Imazighen in Spaanse burgeroorlog

Gestart door Señor Canardo, 09/08/2003 om 16:37:42

Señor Canardo

Mijn oom vertelde mij laatst dat ook imazighen hebben meegevochten aan de zijde van Franco in de Spaanse Burgeroorlog, dit vond ik erg merkwaardig aangezien de spanjaarden ruim een decenium daarvoor nog in conflict was met de troepen van abdelkrim!!?? kan iemand mij mij nog meer over de rol van de imazighen in de Spaanse Burgeroorlog vertellen??

Goner

#1
Azul Onbekende,

Spaanse legeronderdelen die onder meer hadden gevochten in Marokko tegen Abd El Krim (de africanistas heetten die onderdelen) en later een deel van Marokko bezet hielden, waren heel ontevreden over de Spaanse republikeinse (linkse) regering. Op 17 juli 1936 kwamen ze in opstand. Generaal Franco, die op de Canarische eilanden in ballingschap zat, greep daar de macht. Op nog enkele plekken, op het Spaanse vasteland, kwam het tot een machtswisseling ten gunste van de militairen, maar in de belangrijke centra niet. Het werd dus oorlog, in feite één van de eerste aanzetten tot WOII.  (Spain, a companion to Spanish Studies, ed. Russel, first pub. 1973, blz 185)

Volgens de geschiedenis beschreven op onderstaande website
verkeerden veel Amazight rond die tijd in erg slechte economische omstandigheden, wat hen misschien gevoeliger maakte om tegen betaling meer te vechten in het Franco-leger.

Maar ik geef ook maar door wat ik lees. Zouden er nog Imazighen in leven zijn die dit als jongeman hebben meegemaakt? Misschien is het pijnlijk om hen ernaar te vragen.

http://home.student.uva.nl/mourad.elhaddouti/Geschiedenis/geschiedenis.html

Gaarne kritiek en verbetering door beter geinformeerden op deze aanzet.

Vriendelijke groeten, Monique

Goner

#2
Hééé, wat grappig zo'n correctie op lelijke woorden.
Verbetering heeft niks met een longziekte te maken, ik bedoel "correctie".

Monique

monte-aroui

#3
mijn opa heeft ook mee gevochten,ik heb nooit gemerkt dat het pijnlijke onderwerp voor hem was.hij praat er makkelijk over of het een film is geweest.en dat geldt voor veel kameraden van hem.

rifman

De volgende Izran zijn tijdens de Spaanse burgeroorlog gecreëerd en gezongen. Vanuit deze Izran kunnen wij een beeld krijgen over de omstandigheden waarin Irifeyyen leefden in die tijd. Het was een moeilijke/harde tijd wegens de honger, ziektes enz… Veel Irifeyen hebben daarom besloten om naar Spanje te emigreren en in de militaire dienst te dienen, een van de weinige wegen om uit de economische malaise waarin Arif zich bevond uit te komen. De meeste Irifeyyen zijn echter verplicht meegenomen door de Spaanse staat (FRANCO). Anderen moesten kiezen tussen de dood in Arif door de honger of een onzekere toekomst in Spanje (de dood of hoop). Hieronder zijn een aantal cijfers van Irifeyen die naar Spanje zijn gegaan of gedwongen meegenomen om aan de kant van Franco te vechten(Spaanse burgeroorlog). De cijfers kunnen veel hoger uitvallen.

Overleden op het slagveld: 165,000
Vermisten: 1,700
Overleden door wonden: 5,300
Invaliden: 4,500
verschillend: 39,125
In Spaanse dienst gebleven zijn: 26,600
Totaal: 242,225

Deel I
1-Arebbi mermi nura, Arebbi mermi nêzwa
Arebbi mermi nenna llayhennik a yemma

2-Munend ihênjîren ssarsend essineyyet
Neccin aqa nuyûr ghar Seppanya ad nemmet

3-Agharrabu n urumi di Mritc ittraja yi
Lalla tammûrt inu âemmars têzrid ayi

4-Neccin nura ad nêzwa war d nejji butezwart
Lalla tammûrt nnegh ezzûn day m tazegûrt

5-Ejj ayi a yemma ejj ayi ad ppulsegh
Ict n tbuyut ad t tettegh ict ad am t id sqadegh

6-A tamghart n upulis tarz6a fud di tasa
Teqqaz iyarni di râewd n batâtâ

7-Welleh ma ad ac semhêgh a ya bab n imendi
Tmijja inu thârc ishârc it uyarni

8-Igeââd d upulis Igeââd d inettû
Yiwi dd kilu n ddra yecc it ufarettu

9-Igeââd d upulis Igeââd d ixeyyeq
Yiwi dd kilu n ddvra d kilu n sârbaw ineq

10-A rûh  siwd as sram i yemma ma teddar

11-A tamghart n upulis cfa m zi remsemmen
Aqa m aryaz nnem di Seppanya yesmem

12-A tamghart n upulis ma ytteâjib am udîr
Aqa m aryaz nnem sebâ eyyam war yendir

13-A ya lalla yemma mana rehna nehna
Aqq râid ameqran nesseâdut di fila

14-A ya râid ameqran nâeyyed s ubûri
Armi mmuten râeskar yengha ten urûmi

15-A hêdd yeks as ufus a hêdd yeks as udâr
A Seppanya tireft d anegh ijjin d imeâdâr

16-Ttumubin tazegûght i d yisin imeâdâr
Tisi dd elâebbudî d Ã,mar aqeydâr

17-Ghezzu day i tegga Seppanya di Malaha
rami day i tiwi tarwa n âemmi mmarra

18-A ya lalla yemma mayemmi esseâd inu
Ã,isa aqa yûyûr mayemmi tudart inu

19-Rbûrqi n zzaj di Seppanya yheddem
min yiwi d arûmi min yiwi d amesrem

20-Aliman Aliman emmi s n tfunasin
ccek i d anegh yejjin nessuddum tizeyyatin


Het volledige artikel over Izran, waar dit stukje vandaan komt is hier te lezen:
http://www.amazigh.nl/content/artlees.php?artid=94


Wisten jullie dat duizenden Irifeyyen ook meegevochten hebben in de tweede wereldoorlog om Europe te bevrijden van de Nazi's, ook in Nederland. Vorig jaar stond op de e
site van de NPS een interview in het Tamazight met een tweede wereldoorlog veteraan uit Arif, die in Frankrijk, Belgie en Nederland had gevochten.

Wie weet meer hierover?

rifman

Voor zij die het Tamazight niet beheersen, heb ik de eerste vijf izran geprobeerd te vertalen:


1-Arebbi mermi nura, Arebbi mermi nêzwa
Arebbi mermi nenna llayhennik a yemma

Ooh God, hoe hebben ons ooit kunnen inschrijevn, ooh God hoe hebben we ooit kunnen gaan
Ooh God, Hoe hebebn afscheid kunnen nemen van onze moeders


2-Munend ihênjîren ssarsend essineyyet
Neccin aqa nuyûr ghar Seppanya ad nemmet

De kinderen verzamelden zich om het dienblad heen (om afscheid te nemen)
Wij, Wij gaan richting Spanje de dood tegemoet


3-Agharrabu n urumi di Mritc ittraja yi
Lalla tammûrt inu âemmars têzrid ayi

De boot van de Spaanjaarden wacht mij op in Melilla
Dierbare land mij zal je nooit meer zien

4-Neccin nura ad nêzwa war d nejji butezwart
Lalla tammûrt nnegh ezzûn day m tazegûrt

Het saat in het lot geschreven dat we naar naar Spanje gaan, zonder dat we een wortel achter hebebn gelaten (ongetrouwde mannen)
Dierbare land, zij hebben u gezaaid met tazegûrt (Plant dat symbool staat voor ellende en leijkheid/ tegenovergestelde van Ariri dat staat voor schoonheid.. men bedoelt hiermee de ellende waarin Arif in verkeerde)

5-Ejj ayi a yemma ejj ayi ad ppulsegh
Ict n tbuyut ad t tettegh ict ad am t id sqadegh

Moeder! geef me toestemming om militair te worden
Een broodje zal ik eten, de ander aan u versturen


rifman

#6
Natuurlijk heeft je Opa geen spijt gekregen, vooral als hij niet in dienst is gegaan in het leger van marokko bij terugkomst.

Mijn opa heeft wel veel spijt, want hij is in diesnt gegaan bij het Marokkaanse leger na zijn terug komst, waardoor hij alle rechten op Spaanse uitkeringen heeft verloren.

Zij salris was daardoor: 40 euro per maand, zijn pensioen was 15 euro.

Mensne die niet in dienst van marokko zijn gegaan, krijgen 600 euro per maand, nu nog steeds zijn er mensne die dat krijgen.

Soldaten die invalide zijn geworden, zijn rijkelijk beloond (raar om het zo te noemen, want gezondheid is veel meer waard dan geld), naast een riante salaris, hadden ze ook het recht om een huis te krijgen waar ze wilden in Spanje, velen hebben voor de anclave Melilla gekozen.


quebdani

#7
Kijk eens op de link hieronder.
http://www.joods.nl:9673/rubrieken/artikel?nr=2807

het schijnt dat marokko inderdaad ook zijn steentje heeft bijgedragen aan de bevrijding van west-europa van het naziregime,........

dounnia

#8

Salam,

http://www.amazigh.nl/content/artlees.php?artid=94

Ik was net de Izran nogmaals aan het doorlezen op bovenstande site en kwam toen ook de teksten vam Ddhar ubarran I en 2 tegen. Ik vind deze teksten zo mooi maar ik vraag me af of iemand weet wie de liederen van dhar oubaran heeft gezongen en waar ik deze kan krijgen. Het liefst zo origineel mogelijk dus zonder nieuwe poespas eraan toe gevoegd.

Alvast bedankt

Dounnia

rifman

#9
Beste Dounnia,

Izran werden niet door een persoon geschreven, maar door de gemeenschap.
Izran worden in de meeste gevallen ter plekke verzonnen als reactie op een gebeurtennis die indruk achterlaat op de gemeenschap. Het kan varieren van een trouwfeest de de dood van een dierbare, maar ook oorlog in dit geval... Nadat een Izri gecreerd is, wordt dan later gezongen door anderen.. De schrijver van Dhar Ubarran (wat ikzelf zie als het volkslied van Arif, is ook onbekend, het zijn dus meerder mensne die eraan gewerkt hebben... Trouwens het volledige gedicht is veel langer... gellukig is veel academisch onderzoek naar gedaan, ik had een blad (uitgeleend en nooit terug gekregen), waarin het volledige gedicht met uitleg in stond.
Izran werden ook meestal door vrouwen gecreerd.

Dhar Ubarran, is een historische gedicht, waarin verschillende slagvelden worden besproken en beschreven...

IN het onder (in dat blad), stond goed uitgeled om welke slagvelden het gaat, wie, wat waar, etc...

dounnia

#10

CiteerBeste Dounnia,

Izran werden niet door een persoon geschreven, maar door de gemeenschap.
Izran worden in de meeste gevallen ter plekke verzonnen als reactie op een gebeurtennis die indruk achterlaat op de gemeenschap. Het kan varieren van een trouwfeest de de dood van een dierbare, maar ook oorlog in dit geval... Nadat een Izri gecreerd is, wordt dan later gezongen door anderen.. De schrijver van Dhar Ubarran (wat ikzelf zie als het volkslied van Arif, is ook onbekend, het zijn dus meerder mensne die eraan gewerkt hebben... Trouwens het volledige gedicht is veel langer... gellukig is veel academisch onderzoek naar gedaan, ik had een blad (uitgeleend en nooit terug gekregen), waarin het volledige gedicht met uitleg in stond.
Izran werden ook meestal door vrouwen gecreerd.

Dhar Ubarran, is een historische gedicht, waarin verschillende slagvelden worden besproken en beschreven...

IN het onder (in dat blad), stond goed uitgeled om welke slagvelden het gaat, wie, wat waar, etc...

Salam Rifman,

Ik weet wat Izran zijn maar waar ik het over heb is dat de liederen over Dhar O Baran zijn nagezongen en uitgebracht. Ik las net op een ander site dat ze door verschillende Amazigh (riffijnse) zangers zijn nagezongen. Alleen vraag ik me welke zangers deze liederen hebben nagezongen en uitgebracht op een bandje of cd.

Terugkomend op de Izran ik hoor ze nog wel vaak op feesten vooral in marokko op de jbel en ja ik kan er geen genoeg van krijgen. Het is mooi om ze te horen, dan pas besef ik ook wat ik allemaal mis. Want ja hier in Nederland gaat de stekker in de stopcontact en niemand die nog Izran zingt.
Zonde

Salam

Dounnia

monte-aroui

#11

CiteerNatuurlijk heeft je Opa geen spijt gekregen, vooral als hij niet in dienst is gegaan in het leger van marokko bij terugkomst.

Mijn opa heeft wel veel spijt, want hij is in diesnt gegaan bij het Marokkaanse leger na zijn terug komst, waardoor hij alle rechten op Spaanse uitkeringen heeft verloren.

Zij salris was daardoor: 40 euro per maand, zijn pensioen was 15 euro.

Mensne die niet in dienst van marokko zijn gegaan, krijgen 600 euro per maand, nu nog steeds zijn er mensne die dat krijgen.

Soldaten die invalide zijn geworden, zijn rijkelijk beloond (raar om het zo te noemen, want gezondheid is veel meer waard dan geld), naast een riante salaris, hadden ze ook het recht om een huis te krijgen waar ze wilden in Spanje, velen hebben voor de anclave Melilla gekozen.


klopt beste rifman hij heeft nu inderdaad een aardige pensioen,voor ons is het natuurlijk een geruststelling(een opa en oma met genoeg inkomsten op hun oude dag)en trouwens die 600euro is aan de hoge kant het is rond de 300 euro plus nog wat,maar dat is iets wat ze terug krijgen met terugwerkendekracht,zo zie je rifman.toch hebben onze groot ouders meer aan de spanjaarden dan de arabieren.en ik denk als de spanjaarden wat langer waren gebleven,dat wij mischien meer kans maakten op een eigen staat.
en trouwens die izran zijn mooi

rifman

#12
Dat kan kloppen Monte, het is afhankelijk van de dienst jaren en de rang...

Maar nog steeds verdient je opa twee keer als een leraar en hij kan goed van leven. Mijn oma moest helemaal naar Kebdani gaan, om 20 euro op te halen, heel de dag weg en de atxi kost al 10 euro.

awragh

#13

CiteerSalam,

http://www.amazigh.nl/content/artlees.php?artid=94

Ik was net de Izran nogmaals aan het doorlezen op bovenstande site en kwam toen ook de teksten vam Ddhar ubarran I en 2 tegen. Ik vind deze teksten zo mooi maar ik vraag me af of iemand weet wie de liederen van dhar oubaran heeft gezongen en waar ik deze kan krijgen. Het liefst zo origineel mogelijk dus zonder nieuwe poespas eraan toe gevoegd.

Alvast bedankt

Dounnia
Hallo,

Itran heeft een aantal jaren geleden Dhar ubarran gezongen. Daar kun je naar vragen. De laatste die hem gezongen heeft is Lwalid Mimoun op zijn laatste bandje/CD van vorig jaar. Die is makkelijker verkrijgbaar, denk ik.

MBTiza

#14
Ik was nog twee weken terug met een oude oom van mij, die mee heeft gevochten in de spaanse burgeroorlog, hij liet me nog zijn been zien waar een scherf van een bom een soort litteken heeft achter gelaten. De hoogte van die uitkering is 150 euro. Meerdere ooms van mij hadden die uitkering, het is ook zo dat veel na afloop van de burgeroorlog bij franco in dienst bleven, het broertje van mijn opa is daar een voorbeeld van. Hij heeft 15 jaar daar doorgebracht in Spanje.