Hoofdmenu

Dierennamen

Gestart door Lezer, 04/02/2007 om 10:32:45

Lezer

OK, het zou leuk zijn, we gaan in dit topic vertalingen voor de berberse woorden voor dieren, geven;
We kunnen zowel vertalingen als vragen voor vertalingen geven, maar het moeten berbers woorden zijn. Men mag geen Nederlands, Engels woord geven om te vertalen, zoals kongoroo  want die zullen we nooit vertalen.

Onnuttige herhaling is niet gewenst, alleen in geval dat er een omperking een verduidelijk zou zijn.

Jullie mogen als eerst beginnen :)

Hadou

#1
NL   Â    tamazight   Â    kabyl   
       
aap   Â    abaghus    aze3dud   
beer   Â    abubbaz   ajgelal   
bok   Â        ighid'   Â                aqelwac   
dolphijn   Â      aziyam   azyam   
dromedaris..    arghem   alghwem   
duif   Â    athwir   Â                ad'bir   
egel   Â         inssi   Â                insi   
ezel                aghyul   Â                aghyul   
geit   Â     t ghat   Â                t ghat   
Gier   ........   Â                 iz'iz'   
Giraf   ........   Â     amdegh   
haan   Â      ayazid'   Â     ayazid'   
haas   Â      awtul   Â     .......   
hagedis   Â      amulab   Â     .......   
hen   Â      tayazet   Â     tyazit   
hert   Â      tizrzert   Â     izerzer   
heyna   Â       ifis   Â           ifiss   
hond      aqzin akjun          aydi   
hond fam.   ..     aydi              aydi   
jachthond   Â      ......   Â           atarus   
kalf   Â      a3jmi   Â           izgar   
kamelioen   Â       .......   Â            t'at'a   
kangourou       .......            amedras   
kat   Â    amcic   Â          mucc   
kikker   Â    qaqriw   Â          aqerqur   
kip   Â    ayazid'           ayazid'      
koe   Â    tafunast           tafunast   
krokodil   Â    ..........   Â           aghuccaf   
lam   Â    izmar   Â           izimar   
leeuw   Â    izem   Â           ayradh   
muilezel   Â    asardun   Â           asardun   
muis   Â    agharda           gharda   
olifant   Â     ifil   Â           ifil   
ooi   Â     tixsi   Â Â           tixsi   
paard (fam.)    akidar   Â     akidar      
paard (ras)      ayiss   Â             Ayis   
panther   Â      aghilas   Â tara   
schaap   Â      ikari   Â Â              icari   
schildpad   Â      ikfer   Â               ikfer   
schorpion   Â       tigherdamt      thgherdhent
slang   Â      afighar            algwmad'   
slang vr.    ............   Â           talafsa   

stekelvarken ..aroy   Â            aruy   
stier   Â      afunas   Â            ayug   
tijger   Â      aksel   Â            aksel      
vos   Â      abaghugh          izirdi   
walvis   Â       gaga   Â              tizmegt
windhond         uccay              uccay   
wolf   Â      uccn   Â Â            uccn   
zebra   Â       ........   Â             imisxed   
zwijn   Â       irf    Â             ilf   

Lezer

Ait Deren may have some names for the those animals, because some berbers would survive thanks to the various dialects.

To Ait Deren, What is the name of Elephant in your dialect?

Amshoom Style ⴰⵎⵛⵓⵎ ⵚⵟⴰⵢⵍ

Ik denk dat er ook wel namen in het tamazight voor bestaan.

is iffis geen beer trouwens?
wij zeggen sba3 tegen tijger

abrid

Citaat van: Hadou op 04/02/2007 om 11:25:58
Dierenamen die wij gebruiken en ook in het arabische taal gebruikt worden:
Beer : arab = Dub . Arif = Dubbo.
Olifant : arab = Al Fiel . Arif = el fiel.
Tijger : arab =  Namir . arif = ennamir.
Krokodiel : arab Timsa7 , Arif = Timsa7.
enz..


Hier zijn wel Amazigh namen voor. Maar we gebruiken ze niet of nauwelijks omdat we deze namen niet kennen.

Een tijger is in ieder geval een Aghiras. :)

Weet jij mischien het verschil tussen een Irf en een Aheluf?

MBTiza

Irf s'Tamazight en aheluf s'Ta3rabth

Hadou

#6
Azul abrid.
Ik zou het niet weten man, wat het verschil is in aheluf en iref : figuurlijk.
in iedere geval noemen wij Iref voor Zwijn of Varken.
Letterlijk: Iref of Ilef wordt gebruikt  door Imazighen. Darija sprekenden zggen dus El 7aluff.
Arabisch = Al xinzir.
een Zwijn komt veel voor in Arif. Een varken ( NL varken ) niet.
De slagtanden die de zwijn heeft noemen wij : oeyran.

Over de tijger gesproken: Aghiras. Ik kan dat niet zeker weten. Tijgers komen in zuid-oost azie voor. India, thailand enz. Niet in afrika toch?

Wel is aghiras een bekende woord idd. voor Tijger of misschien een andere wilde beest.

IFIS = hyena.
Uccen = wolf.
Ic3eb = vos
Leeuw = Buharu ( Bouharouti komt als achternaam veel voor in tafersit)
Uccay = windhond. ( uit volksverhalen heb ik geleerd dat de windhond altijd van de wolf wint)

tot zo ver;


abrid

Citaat van: Hadou op 14/02/2007 om 13:57:59
Azul abrid.
Ik zou het niet weten man, wat het verschil is in aheluf en iref : figuurlijk.
in iedere geval noemen wij Iref voor Zwijn of Varken.
Letterlijk: Iref of Ilef wordt gebruikt  door Imazighen. Darija sprekenden zggen dus El 7aluff.
Arabisch = Al xinzir.
een Zwijn komt veel voor in Arif. Een varken ( NL varken ) niet.
De slagtanden[/] die de zwijn heeft noemen wij : oeyran.

Over de tijger gesproken: Aghiras. Ik kan dat niet zeker weten. Tijgers komen in zuid-oost azie voor. India, thailand enz. Niet in afrika toch?

Wel is aghiras een bekende woord idd. voor Tijger of misschien een andere wilde beest.

IFIS = hyena.
Uccen = wolf.
Ic3eb = vos
Leeuw = Buharu ( Bouharouti komt als achternaam veel voor in tafersit)
Uccay = windhond. ( uit volksverhalen heb ik geleerd dat de windhond altijd van de wolf wint)

tot zo ver;


Men zegt dat in de tijd dat de Sahara nog bewoond was er vele soorten roof dieren leefden. Zo had je ook de bekende atlas leeuw(inm iddels uitgestorven) deze noemden de Imazighen Izzem. Mischien dat er ook andere katachtigen waren.

Uoha, Tuasra en Amziw zijn ook varianten van wat je hierboven opsomde.
Maar je moet ook rekening houden met het feit dat voor veel dieren de namen zijn vast gesteld door bepaalde  linguisten. Het kan dus ook zijn dat het een woord is waar nieuw leven in word gebalzen en of het totaal nieuw is kan ook.
Maar wel interessant.

abrid

Citaat van: Amcum op 14/02/2007 om 13:47:41
Irf s'Tamazight en aheluf s'Ta3rabth

Aheluf s Darija. Zoals Hadou zei LXinzir s Taärabt. :)

Bades

Iref is Tamazight?

Hadou

Yep: Iref in het tarifiet. Ilef in het Taznast of Atlas tamazight.
meervoud = irfan.

Bades

Citaat van: Hadou op 14/02/2007 om 14:13:11
Yep: Iref in het tarifiet. Ilef in het Taznast of Atlas tamazight.
meervoud = irfan.


thanemirt  a y-aselmad inu !

Hadou

Azul Abrid:
Ik weet ook niet waarom er veel verschil is in de namen van de dieren bij ons.
Izem is idd een leeuw. maar toch noemen wij het Bouharou ( sorry).
BTW de berberleeuw is nog niet uitgestorven. men had een paar jaar terug 1 gevonden in circus in zuid-afrika of Egypte gevonden. ( we hebben het eerder over gehad op dit forum). deze is nu in goede handen terecht gekomen en wordt gebruikt om te paren. Misschien dat nu jonge Berberleeuw-welpjes zijn :)

Amziuw? is de mannelijke variant van Tamza.  althans bij ons.
Niet alleen de klimaat en de woestijn heeft het aantal dieren in Tamazgha teruggebracht. Maar ook de mens was (is) niet zo vriendelijk voor deze dieren helaas.

Lezer

Zie je dat dit een interessant topic is. Ik heb een paar opmerkingen:
Izem betekent "Leeuw" in Berber maar niet in tarifit, tot zover ik weet. De Barbary Lion (Amazigh Leeuw) zou waarschijnlijk tot leven gebracht worden. Dit kan best dankzij de genetische evolutie. een bot of een misschien zelfs een haartje van dat dier kan de basis van een levengeving aan de Berberse leew zijn.

Ac3eb: betekent dit echt een "vos" in het tarifit??! We gebruiken dit woord voor een "boosaardige slimme man", en het komt overeen met de eigenschappen van de vos. In het Marokkaans Arabisch zegt men zelfs: "Rak ta3lab m3a rassak!" (Je bent net als een vos).

Imziwen: Dit is een mythisch figuur, en glijkaardig aan "el ghol" in Arabisch.

Het verschil tussen "Ilef" en "Ahalloef" is een interessante vraag. Kan het zijn dat de ene verwijst naar "zwijn" terwijl een andere naar een "varken" verwijst?!


Over de Elephant, vind ik dit volgende in google, de volgende is een citaat uit een 160+ jaar oud boek:
"In the present vocabulary, there is another singular fact, which I deem to be worthy of remark. There are three words, the names of three great objects of commerce, in antiquity, which are now the same, as in the earliest ages of historic record. There are Elef ameqran, an Elephant; tezdait, a date tree; and aurogh, (aurum) gold.
It is my opinion, that our word Elephant, and the Greek elephas, are derived from the Libyan Elef Ameqran, meaning literally the big hog.
The Libyans of North Africa, have no other name for Elephant, than that of the big hog. The Tuarycks call it Tergondjee, but i doubt, if this be an original Berber word. No other dialect, however, furnishes a name different from Elef Ameqran. The Romans followed, precisely, this analogy, in giving giraffe, the name of Dameleopardus, and an ostrich a camel-sparrow. With similar ideas of comparison, an elephant would, appropriately, be termed a big hog. The etymology of the word elephant, has exercised the ingenuity of many learned men, from Bochart to Schlegel. "

MBTiza

Citaat van: Hadou op 14/02/2007 om 13:57:59

Wel is aghiras een bekende woord idd. voor Tijger of misschien een andere wilde beest.

IFIS = hyena.
Uccen = wolf.
Ic3eb = vos
Leeuw = Buharu ( Bouharouti komt als achternaam veel voor in tafersit)
Uccay = windhond. ( uit volksverhalen heb ik geleerd dat de windhond altijd van de wolf wint)

tot zo ver;



Leeuw is Ayradh/Izzem

Daarnaast heb je nog:

Uhar = vos als ik me niet vergis bij de Ayth Wayagher
Uccen = wolf
Tusra = ???
Ifis = Hyena


Taghirasth (bij Tastite & Ihadriyen etc.) is trouwens een dorp in Ighzinnayen waar de ex-ajaxied Nordin Boukhari vandaan komt.