De Imrabden binnen de Ayth Waryagher

Gestart door abrid, 07/04/2011 om 11:52:28

abrid

Azul marra,

Binnen de Ayth Waryagher is er een Khums die Imrabden worden genoemd. Hieronder de namen en ondervederdeling van deze Khums:

Ten eerste heb je de Imrabden n Adaraä (Heiligen van de Bergen). Die bestaan uit de volgende dorpen:
1. Ait Aziz
2. Ait Rqadi
3. Zawith n Sidi Aisa
4. Izarruqen
5. Bu Ghardain
6. Bashkra

Ten tweede zijn er de Imrabden n Awadai (Heilgen van de vlakte) Die bestaan uit de volgende dorpen:

1. Ait Brahim
2. Iggarudhen
3. Zawith n Sidi Yusuf
4. Ait Misäud
5. Ait Ã,,amar Ou Cäayb
6. Ifassiyen
7. Idardushen
8. Ait Ã,,amar U Bukar
9. Ait Hishim
10. Tashitiwin
11. Ait Qamra


D wa netta

argaz

Wat vertegenwoordigt de aanduiding "amrabed"?

Als hij alle "chorfa" aanwijst,  dan kan men niet zeggen dat alle aangehaalde "redshur" het gebied van de "imrabden" vertegenwoordigen.

het gebied van "chorfa" is ruimer en meer verspreid, door noodzakelijkerwijs aangrenzend, bijvoorbeeld "dshar n ait maruy".

Nochtans kan men vaststellen dat hun gebied uitsluitend in het gebied van "Ayt A3li" is gebaseerd.

De meerderheid van "chorfa" van "ayt waryaghel" draagt de achternaam "al ghalbzouri". mijn veronderstelling is dat deze naam een vervorming van "ighil buzra = kam buzra" is. men kan bijgevolg overwegen, een toenadering met de stam "ayt buzra" van de Ghmara, dat zou de afkomst van deze bevolking van Imrabden aangeven !

abrid

Citaat van: argaz op 07/04/2011 om 13:03:28
Wat vertegenwoordigt de aanduiding "amrabed"?

Als hij alle "chorfa" aanwijst,  dan kan men niet zeggen dat alle aangehaalde "redshur" het gebied van de "imrabden" vertegenwoordigen.

het gebied van "chorfa" is ruimer en meer verspreid, door noodzakelijkerwijs aangrenzend, bijvoorbeeld "dshar n ait maruy".

Nochtans kan men vaststellen dat hun gebied uitsluitend in het gebied van "Ayt A3li" is gebaseerd.

De meerderheid van "chorfa" van "ayt waryaghel" draagt de achternaam "al ghalbzouri". mijn veronderstelling is dat deze naam een vervorming van "ighil buzra = kam buzra" is. men kan bijgevolg overwegen, een toenadering met de stam "ayt buzra" van de Ghmara, dat zou de afkomst van deze bevolking van Imrabden aangeven !

Amrabbed/Shrif: mensen die hun leven wijdden aan het geloof door eduactie hierover te geven binnen bepaalde stammen, en er zijn er ook die beweren af te stammen van de heilige profeet middels de bloedlijn van Fatima.

Ait Marrui (A. Abdallah) is in de buurt van Tashtiwin toch?

Er zijn er zeker veel die Gahabzur heetten, maar je hebt ook Morabit, Buzimbu etc. Interessante uitleg mbt oorsprong van het woord. Volgens Maldanado zou Sidi AbdelAziz al Abbas (begraven in Fes) de berg v/d Duiven (Adrar Idbarren/Jbel Hammam) de naam hebben gegeven. Zijn bijnaam was AlGhabzuri zijn nazatenw erden Ighabzuryen genoemd. David Hart zegt letterlijk "als we dit kunnen geloven".

Een andere visie zou zijn dat de Imrabden van Sidi Ibrahim Al Araj (27 generaties na de dochter van de profeet) zouden afstammen.

Er word wel melding gemaakt dat van deze status veel misbruik is gemaakt om macht te vewerven.


argaz

Citaat van: abrid op 07/04/2011 om 13:31:31
Amrabbed/Shrif: mensen die hun leven wijdden aan het geloof door eduactie hierover te geven binnen bepaalde stammen, en er zijn er ook die beweren af te stammen van de heilige profeet middels de bloedlijn van Fatima.

Ait Marrui (A. Abdallah) is in de buurt van Tashtiwin toch?

Er zijn er zeker veel die Gahabzur heetten, maar je hebt ook Morabit, Buzimbu etc. Interessante uitleg mbt oorsprong van het woord. Volgens Maldanado zou Sidi AbdelAziz al Abbas (begraven in Fes) de berg v/d Duiven (Adrar Idbarren/Jbel Hammam) de naam hebben gegeven. Zijn bijnaam was AlGhabzuri zijn nazatenw erden Ighabzuryen genoemd. David Hart zegt letterlijk "als we dit kunnen geloven".

Een andere visie zou zijn dat de Imrabden van Sidi Ibrahim Al Araj (27 generaties na de dochter van de profeet) zouden afstammen.

Er word wel melding gemaakt dat van deze status veel misbruik is gemaakt om macht te vewerven.


Ayt Maruy is nabij aan imekriwen, ait a3maa u s3id, ait maazga...
http://wikimapia.org/#lat=34.9461766&lon=-4.0747261&z=16&l=2&m=b

De families van tamassin die de naam van "morabit" draagt zijn geen "chwafa (chorfa)". er is een verwarring tussen wat "imrabden" en "chrif" vertegenwoordigt. daarom heb ik de vraag gesteld, want de dorpen gesteld dat u hebt aangehaald (ayt qamra, idardushen, izaruqen....), de personen die in deze dorpen wonen zijn geen "chwafa" !

"als we dit kunnen geloven", in welke taal?

De patriarch van de "chwafa" van Ayt Waryagher is 3abd el-Qader, de traditie vertelt dat 3ali (stichter van Ayt 3ali) heeft laten komen deze chrif om het gebied te bevolken.

abrid

Citaat van: argaz op 07/04/2011 om 20:08:54
Ayt Maruy is nabij aan imekriwen, ait a3maa u s3id, ait maazga...
http://wikimapia.org/#lat=34.9461766&lon=-4.0747261&z=16&l=2&m=b

De families van tamassin die de naam van "morabit" draagt zijn geen "chwafa (chorfa)". er is een verwarring tussen wat "imrabden" en "chrif" vertegenwoordigt. daarom heb ik de vraag gesteld, want de dorpen gesteld dat u hebt aangehaald (ayt qamra, idardushen, izaruqen....), de personen die in deze dorpen wonen zijn geen "chwafa" !

"als we dit kunnen geloven", in welke taal?

De patriarch van de "chwafa" van Ayt Waryagher is 3abd el-Qader, de traditie vertelt dat 3ali (stichter van Ayt 3ali) heeft laten komen deze chrif om het gebied te bevolken.

Tqadac ayouma. Als we dit kunnen geloven zegt D. Hart omdat hij het niet kon staven met bewijzen.

In welk boek staat datgeen je over Arri (Voorouder van de Aith Arri) die een Crif binnen haalt om een gebied te bevolken?


Ferhat

#5
Citaat van: abrid op 07/04/2011 om 13:31:31
. Volgens Maldanado zou Sidi AbdelAziz al Abbas (begraven in Fes) de berg v/d Duiven (Adrar Idbarren/Jbel Hammam) de naam hebben gegeven. Zijn bijnaam was AlGhabzuri zijn nazatenw erden Ighabzuryen genoemd. David Hart zegt letterlijk "als we dit kunnen geloven".

Aghil Abzour zou een plaats zijn in Adrar Hmmam. hier zou de voorvader van Ighabzouriyen Moussa ben Ishaaq ben Yahya zou gaan wonen. hij verhuisde vanuit de vlaktes van ait Waryaghil naar deze hoge gelegen plaats.
deze familie zou een nakomeling zijn van Abdelslam ben Mchich. vanuit Sebta zouden zijn in de 13 de eeuw zijn verhuisd naar ait Waryaghil en zich hebben gevestigd in dshar ait Malek langs Aghzar Ghis, en hier vandaan dus naar adrar Hmmam.
bron: Abdelrahman Taybi, Rif 9abla alhimaya, blz 240.

Ferhat

#6
Zawith n sidi Issa n Abdelkrim
een van de nakomelingen van Moussa ben Ishaaq ben Yahya, is Issa ben AbdelKarim.
Hij vestigde zich vlakbij Tamasint waar hij een Zawith heeft gevestigd, deze zawith draagt nog steeds zijn naam Zawith n sidi Issa. de Zawith zou volgens Al Badisi in de 14de eeuw zijn gesticht.

Zawith n sidi Ya3coub n Abdelkrim
een andere broer van Issa, is Ya3coub ben Abdelkarim, ook hij stichtte net als zijn broer een zawith aan de andere kant van de rivier, vlakbij Bouhem en Ait Daoud. echter deze zawith verdween met de dood van haar stichter.

Zawith n sidi Amhand n Moussa
Amhand zou een nakomeling zijn van de hierboven genoemde sidi issa. hij koos Ait Hicham om daar een nieuw zawith te stichten. deze Zawith moet ergens in de 17de eeuw zijn gebouwd.

zo zijn er nog meer imrabden in Ait waryaghil en Baqouya die verschillende namen dragen maar nakomelingen zouden zijn van Moussa ben Ishaaq Al Ghabzouri.

Ferhat

Naast Ighabzouriyen heb je binnen Ait waryaghil de Imrabden van Arabta. deze zouden ook nakomelingen zijn van de Adarisa (Idris 1). Zij zouden met de Meriniden
vanuit Fiquiq naar Iqar3iyan zijn getrokken en daar vandaan naar Adrar Hmam in Ait Waryaghil. Aan de rivier van Tizamurien heeft amghar van deze familie Hadou n Moussa een zawith gesticht. 

later zijn sommige nakomelingen verhuisd naar de huidige Ait Arabdha (behoort tot ait Bouayach). in Ait Arabdha heeft Omar n Moussa n Haddou n Moussa een Zawith gesticht dit moet ergens in de 2de helft van de 18de eeuw zijn gebeurd.

Ifri

Ik ken Arabdha het is daar zeer koud

argaz

Citaat van: abrid op 08/04/2011 om 12:27:27
Tqadac ayouma. Als we dit kunnen geloven zegt D. Hart omdat hij het niet kon staven met bewijzen.

In welk boek staat datgeen je over Arri (Voorouder van de Aith Arri) die een Crif binnen haalt om een gebied te bevolken?

het is een traditie MONDELING die door een familielid aan Ayt Rqadi wordt verteld.


Bedankt Ferhat voor deze aanvullende informatie. maar het de term "BON" is van te veel !


In ieder geval daar is een interessant studieobject voor een standpunt bijvoorbeeld, want men moet nog veel ding nog ontdekken!

Ferhat

ik het onderstaande op het net gevonden:

لقد تعددت الرباطات و الزوايا بالريف منذ ظهورها أواخرعصرالموحدين وبدايات دولة بني مرين، وذلك تماشيا مع عصر"الانحطاط" الذي كان يعيشه المسلمون، وتراجع دور الدولة المركزية في ضبط شؤون رعيتها، سيما في الولايات البعيدة عن مركزها، وسنحاول في مقالتنا هاته تسليط بعض الأضواء الكاشفة، على شخصية الولي الصالح والمرابط "أمرابظ" الشريف سيذي امْحْنْدْ أُومُوسى، ترى إلى أين ينتسب هذا الولي الصالح؟ وماهي الأدوار التي قام بها طيلة حياته الحافلة؟ وما طبيعة الكرامات التي عرف بها لدى العامة والخاصة؟ وأين يقع ضريحه؟ وما أخبار زاويته الدينية التي كانت تشرئب إليها الأعناق، إلى أن أصبحت نَسْيا منسيا كأن لم تغن بالأمس؟.

1- نـــســـبــه:

حسب ما يتداول شفويا عبر أجيال عدة وانطلاقا من بعض الوثائق المخطوطة، فإن امحمد بن موسى الصغير الدردوشي الغِلَبْزوري المعروف محليا بسيذي امحند أُومُوسى، هو ابن أحمد بن موسى ابن امحمد (الكبير) بن عبد الرزاق، ابن بوكر بن عمر بن عيسى ابن عبد الكريم، بن عبد العزيز بن العباس بن الفضيل بن إسحاق بن يحيى، بن مطهر بن إبراهيم الأعرج بن أحمد بن عبد الله السكناوي، بن ياسين بن محمد بن عبد الواحد بن عبد الكريم، بن محمد بن عبد السلام بن مشيش بن أبي بكر، بن علي بن حرمة بن عيسى بن سلام بن السيد مزوار، بن أحمد (حِدار) بن محمد بن إدريس العاهل بن إدريس، بن عبد الله الكامل بن الحسن المثنى بن الحسن سبط الرسول (صلعم)؛ ونسبه (ص) أشهر من أن يُعَرّف به كاتب أو باحث.

2- الـتعـريـف ببعض الأسماء الـواردة فـي الشجـرة:

- سيذي موسى: والد سيذي امحند، لم نعثر له على ترجمة في المراجع و الوثائق التي اطلعنا عليها، غير إن الرواية الشفوية تقول بأنه تزوج من امرأة صلعاء تنتمي إلى زاوية سيذي يوسف، اشترطوا عليه بقرة صداقا لها، وظل الحاضرون يصفقون بأيديهم و يسخرون من الرجل، قائلين بأن سيذي موسى سينجب مع هذه المرأة أفعى، الأمرالذي تحقق لاحقا في إحدى كرامات ابنه سيذي امحند، حين تحول إلى أفعى طاردت سكان أجديرانطلاقا من دوار أيث عبد العزيز. وقد دفن سيذي موسى بموضع معروف عند الساكنة المحلية يقال له "إزْمْران"، يقع بمحاذاة الموقع الحالي لمسجد أيث هشام.

2- سيذي امحمذ أمقران (الكبير): تمييزا له عن امحمذ الصغير أي سيذي امحند أوموسى، لم نقف على ترجمة له في المراجع التي اطلعنا عليها، سوى ما ورد في كتاب الحاج أحمد عبد السلام البوعياشي:" أما امحمد فهو سيدي امحمد الكبيرالمدفون بقبيلة بقيوة، وهو جد ادردوشا، وهو معروف باستجابة الدعاء عند قبره، وكان رجلا صالحا تقيا حافظا للعهد والسنة" 1 له زاوية مشهورة بقبيلة بقيوة؛ ويقال بأن النساء عندما يزرن ضريح هذا الولي، يتوسلن ببركته لمداواة أطفالهن من حالة اختناق تنفسي تصيبهم، تُدعى محليا "ذْمَغّيثْ"، كما يقال بأن سيذي امْحمد (امحند) أمزيان المدفون في ضريح آخر بالقرب من المكان هو ابنه. وحسب ما ورد في منظومة2 بقلم صاحبها الحاج محمد الريسولي بن عبد السلام (مازال حيا)، فإن هذا الولي هو جد " الزقيوة"، حيث يقول:

يناجي ربّه بالتهليل والتكبيرْ / وهو نَجْلُ السيد امحمد الكبيرْ
المشهور بقبيلة بقيوةْ / بن عبد الرزّاق جَدّ الزّقيوةْ

3- عبد الرزاق: حسب الأستاذ البوعياشي فإن عبد الرزاق هذا " سكن بقرية تاوْرَى بالموضع المدعو "تاغانِينْت" من بني عبد الله، وهناك توفي وخلف من الأولاد اثنين:امحمد وعبد الله".3 وعبد الله هو والد سيذي يوسف صاحب الزاوية المشهورة بتماسينت السفلى، الذي كان حيا في القرن الحادي عشرالهجري/ السابع عشر الميلادي (توفي سنة 1050هـ موافق1641م).

4- ابن بوبكر بن عمر: ورد عند الأستاذ البوعياشي ب"بوبكر" غير إنه في الأرجوزة المذكورة يرد باسم "بوكَر" بدون الباء،"وقد كان وليا صالحا، في زمنه تسمت زاوية سيذي عيسى الذي هو جده بقرية، ودفن هناك بنفس الضريح، مخلفا ولدين اثنين: عمر وعبد الرزاق".4

5- عمر: حسب البوعياشي" فهو من مواليد سنة 1012 هـ/ 1603م* بزاوية سيذي يوسف، إلا إنه انتقل تحت إلحاح ساكنة بني عبد الله إلى إقنيين فتوفي عن سن 68 سنة، ودفن هناك في ضريح لايزال يزار إلى الآن، وله ذرية هناك يعرفون بالشرفاء القنيين وبأولاد بوزمبو".5

6- بن عيسى: أو سيذي عيسى، وصفه أبو محمد عبد الله الأوربي في مخطوطه (مناقب أبي يعقوب الزهيلي البادسي) بأنه: " وهو رجل أمي، لكنه يحفظ من مسائل الفقه ما يحتاج إليه في دينه من العبادات والمعاملات شيئا كثيرا، ويتكلم في دقائق الأمور كلاما تعجبت منه تعجبا عظيما..."6 وحسب بعض الوثائق التي بين أيدينا، فإن سيذي عيسى من مواليد آخر القرن التاسع الهجري/ القرن الخامس عشر الميلادي بقيبلة بقيوة، فقد أمه في طفولته وهو ابن سنتين ونصف، فسلمه أباه إلى سيدة أرملة تدعى ميمونة من جْبْل حْمام بأغِيل بوزْدور، الواقع بين واد غيس وواد مَارّويْ قرب تشثيوين، فتربى هناك مع ابنتيها رحمة وفاطمة، حيث تزوج بالأولى وأنجبت له عمر وياسين، وبعد مدة انتقل إلى تماسينت العليا حيث أسس زاويته المشهورة ومسجدا تقام فيه صلاة الجمعة، توفي عن عمر يناهز ستة وستين 66 عاما ودفن بزاويته، التي يمكن اعتبارها حسب الأستاذ عبد الرحمان الطيبي في كتابه (الريف قبل الحماية)، الزاوية الأم لجميع الزوايا بالمنطقة، وإليها ينتسب المجاهد الكبير محمد بن أحمد العزوزي، المعروف بأدواره التعبوية والإعلامية لصالح المقاومة قبل حرب الريف التحريرية. وتسمية الغِلَبْزوريين7 (نسبة إلى المكان الذي تربى فيه سيذي عيسى) لم تطلق إلا على هذا الشيخ الصالح وذرياته وليس على أبيه وأجداده. ورد في المنظومة:

بمكانٍ يُسمّى أغيل البُزْدوري / لذلك كنيتُه الغِلَبْزوري
وذا المكان بين الواد الغيسِ / وبين وادي مارُّويْ بلا التباسِ
بالتقييد على شاطئ الهابطِ / من تشثوين إلى اصريحن بالضبطِ
وزاويتُه مشهورة حقاً / بتامسينتْ سابقا ولاحقاً
قد توفي عن عُمْر يناهزْ / ستّ وستّين عاما لم يجاوزْ
ودفن ثَمّ بزاويتهِ / المشهورة باسمه وكُنيتهِ

7- سيذي عبد الكريم: حسب نفس المخطوط فإنه قد أسس زاويته ببقيوة واستقر فيها إلى أن مات، ودفن بمكان يدعى ثِقِّيت، وكان شريفا محترما يقدره الجميع، تتهاطل عليه الهدايا من كل قبيلة، وهناك ولد ولده السيد عيسى.

8- عبد العزيز بن موسى بن إسحاق: خطيب القرويين وإمام الجامع بها، وصفه صاحب المعيار في فهرسته ب"صاعقة الأرض" لأن دعواته لاتخطئ أبدا، أما الشيخ زروق الذي كان معاصرا له فسماه بالغندور أي الشجاع الذي لايخشى أحدا، ولد حوالي 802هـ موافق1400م، وهو من خريجي زاوية سيذي يعقوب بن عبد الكريم المسماة حاليا بزاوية "إزكرين أساسنو"، في عهده خلع العامة بفاس آخر السلاطين المرينيين محمد عبد الحق بن السلطان أبي سعيد المريني، وبايعوا نقيب الشرفاء محمد بن علي بن عمران الجوطي"8بسبب تولية اليهود عليهم، توفي سنة 880هـ موافق1475م ودفن بداخل باب الفتوح من حومة الكغادين. جاء في المنظومة:

ابنِ عبد الكَريم بن عبد العزيزْ / إمام القرويّينَ مُظهِرالعزْ
توفي في السنة الثمانينْ    / قرنَ التاسع من هجرةِ النّبي الأمينْ

(يــتـبـع)

بقلم: ذ. الغَلْبْزوري فؤاد

argaz

Ik heb het boek van Badissi gelezen, het figuur dat jij vermeldt is geen "Shrif", maar alleen maar devoot en een theoloog.

Er is geen verband tussen "AbdelAziz" en "Moussa U Ishaaq", de eerste is een "Shrif" en niet de tweede. Daarom wijs ik over dit onderwerp, men mag niet geloven "Imrabden = Shrif" !