Hoofdmenu

Arrendan Challenge 2018

Gestart door buɛluz, 19/05/2018 om 08:31:45

buɛluz

Tarjemt ḏ Tajeṛṛumt n Tmaziɣt Tarifit

Vertaling en Grammatica van het Riffijns-Berbers

Tijdens deze heilige maand wil ik dit jaar stilstaan bij het meest heilige voor ImaziÉ£en: awal. De challenge is simpel doch doeltreffend: gedurende arrendan elke dag 2 korte zinnen uit de zeer schaarse Riffijnse literatuur vertalen naar het Nederlands. En deze ook nog eens grammaticaal te ontleden en te schrijven in correcte spellingswijze. Met deze uitdaging zal ik proberen niet alleen mijn AmaziÉ£ bewustzijn te verruimen, maar tevens belangrijker nog: de lees- en schrijfvaardigheid van mijn eigen moedertaal te oefenen. Dit is iets wat door bijna alle sprekers van het Tarifit wordt vergeten of over het hoofd wordt gezien. Axmi ttun ixf-nsen. Mijn heilige boodschap luidt dan ook als volgt: leer niet slechts je moerstaal spreken, maar ook lezen en schrijven. En indien ik de komende maand vasthoudend ben, zal er aan het eind van de Ramadan een heilige corpus verrijzen van iwalen. 

buɛluz

#1
Om te beginnen zal ik citeren uit het werk Transitivité et diathèse en tarifite van Cadi Kaddour.




wie heeft de maan gezien?

wi - yzrin - yur

woord     grammatica     vertaling     
wivragend vnw.wie
yzrinzar
werkwoord tr. vt.
deelwoord
gezien
yur
naamwoord
m. ev. vs.
maan




Ahmed heeft (tijdens) de Ramadan gevast

iáº"umm - ḥmeḏ - arrendan


woord     grammatica     vertaling     
iáº"ummáº"umm
werkwoord tr. vt.
3e. p. m. ev.
hij heeft gevast
ḥmeḏpersoonsnaam
m. p.
Ahmed
arrendannaamwoord
ev.
Ramadan

buɛluz

#2


hij heeft een sigaret gerookt

ikiyyef - ijj - ugarru


woord     grammatica     vertaling     
ikiyyefkiyyef
werkwoord tr. vt.
3e. p. m. ev.
hij heeft gerookt
ijjonbepaald lidwoord  een
ugarrugarru
naamwoord
m. ev. gs.
sigaret




Ahmed heeft een brief geschreven

yura - ḥmeḏ - ṯabrat


woord     grammatica     vertaling     
yuraari
werkwoord tr. vt.
3e p. m. ev.
hij heeft geschreven
ḥmeḏpersoonsnaam
m. p.
Ahmed
ṯabratnaamwoord
v. ev. vs.
brief

buɛluz

#3


het is Ahmed, die de brief heeft geschreven

ḏ - ḥmeḏ - i - yurin - ṯabrat


woord     grammatica     vertaling     
ḏvoorspellend pt.het is
ḥmeḏpersoonsnaam
m. p.
Ahmed
ibetrekkelijk vnw.die
yurinari
werkwoord tr. vt.
deelwoord
geschreven
ṯabratnaamwoord
v. ev. vs.
brief




ik heb een brief geschreven aan mijn moeder

uriɣ - ṯabrat - i - ymma


woord     grammatica     vertaling     
uriɣari
werkwoord tr. vt.
1e p. ev.
ik heb geschreven
ṯabratnaamwoord
v. ev. vs.
brief
ivoorzetselaan
ymmanaamwoord
v. ev. vs.
(mijn) moeder


buɛluz

#4


wie heeft Ahmed geslagen? (Ahmed = onderwerp)

wi - ywṯa - ḥmeḏ


woord     grammatica     vertaling     
wivragend vnw.wie
ywṯawweṯ
werkwoord tr. vt.
3e p. m. ev.
hij heeft geslagen
ḥmeḏpersoonsnaam
m. p.
Ahmed




wie heeft Ahmed geslagen? (Ahmed = lijdend voorwerp)

wi - ywṯin - ḥmeḏ


woord     grammatica     vertaling     
wivragend vnw.wie
ywṯinwweṯ
werkwoord tr. vt.
deelwoord
geslagen
ḥmeḏpersoonsnaam
m. p.
Ahmed

buɛluz

#5


een monster doodt

amziw - ineqq 


woord     grammatica     vertaling     
amziwnaamwoord
m. ev. vs.
monster
ineqqneɣ
werkwoord tr. ovt.
3e p. m. ev.
hij is aan het doden




de monster heeft zijn nakomelingen gedood

ynÉ£a - wmziw - ṯaá¹›wa - nnes 


woord     grammatica     vertaling     
ynɣaneɣ
werkwoord tr. vt.
3e p. m. ev.
hij heeft gedood
wmziwamziw
naamwoord
m. ev. gs.
monster
ṯaṛwanaamwoord
v. ev. vs.
nageslacht
nnesbezittelijk av.
3e. p. m. ev.
van hem

buɛluz

#6


ik heb tegen hen gezegd: wat zullen we gaan doen?

nniɣ - a-sn - min - ɣar - ngg


woord     grammatica     vertaling     
nniɣini
werkwoord tr. vt.
1e p. ev.
ik heb gezegd
avoorzetseltegen
snpersoonlijk vnw. av.
3e p. mv.
hen
minvragend vnw.wat
É£arwerkwoord pt. tt.-
ngggg
werkwoord tr. tt.
1e p. mv.
wij zullen doen




ik heb tegen hem gezegd: kom hier!

nniɣ - a-s - araḥ - d


woord     grammatica     vertaling     
nniɣini
werkwoord tr. vt.
1e p. ev.
ik heb gezegd
avoorzetseltegen
spersoonlijk vnw. av.
3e p. ev.
hem
araḥruḥ
werkwoord tr. gw.
ev.
kom
dorientatie pt.hier

buɛluz



wees(t) mannen

iriṯ - ḏ - iryazen


woord     grammatica     vertaling     
iriṯiri
werkwoord intr. gw.
m. mv.
wees(t)
ḏvoorspellend pt.het zijn
iryazennaamwoord
m. mv. vs.
mannen




wees(t) meiden van halal

irint - ḏ - yssi-s - n - ǧḥrar


woord     grammatica     vertaling     
irintiri
werkwoord intr. gw.
v. mv.
wees(t)
ḏvoorspellend pt.het zijn
yssiissi
naamwoord
v. mv. gs.
(mijn) dochters
sbezittelijk vnw. av.
3e p. m. ev.
van hem
nvoorzetselvan
ǧḥrarrḥrar
naamwoord
m. ev. gs.
halal


buɛluz



ik heb de brief gelezen

ɣriɣ - ṯabrat


woord     grammatica     vertaling     
ɣriɣɣar
werkwoord tr. vt.
1e p. ev.
ik heb gelezen
ṯabratnaamwoord
v. ev. vs.
brief




Ahmed heeft gestudeerd

ḥmeḏ - iɣra


woord     grammatica     vertaling     
ḥmeḏpersoonsnaam
m. p.
Ahmed
iɣraɣar
werkwoord tr. vt.
3e p. m. ev.
hij heeft gestudeerd


buɛluz

#9


Hemmoe heeft het Berbers onderwezen aan de leerlingen

issɣar - ḥemmu - ṯmaziɣt - i - ymeḥd̠̣arn


woord     grammatica     vertaling     
issɣarsɣar
werkwoord tr. vt.
3e p. m. ev.
hij heeft onderwezen
ḥemmupersoonsnaam
m. p.
Hemmoe
ṯmaziɣtṯamaziɣt
naamwoord
v. ev. gs.
Berberse taal
ivoorzetselaan
ymeḥd̠̣arnimeḥd̠̣arn
naamwoord
m. mv. gs.
leerlingen




hij heeft hen niet het Berbers onderwezen

war - a-sn - yssɣar - bu - ṯmaziɣt


woord     grammatica     vertaling     
warontkennend pt.niet
avoorzetselaan
snpersoonlijk vnw. av.
3e p. mv.
hen
yssɣarsɣar
werkwoord tr. vto.
3e p. m. ev.
hij heeft (niet) onderwezen
buontkennend pt.-
ṯmaziɣtṯamaziɣt
naamwoord
v. ev. gs.
Berberse taal

buɛluz

#10
De komende tijd zal ik citeren uit het werk De menseneetster van Maarten Kossman.




één (man) heeft zeven dochters

ijjen - ɣar-s - sebεa - n - yssi-s


woord     grammatica     vertaling     
ijjentelwoordéén
É£arvoorzetselbij
spersoonlijk vnw. av.
3e p. m. ev.
hem
sebεatelwoordzeven
nvoorzetselvan
yssiissi
naamwoord
v. mv. gs.
(mijn) dochters
sbezittelijk vnw. av.
3e. p. m. ev.
van hem




zij hebben geen moeder

war - ɣar-snt - ymma-tsent


woord     grammatica     vertaling     
warontkennend pt.niet
É£arvoorzetselbij
sntpersoonlijk vnw. av.
3e p. v. mv.
hen
ymmanaamwoord
v. ev. vs.
(mijn) moeder
ṯsentbezittelijk vnw. av.
3e p. v. mv.
van hen


buɛluz

#11


diegene dus heeft een vrouw (en) heeft zeven dochters

iwa - wenni - É£ar-s - ṯamÉ£arṯ - É£ar-s - sebεa - n - yssi-s 


woord     grammatica     vertaling     
iwavoegwoorddus
wenniaanwijzend persoonlijk vnw.
3e. p. m. ev.
diegene
É£arvoorzetselbij
spersoonlijk vnw. av.
3e p. m. ev.
hem
ṯamɣarṯnaamwoord
v. ev. vs.
vrouw
É£arvoorzetselbij
spersoonlijk vnw. av.
3e p. m. ev.
hem
sebεatelwoordzeven
nvoorzetselvan
yssiissi
naamwoord
v. mv. gs.
(mijn) dochters
sbezittelijk vnw. av.
3e. p. m. ev.
van hem




hij is een arme man

netta - ḏ - rmeskin


woord     grammatica     vertaling     
nettapersoonlijk vnw.
3e. p. m. ev.
hij
ḏvoorspellend pt.het is
rmeskinbijvoeglijk nw.
3e p. m. ev.
arm

buɛluz

#12


dus zegt zijn vrouw tegen hem:

uca - ṯeqqar - a-s - ṯemÉ£arṯ - ness 


woord     grammatica     vertaling     
ucabijwoorddus
ṯeqqarini
werkwoord tr. ovt.
3e. p. v. ev.
zij is aan het zeggen
avoorzetseltegen
spersoonlijk vnw. av.
3e p. m. ev.
hem
ṯemɣarṯṯamɣarṯ
naamwoord
v. ev. gs.
vrouw
nessbezittelijk vnw.
3e p. m. ev
van hem




ik kan deze dochters van je niet uitstaan

qa - necc - war - ḥemmreɣ - yssi-c-a


woord     grammatica     vertaling     
qabijwoord-
neccpersoonlijk vnw.
1e. p. ev.
ik
warontkennend pt.niet
ḥemmreɣḥmer
werkwoord tr. ovto.
1e. p. ev.
ik ben (niet) aan het verdragen
yssiissi
naamwoord
v. mv. gs.
(mijn) dochters
cbezittelijk vnw. av.
2e p. m. ev
van jou
aaanwijzend av.deze


buɛluz

#13


hij zegt tegen haar: wat moet ik doen

iqqar - a-s - min  - É£ar - ggeÉ£ 


woord     grammatica     vertaling     
iqqarini
werkwoord tr. ovt.
3e. p. m. ev.
hij is aan het zeggen
avoorzetseltegen
spersoonlijk vnw. av.
3e p.v. ev.
haar
minvragend vnw.wat
É£arwerkwoord pt. tt.-
ggeɣgg
werkwoord tr. ott.
1e p. ev.
ik zal doen




zij zegt tegen hem: vind een oplossing voor hen of ik ga zelf weg

ṯeqqar - a-s - ḏebbar - xa-sent - niɣ - aḏ - uyurɣ - necc


woord     grammatica     vertaling     
ṯeqqarini
werkwoord tr. ovt.
3e. p. v. ev.
zij is aan het zeggen
avoorzetseltegen
spersoonlijk vnw. av.
3e p. m. ev.
hem
ḏebbarḏebbar
werkwoord intr. gw.
ev.
vind een oplossing
xavoorzetselop
sentpersoonlijk vnw. av.
3e. p. v. mv.
hen
niɣvoegwoordof
aḏwerkwoord pt. tt.-
uyurɣuyur
werkwoord intr. tt.
1e. p. ev.
ik zal lopen
neccpersoonlijk vnw.
1e. p. ev.
ik

buɛluz

#14


zij zegt tegen die man

nettaṯ - ṯeqqar - i - waryaz - nni 


woord     grammatica     vertaling     
nettaṯpersoonlijk vnw.
3e p. v. ev.
zij
ṯeqqarini
werkwoord tr. ovt.
3e. p. v. ev.
zij is aan het zeggen
ivoorzetselaan
waryazaryaz
naamwoord
m. ev. gs.
man
nniaanwijzend av.die