Amazigh.nl

aythma azul

ik had graag geweten waar ik dat liedje van "selmayi yadjis n hollanda ... kan downloaden
of eventueel "awidkane anili" van Takfarinas. Je vind zo van die versies die nog geen twee minuten duren maar dat bevredigt geen kat :)

tanemirt bij voorbaat

mo ik vind ook dat we niet meer zo uitwisbaar zijn als daarvoor, maar die grondwettelijke erkenning vormt een klote-heikelpunt.
en ik vraag me af wanneer de volgende wijziging van de grondwet zal plaatsvinden omdat ik er iets van dacht gehoord te hebben om het Marokkaans journaal.

waarschijnlijk tijdens een belofteparade voor de verkiezingen ofzo

Wat ik weet is dat het Koptisch (onderliggende taalgroep) van het Egyptisch Arabisch is en Tamazight dat van het Marokkaans Arabisch. Krab dat laagje opgedrongen taal eraf en je hebt je reinste Tamazight :) De vraag is natuurlijk wat de Egyptenaren nog van hun Koptisch overhouden

Uit Tamazgha.fr

Wat denkt u van het nieuwe programmarooster van het Marokkaans televisienet « 2M » dat haar voornemen verklaart om 30% van de antennetijd  voor de amazightaal te vrijwaren?

Allereerst, op welke basis en volgens welke criteria heeft « men » 30% van de antenne voor het Tamazight en de Amazigh beschaving gevrijwaard ? Waarom niet 60 en zelfs 80% ? Vervolgens, welke inhoud gaat men reserveren voor die 30% ?  Als het gaat over de huidige inhoud, op alle Marokkaanse zenders, zal het niets veranderen aan de toestand van het Amazighzijn dat haar snelheid verliest tegen de tsunami van de arabisering : op hetzelfde moment dat men uitgaat om 30% toe te kennen aan het Amazighzijn dat de fundamentele identiteit van het land vormt, heeft men meer dan vijf arabistische kanalen gecreëerd (toegevoegd aan de reeds talloze bestaande). Je kan erom wedden wat de nieuwe “berber”politiek van de makhzen, de overdreven folklorisering van de amazigh cultuur zal zijn gang blijven gaan. 
Geen enkele stem zal tegen dit beleid van apartheid geuit worden op deze zenders, want ondanks de hardnekkigheid van de propaganda om de publieke nationale opinie en vooral de internationale op de verkeerde voet te zetten. Dit door uit te wijden over een Marokko op weg naar de democratie, waar er persvrijheid heerst, maar het tegendeel is waar. De meerderheid van de Marokkaanse onafhankelijke media hangen van de staat af en de ruimte die de amazighité inneemt is uiterst beperkt met verouderde infrastructuren en onderbetaalde, onopgeleide journalisten. De verantwoordelijken van dit land blijven de Imazighen beschouwen zoals ze door de Franse kolonisten werden beschouwd: de goede inlanders op de rand van verdwijning ( volgens de laatste raming zjn de amazighsprekenden 28% terwijl ze 10 jaar geleden nog 10% aan deze groep toekenden??) Natuurlijk is het politiek voordelig de Imazighen niet als de meerderheid naar buiten te brengen.


De oprichting van het IRCAM werd door velen verwelkomd als « een witte revolutie », want vindt u van het werk dat het Ircam momenteel uitvoert ?


Ik heb deel uitgemaakt van zij die het initiatief hebben toegejuichd en die hebben geloofd in een werkelijke politiek engagement om zich te verzoenen met haar eigen Amazighidentiteit. Als voormalig lid van de Administratieve Raad van het Ircam en als gedetacheerde onderzoeker van dat Instituut, was ik onder hen die geen enkele inspanning hebben ondernomen om de koninklijke beslissingen te zien uitgevoerd worden op alle domeinen. Jammer genoeg moesten we opmerken dat vanaf het eerste jaar, zij die de touwtjes van de dagelijkse praktijk in handen hadden niet dat als doel hadden. Men wilde zoveel mogelijk leiders van de Amazigh beweging verzamelen om ze vervolgens om te kopen met  allerhande vergoedingen en voordelen dmv veelvoudige hanteringen. En gedurende drie jaar, ondanks onze protesten en brieven aan het adres van de Koning, werd er niets gedaan om de alomtegenwoordige vijandelijkheid tegen de amazighiteit af te remmen. We stonden voor een situatie waarin elke ernstige opzet in het voordeel van de amazighité werd afgestopt. We draaiden dus gewoonweg rondjes.

Vertaling uit het frans;
Interview op tamazgha.fr


Ali Khadaoui is een militant van de culturele Amazigh beweging in westelijk Tamazgha. Hij maakt deel uit van zei die de oprichting van het Ircam in 2002 toejuichten. In juni 2002 was hij als lid van de Raad der administratie van het Ircam benoemd, dewelke hij samen met zes andere leden van de koninklijke “instelling” in februari 2005 verliet.

In dit interview doet Ali Khadaoui de actualiteit omtrent de amazigh beweging in westelijk Tamazgha alsook de situatie van de amazighkwestie in het algemeen uit de doeken. Natuurlijk, legt hij de redenen van zijn ontslag bij het Ircam uit  en komt hij terug op de plaats die er gereserveerd is voor het Tamazight in de media en op tal van andere zaken.

Hoe staat het met de amazighkwestie in Marokko ?

Eerst en vooral kan de amazighkwestie in Marokko als volgt worden samengevat: ondanks dat Imazighen de autochtone bevolking van het land zijn, ondanks dat ze in aantal de ruime meerderheid uitmaken,ondanks dat de antropologische grondslagen van hun identiteit, het sociale substraat (taalondergrond) en dat van de beschaving vormen, zijn ze op politiek vlak tot een minderheid herleid en slachtoffers van een politieke uitsluiting geleid door een staatsnatie van het jacobijnse type (terreurbewind door radicale revolutionairen). Een natie die gecentraliseerd is en waarvan de samenstelling enkel in arabisch-islamitische termen werd verzekerd.

Door dat feit bevindt zich het Amazighzijn (taal, cultuur en beschaving) voor het eerst in zijn geschiedenis sinds de onafhankelijkheid, uitgesloten van de staatsinstellingen om de maatschappij te arabiseren en om de droom van de arabo-islamitische nationalisten  te verwezenlijken: een Arabische wereld opzetten die zich uitstrekt van de Golf tot aan de Atlantische Oceaan.

Als reactie op deze uitsluiting strijdt de amazighbeweging sinds decennia  voor het herstellen van de historische, politieke, taalkundige en culturele rechten  van de Imazighen zoals verzekerd door de Verenigde Naties.

Sinds enkele jaren , kent de amazighkwestie in Marokko diepgaande en snelle ontwikkelingen en niemand kan voorspellen welke richting de gebeurtenissen zullen ingaan als de overheid dit dossier verder blijft behandelen met dezelfde dubbele behoud van het anathema (algemene afkeuring) en van de minachting t.o.v. de amazighgevoelens.

Vandaag de dag wordt de politiek van de overheid t.a.v. het amazighzijn gekarakteriseerd door een dubbel discours: tegelijkertijd verklaart men dat het amazighzijn zich integreert in de officiële instellingen en in de praktijk laten alle acties door de overheid duidelijk zien dat hun enige doel de complete arabisering van de amazighbevolking beoogt.

Voor dit bedrog dat niemand meer bedriegt kan men al reeds opmerken dat het amazighzijn zich meer en meer politiek gaat stellen dan cultureel.

Où en est le mouvement amazigh dans ses appels au pouvoir marocain concernant l’enseignement de tamazight ?

Het onderwijs van het Tamazight in Marokko wordt door de overheid gepresenteerd als één van haar belangrijke beslissingen in het belang van het amazighzijn. Nochtans spreekt de werkelijkheid van dit onderwijs op categorische wijze de beweringen van de overheid wat haar werkelijke politieke wil om het Tamazight te bevorderen en het te integreren in alle staatsinstellingen, tegen.

De waarnemers en de deskundigen gaan immers akkoord  dat wat men noemt “ onderwijs van het Tamazight” en niet “ onderwijs van de amazightaal” een echte mascarade is, een belediging vooral  voor de waardigheid en de intelligentie van de Imazighen. Hoe kan men van  onderwijs van het Tamazight spreken met de het volgende gegeven (s):
-de afwezigheid van het statuut van de amazightaal maakt het onderwijzen ervan facultatief (vrijwillig) en belachelijk, want onderwijzers weten dat men slechts geldige leerplannen voor een taal kan opbouwen  wanneer er een  bepaald officieel statuut wordt  vastgelegd door de staat. Het juridische statuut van het Tamazight is tot nu toe deze van een niet-taal.
-Bovendien  schendt het niet respecteren van het sociaal statuut van de talen die in Marokko aanwezig zijn het gehele gegeven van een algemeen vruchtvol onderwijs: het klassiek Arabisch, de enige officiële taal wordt als de moedertaal van de Marokkanen voorgesteld terwijl niemand het buiten de religieuze en litteraire domeinen spreekt. Daarentegen is de amazightaal, de oertaal, de taal van de communicatie van miljoenen Marokkanen (velen kennen enkel dat) nog steeds niet erkend als taal. De Dahir die het Ircam instelt spreekt enkel over de “amazighiteit” en niet over de “amazightaal”. De afwezigheid van een officieel statuut van het Tamazight vormt dus een juridische leegte die de tegenpartijen en vijanden van het amazighzijn, alom aanwezig  in het Marokkaanse educatieve systeem dat ingevoerd werd door de arabisch-islamitische  nationalisten de dag na hun “onafhankelijkheid” gemakkelijk kunnen aanboren .
-Een ingekorte opleiding van enkele dagen,  door niet-gekwalificeerde personen bezorgd voor personnen die vaak de taal die zij dienen te onderwijzen zelfs niet machtig zijn. Bovendien betreft het een opleiding die aan de goede wil van de lokale autoriteiten zoals het Nationale Verdrag van onderwijs en opleiding aanstipt. In 2005 hebben slechts vijf universiteiten van de veertien stages gehouden voor de onderwijzers en de inspecteurs.
-De afwezigheid van handboeken en programma’s  waarin de leerdoelen, inhoud van het onderwijs, methodologie, criteria van evaluatie enz. staan uiteengezet.
-Het ontbreken van nieuwsbrieven en aantekeningen die de wijze van uitvoering van deze programma’s, zoals dat voor alle onderwezen materie hoort, enz.
-Het ontbreken van een nauwkeurige uurenvelop zoals voor alle andere leerstof, wat de uitvoerders in verlegenheid brengt omdat ze nog steeds niet weten waar ze deze « taal » moeten  zetten.
-Het derde jaar is gewoonweg een blanco jaar geweest â€"Het vierde jaar dat hetzelfde lot heeft gekend als het derde -, hetgeen de veralgemening van het Tamazightonderwijs voorzien voor 2008 door  de overeenkomst die het Ministerie van nationaal onderwijs aan het Ircam linkt, in vraag doet stellen.


In feite hebben de verantwoordelijken van het Ministerie van Onderwijs niet de moeite genomen om een strategie voor het integreren van de amazightaal in het Marokkaanse educatieve systeem op poten te zetten. En dit vanuit de reële behoeften die een operatie van deze omvang behoeft wanneer deze voor de eerste keer in dat land plaatsvindt. Noch het juridische kader, noch de menselijke, pedagogische en didactische middelen zijn verzorgd. Ernstiger nog, geen enkele actie om te informeren en bewust te maken werd ondernomen teneinde de gunstige psychologische condities te creëren om een taal te integreren sinds lange tijd voor de “onafhankelijkheid” onderwerp was van veroordeling door het gezag en geconfronteerd werd  met de vijandigheid van de huidige coalitie in de regering. Een coalitie van arabo-racisten  die een onoverkomelijke hinderpaal voor elke poging tot hervorming van het educatieve systeem (of gewoonweg politieke systeem) vormen. Tot nu toe verbergen de edcucatieve verantwoordelijken op het hoogste niveau, hun standpunt niet : voor hen is het onderwijs van het Tamazight niet alleen tijdverspilling maar ook een dreiging voor de eenheid van de Arabische natie van de Golf tot de Oceaan ! Laat ons niet vergeten dat reeds in 1994, Hassan II voor het eerst in de geschiedenis van de monarchie, het onderwijs van de “Berberse dialecten” heeft aangekondigd. Deze beslissing werd nooit toegepast, en de houders van de “arabocratie” wijzen nog steeds met een nostalgische trots op deze gebeurtenis.

Welke rol speelt het Ircam in deze strijd?

In deze strijd speelt het Ircam de rol van een instelling die door de macht tot leven is geroepen om de eigen belangen te dienen. Anderzijds is het Ircam een raadgevend orgaan van puur academische aard. Nochtans proberen de verantwoordelijken het de rol van “verpester” van de Amazighbeweging te laten spelen. Goed gehouden door de staat, hangen de informatiemiddelen, evengoed schriftelijk als audiovisueel gedurende de hele dag af van de officiële propaganda die de volgende boodschap tracht over te brengen: dankzij het Ircam , verloopt de amazighiteit goed en integreert ze zoals voorzien. Feitelijk, sterft de Amazighiteit elke dag  meer onder de ogen van juist zij die ze officieel zouden moeten verdedigen. Het Ircam draagt naar de wil van de politieke besluitvormers bij om het amazighzijn naar een de minst pijnlijke dood die mogelijk is te leiden. Het Ircam dient aldus als de mooie bokaal waarmee men aan de nationale en vooral internationale opinie kan tonen dat het amazighzijn  zich via enkele boekjes van dichtkunst, taalkunde, geschiedenis enz. aan het integreren is. In realiteit is het een museum waar het Amazighbewustzijn  al reeds deel uitmaakt van de geschiedenis, daar het geen enkele grip heeft op de sociale werkelijkheid van de Imazighen!
Waartoe dient het Ircam in feite als de miljarden die het jaarlijks verslint niet geen enkele weerslag heeft op het sociale promoten van het Amazighbewustzijn , de herwaardering alsook de hervordering van hun waardigheid dat elke dag op de ruwe proef wordt gesteld door de discriminerende praktijk van het bestuur?  Tot wat kan het Ircam dienen als houders van het bestuur zich niet in het Amazighzijn terugvinden en van de Arabité een nationale prioriteit maken?

Wie remt volgens u de vooruitgang van het Tamazight in Marokko af ?


Om op deze vraag te antwoorden is het noodzakelijk om terug te komen op de recente geschiedenis, op de grootste breuk die Imazighen gedurende hun hele geschiedenis hebben gekend, het protectoraat. Voor de eerste keer sinds de achtste eeuw, en met alle respect voor de valselijke officiële en dominante geschiedschrijving, verbinden de belangen van het Arabische Oosten en het Latijnse westen zich om de eeuwenoude seculiere Amazigh-weerstand voor hun onafhankelijkheid (die ze al lang benijdden)  te beeindigen. Deze aliantie is begonnen bij de « beschermden » , deze andalousische handelaars en speculanten die om aan de nationale wetten te ontsnappen, zich ten dienste van de koloniale machten die hun bescherming tegen hun eigen land boden stelden. Deze bescherming hield de opgehesen vlag van de beschermer voor de handel en de woning van de betrokkenen in. Deze aliantie heeft tot de handtekening van de overeenkomsten tot instelling van het Franse Protectoraat op Marokko geleid. Wat  een internationale wettigheid aan de Franse en Spaanse kolonisatie verschafte en anderzijds de vernietiging van het seculiere Amazighverzet door de buitenlandse mogendheden, maar ook de onderdrukking van de Makhzen.

Degenen die de bewustmaking van het Amazighzijn vandaag afremmen zijn zij waarvan de vrouwen , wanneer hun het nieuws van een nederlaag van de Imazighen  tegenover de Franse troepen bereikte, youyous ! voortbrengen aan de roem van de bezetters. Het zijn dezelfde die om de Amazighité in diskrediet te brengen  de Dahir (berbère) in de jaren dertig opzetten terwijl ze de onderhandelingen met Frankrijk verderzetten en dat tot het resulteerde in de Aix-les-Bains akkoorden. De rest is bekend. In feite gaat het hier om een vermomde kolonisatie van de Imazighen waarvoor geen plaats zou zijn in de arabisch-islamitische staatsnatie. De aliantie van de Fransen, oligarchie en Arabische monarchie vergrootte zich en nam de gebieden van de Amazighstammen die zich verzetten in tot ze geen andere keuze dan overgave meer hadden .
Het zijn vandaag hun kleinkinderen die met de vernietiging van de sociologische  en politieke basis van de Imazighen in staat zijn de vooruitgangen af te remmen. Het heeft Frankrijk 25 jaar aan ongelijke en groffe oorlog  gekost om het land te dwingen te breken met haar antropologische duurzaamheid, af te snijden van de diepe wortels van haar eigenlijke identiteit.

Opdat de onderwerping van de Imazighen duurzaam zou zijn, moest men de basis van het Amazighsysteem en zijn traditionele elite vernietigen. Het duivelse pact waarbij de moderne vorming aan de Franse universiteiten voor de arabisch-islamitische elite werd weggelegd.

tanmirt a awragh, dat was me wel ophelderend, zeker ten aanzien van onze vriend Hadou die er vanuit gaat dat desbetreffende klanken steeds eigen waren aan het tmazight. alles kan herzien worden blijkt hier

met alle respect inuit maar wat moet ik met die lijst aanvangen.

ik zoek een besturingsprogramma of een betrouwbare installatie aub

dank u

ik denk doordat er drie hoofdvarianten ofzo in het tmazight bestaan er ook verschillende klanken in omloop zijn. In het tarifesht is bvb "hoofd" ajedjif en in andere varianten azelif. zo is ook koning in het tarif. ajedjid en in het standaard eerder agelid. de dj wordt g van agadir. mesha aythma die 3 is me ook maar een verdachte klank.

Hadou maakte ons er wel eerder op attent dat er ik het tmazight woorden zoals a3edis (buik) of a3rur (rug) bestaan, zijn dat dan verbasteringen van het arabisch? ik zou het persoonlijk betwijfelen

valt alleen maar aan te moedigen zou ik zeggen

excuseer mij hadou maar ik vind die 3 ook verdacht semitisch-arabisch klinken. er zijn veel mensen die die dof en kunstmatig uitspreken. ik sluit het niet uit

RABAT -- De Berbers in Marokko laten hun stem steeds duidelijker horen. Op een groeiend aantal scholen wordt onderwijs gegeven in hun taal en er komt een tv-zender. Maar de Berberse taal, Tamazight, wint slechts moeizaam terrein.

Tamazight (taal van de Imazighen, de vrije mensen) is met de komst van de Arabieren naar Noord-Afrika verdrukt. Net als in Algerije werd de Berbertaal en -cultuur tweederangs en overwoekerd door arabisering. Maar het is nog steeds de moedertaal van ongeveer de helft van de Marokkaanse bevolking en van het grootste deel van de Marokkanen die in Nederland wonen.

Met de troonsbestijging in 1999 van Mohammed VI kwam er eindelijk verandering. De koning is een telg van zijn voorganger Hassan II en diens tweede echtgenote, de Berberse Lalla Latifa Hammou. Mohammed VI richtte in 2001 het Institut Royal de la Culture Amazighe (Ircam) op. Het koninklijke instituut moet zorgen voor integratie van Berbers in de Marokkaanse samenleving.

\\\\\\\"Tamazight in onderwijs en media is essentieel voor de eenheid van het land,\\\\\\\" beklemtoonde Ircam-rector Ahmed Boukouss. \\\\\\\"Een Arabischtalige Marokkaan die ook Tamazight leert op school en het op de televisie hoort, voelt zich niet meer superieur.\\\\\\\"

Sinds 2003 wordt les in de taal gegeven op basisscholen. Het was de bedoeling dat in 2010 op alle lagere scholen Tamazight wordt onderwezen, maar dat lijkt erg optimistisch. Lesboeken zijn bijna nergens te krijgen en er zijn onvoldoende docenten. De regering in Rabat wijt dat aan \\\\\\\'logistieke problemen\\\\\\\'. Maar Berberse activisten vermoeden kwade opzet: De bureaucratie traineert de boel volgens Ircam-medewerkster Meriem Demnati. \\\\\\\"Veel schooldirecteuren en onderwijsinspecteuren nemen het Tamazight niet serieus.\\\\\\\"

De opleiding van docenten laat ook te wensen over. Het Ircam geeft cursussen, maar er zou een universitaire opleiding voor leraren Tamazight moeten komen, aldus Demnati. Voorts telt de stokoude taal drie verschillende dialecten en subdialecten wat de eenvormigheid belemmert. De Ircam probeert taalkundige duidelijkheid te scheppen, bijvoorbeeld door woorden die zijn ontleend aan het Arabisch of Frans te vervangen door geschiktere Berberse termen. Een ander probleem voor de bevorderaars van het Tamazight vormen de audiovisuele media. \\\\\\\"Die zijn in Marokko het toppunt van Arabischtalige indoctrinatie,\\\\\\\" volgens activist Mohammed Boudhan. De staatsomroep zou meer programma\\\\\\\'s in het Berbers moeten uitzenden. Een jaar geleden verplichtte de staatsomroep zich tot een minimum aan dagelijkse korte informatieve uitzendingen in het Tamazight en een wekelijkse uitzending van bijna een half uur, naast films, muziek en culturele programma\\\\\\\'s.

Maar daar hield de omroep zich eind vorig jaar nog steeds niet aan.

Inmiddels zijn er wel plannen om een berberzender op te richten, die vanaf komende zomer in Marokko moet gaan uitzenden.


Hoe vinden jullie dat er moet worden omgegaan met de problemen die zich voordoen bij de integratie van het tamazight??

hadou je zend als voorvechter van het tamazirt de juiste signalen uit. ik vind dat bvb tijdens het journaal in het tmazight te veel overbodige arabische termen worden gebruikt. simpele dingen als "4 gewonden", dan zeggen ze 4 jarHen ip 4 twaggzmen. al akhbar blijft hetzelfde en de ondertitelingen in het arabisch ook. dat frustreert me echt. al kunnen er veel het tifinagh niet lezen, maar ta3raft evenmin. itfoe itfoe khassen

eenvoudige dagdagelijkse gezegden zoals doe de deur toe; bela3 tawart terwijl het qqen moet zijn. kamer is axxam, aanzetten hoort sargh en niet sha3er te zijn

voldoen: 3amar?? kdacht aan shor

het is volgens mij een kwestie van alertheid voor vreemde uitdrukkingen die stammen van het arabisch en die zoveel mogelijk te vervangen

op http://www.waac.info/library/dictionary/A-Af.htm zijn er trouwens specifieke benamingen te vinden van engels naar tmazight

over hoeveel tijden het tmazirt bvb beschikt. ik zou niet weten of er meer is dan tegewoordige tijd, verleden tijd en toekomende tijd?

aythma d suythma

ik zit met een vraag nl. of jullie het zien gebeuren dat openbare instanties, plaatsnaamborden, ambulances en noem maar op ook met het tifinagh (tmazight) zullen aangeduid worden of tenminste in de amazighstreken?
tenminste bij een erkenning

kvroeg me dat gewoon af

tanmirt is toch bedankt

van waar halen ze atqadash, dat zijn zo van die woorden die een arabische stam lijke te hebben