrijven (de oorspronkelijke klant)! Maar misschien zou je me wel horen zeggen - Mi cek yughin a y-aryaz? ware het niet dat ik uit het verkeerde gebied kom waar we dus wel wel Argaz zeggen toevallig.

In de omgeving van alhoeceima spreken vaak de midden R niet in zelfstandige naamwoorden, maar wel in het werkwoord. Moeten we dan eisen dat die niet geschreven wordt???

Voorbeeld:

Akraz = Land ploegen (in Nador Acraz)
Maar Kazegh = hij plogde het land. Waar blijft de R? Het is geen Hans Kazan, maar een taal die kan je niet zomaar uit de wortel weg halen KRZ. Grammatical gezien is het - KaRzegh.

Nog een opmerking over het woord AKRAZ. De K is eingelijk een zachte K. Maar aangezien hij dezelfde fonetische doel dient als de gewone K. Is het niet nodig om deze anders te schrijven, bijvoorbeeld als K'. Het woord krijgt geen ander betekenis daardoor, het is dus makkelijk om het met een K te schrijven. Als je het leest dan begrijp je gelijk wat het betekent. Maar je kunt het ook gelijk lezen met de zachte K. In Nador wordt deze K meestal met een C (ch) vervangen. Wanneer je die C hoort i.p.v. K dan weet je gelijk dat het om een zachte K gaat.

Dat geldt ook voor T en Th. Th is een lokale uitspraak. De oorsprong is een harde T. Zoals nog steeds bij de touareg en Isousiyyen. Alleen de Imazighen van het noorden spreken deze vaak uit als TH.

Het is dus Tamghart en niet Thamgharth. Deze twee klanken dienen weer dezelfde fonetische doel en daardoor de betekenis van het woord niet zal veranderen. Het is dus makkelijker om enkel een harde T te schrijven.

Bovendien zijn er makkelijk ezelbrugjes, waardoor je makkelijk het woord toch zoals je het spreekt kunt lezen.

Alle T's lezen als een TH behalve als het achter of voor een medeklinker is.

Hetzelfde geldt voor d en dh. Adrar (en niet Adhrar)

Maar je kunt niet zeggen dat je bijvoorbeeld D' en D als een moet schrijven. Het zijn twee onafhankelijke klanken. Het woord krijgt een andere betekenis.
Voorbeeld:
Yedra = hij bedekte zich
yed'ra = hij stapte uit

[Aqsil]

Ik heb een vraag over die standaard Tamazight.

In Nador tot en met Algerije (Nador, Barkan, mallelia, Lakbayel, enz) spreekt men een subdialect die op die van Nador lijkt.

In Alhoceima spreekt men andere subdialect.

Kunnen we zeggen dat van Tanger tot alhoceima sprak men vroeger ander subdialect en van Nador tot algerije een andere subdialect?

De tweede vraag is:
Is het standaard Tamazight gebruikt men "Argas" voor man. Waarom niet Aryaz. Lakbayel + NAdor +Mellila is een grote gebied. Waarom wordt het Argas en geen Aryaz.

Voor de duidelijkheid ik kom niet uit nador, maar uit Imzoan.

[Wasilla tarifest]

Sommigen gebruiken 'Imazighische" en ik weet niet waarom!
Je zegt 'moslim vrouw' of Moslima, dus ook 'Amazigh vrouw' en geen 'Imazighische vrouw'. Dit laatste klinkt lelijk.

Bovendien heb ik lever het woord 'Amazig' i.p.v. 'Amazigh'; zonder h. Het is korter en een Nederlander spreekt 'gh' als 'g', dus laten we maar die 'h' weg halen.

Dit geldt ook voor Tamazgha----> Tamazga is beter.
Maar 'Tmazga' is nog veel beter en korter.
Wat is je mening?

ik vind het beter met een h, klinkt mooier
en ik heb geen haast dus Tamazgha vind ik beter