De verkeerde invulling van identiteit in Marokko

Gestart door khamenei, 13/04/2009 om 23:56:40

khamenei

De verkeerde invulling van identiteit in Marokko

door Mohamed El Khalfioui

In een land dat vaak met zijn identiteit worstelt is er een constante evolutie van identiteit. Marokko kent een groep van 50% Berbers die de oorspronkelijke bewoners zijn. Daarnaast heb je de andere helft die voor het merendeel van Berberse (Amazigh) afkomst is maar gearabiseerd is geweest in de loop van de eeuwen.

Marokko werd bezet door de Romeinen, Byzantijnen, Arabieren, Fransen en de Spanjaarden. De enigste die van Marokko hun thuis wisten te maken zijn Arabieren. De Islam werd vrijwel door iedereen aangenomen, maar zonder verlies van linguïstische en culturele eigenheid. De Fransen hebben, zoals de Spanjaarden, Marokko bezet tot 1958. Maar de culturele invloed van de Franse cultuur en taal zorgt tot op de dag van vandaag voor heftige discussies.

Identiteit als politiek instrument

Er zijn drie stromingen die de identiteit van Marokko beïnvloeden in een negatieve en positieve zin. Allereerst heb je de Marokkaanse nationale beweging die belichaamd wordt door de Istiqlal Partij (Onafhankelijkheidspartij). Ze brengt de notie, dat Marokko een Arabisch land is en deel uitmaakt van de Arabische wereld. De tweede beweging zijn de Islamisten. Adl wal Ihsaan [Gerechtigheid en Spiritualiteit] en de PJD [Parti de la Justice et du Développement] zijn de twee bewegingen die deze stroming bij uitstek vertegenwoordigen. Ze brengen de notie naar voren, dat Marokko in de eerste plaats een Islamitisch land is en dat de identiteit daar rond draait. De derde stroming is de Berberbeweging (MCA, Mouvement Culturel Amazigh). De Berberbeweging bestaande uit verschillende organisaties in het maatschappelijk middenveld en brengt de notie dat Marokko altijd op de eerste plaats een Berberse identiteit heeft. Mijn mening is dat deze drie visies allemaal onjuiste vormen van identiteit presenteren. De invloed van deze drie visies op het Marokkaans politieke leven is immens en is sinds het begin heel gepolitiseerd geweest.

Arabisme

Arabisme is een politieke en culturele stroming die als doel heeft om de Arabische identiteit te bewaren en te ontwikkelen. In de grondwet wordt naar deze identiteit als volgt gerefereerd in de inleiding:

An Islamic and fully sovereign state whose official language is Arabic, the Kingdom of Morocco constitutes a part of the Great Arab Maghreb.

Marokko is een Arabisch land dat deel uitmaakt van de Grote Arabische Maghreb(1). Het gebruik van de term Grote Arabische Maghreb werd pas gebruikt bij de strijd tegen het kolonialisme. Dit is een typisch voorbeeld van het verkeerd presenteren van de identiteit. De Arabische taal en de Islam zijn onafscheidelijk met elkaar verbonden volgens deze passage. Als we paar eeuwen terugkeren naar de heerschappij van de Almohaden over Marokko dan kunnen we zien dat het Berbers lingua franca was voor het maatschappelijk en religieus leven. De gebedsoproep werd zelfs in het Berbers gedaan. En de Maghreb uitsluitend bestempelen als Arabisch door de notie van een Arabisch Maghreb naar voor schuiven is niet compatibel met de werkelijkheid. Maghreb is niet alleen Arabisch maar ook Berbers en in een zekere mate ook Frans. De Arabisch identiteit fixeert zich vooral op het Arabisch deel van de identiteit en laat het Berberse en Frans element vallen.

Islamisme

Islamisme is een beweging die de Islam als religieus en politiek concept naar voor schuift. Het Islamisme in Marokko schuift vooral een niet-Marokkaanse Islam naar voor die haar wortels meestal in het Midden-Oosten heeft. De Marokkaanse Islam bestaat uit een religieus systeem gecombineerd met Berberse gewoontes. Een voorbeeld hier van zijn de marabouts. De marabouts zijn eeuwenoude pelgrimsplaatsen in Marokko die door iedereen in Marokko worden bezocht. Er ligt meestal een heilige in begraven. Het Islamisme valt deze volkse Islam aan en wijst op het onislamitisch karakter er van. Dit is een voorbeeld van een verkeerde invulling van de Islamitisch identiteit. Een tweede voorbeeld is de notie dat Marokko een Islamitische staat moet worden. Het Islamisme in Marokko geeft hierbij weer dat de staat niet Islamitisch is. Dit is ook een verkeerde invulling. De hele Marokkaanse politieke systeem is gebaseerd op religieuze legitimiteit. De koning is in Marokko de leider der gelovige moslims, het is zelfs verankerd in de grondwet. Ook het rechtssysteem heeft een grote Islamitische component. Het erf en huwelijksrecht was tot voor kort uitsluitend Islamitisch geregeld.

Berberisme

Het Berberisme promoot actief de Berbertaal en cultuur. Maar in werkelijkheid is het een reactiebeweging op het Arabisme. Het brengt ook een verkeerde invulling van de Berber-identiteit naar voren. Een eerste voorbeeld is het feit dat het de Berberse identiteit los ziet van andere componenten. De Berberse identiteit heeft een Arabische en Franse component. Maar het neemt de Franse component en laat de Arabische ter zijde liggen. Een goed voorbeeld hiervan is dat de Berberbeweging actief secularisme promoot. In Marokko betekent dit de scheiding tussen religie en staat. Dit is een verkeerde invulling, de Berberidentiteit heeft altijd een belangrijk component die Arabisch is. Neem de organisatie van stammen en de maraboets. Die zijn Islamitisch en Arabisch geïnspireerd. Een laatste voorbeeld is de term Tamazgha. Tamazgha is het equivalent van het Arabistische woord de Arabische Maghreb. Alleen vult de Berberbeweging het in als een gebied dat door de Berbers bewoond wordt. Tamazgha, is een nieuw concept dat geen praktisch werkelijkheid heeft. Tamazgha is een gebied dat in grote meerderheid door Arabieren wordt bewoond en niet door Berbers.

Conclusie

Deze drie visies dragen bij tot de politisering van identiteit. Het Arabisme, Islamisme en Berberisme hebben een immens grote invloed op het politieke discours in Marokko. Soms overlappen de drie visies elkaar, maar merendeels confronteren ze elkaar in plaats van elkaar te accommoderen. Elke visie heeft haar gefixeerde visie op identiteit die niet volledig met de werkelijkheid samengaat en die daarom actief probeert te veranderen.

(Uitpers, nr. 108, 10de jg., april 2009)

(1) Mauritanië, Algerije, Tunesië, Libië en Marokko maken wat historisch Maghreb werd genoemd. Deze term geraakte in gebruik toen de Fatimieden regeerden in Egypte. Maghreb betekent in Arabisch het westen van het Fatimieden.

Sa3ieD


Bades

#2
wat een opportunist zeg! op dat artikel van Timazighin loopt hij oude artikelen van deren te herkouwen en komt hij zogenaamd voor de Amazigh cultuur, Tamazight en Imazighen maar in het bovenstaand artikel heeft ie het over 'Berberisme' en zegt ie dat het hier alleen om  een beweging tegen het arabisch gaat. Vreemd is ook dat hij uithaalt naar de term 'Tamazgha' wat enkel een benaming is. Verder zie in het artikel geen enkel terugkoppeling naar zijn column op Timazighin.

bah! wat een wolf in schaapskleren! ik verafschuw deze soort. tfoe!