Amazigh.nl

Het verhaal van de leeuw, de jakhals en de vos ( met vertaling)

Tanfust n weyrad d wuccen d wecâeb

Ayrad/Izem d wuccen d wecâeb fghen ad imaren. Tfen dd tigheydett n wezghar, d uyarzîz d muka/twuct. Usin dd ad aregûhên; iwdên dd ghar ict n tesrighwa, yenna s weyrad: 'Wi gha yebdân zzay wem?'
Yenna s wuccen 'D necc i gha yebdân.'
Yenna s weyrad/Izem 'Sentta di Bettû.'
Yessentta wuccen ibettâ. Yenna s: 'Tigheydett n wezghar i nec, muka/twuct i wecâeb, cek, a âemmi ayrad/Izem, ad teysid ayarzîz.'
Yekkar weyrad yeks as azedjif i wuccen yuyr it ghar tesrighwa.
Yenna s weyrad i wecâeb: 'Bdâ, a yacâeb.'
Yenna s wecâeb: 'A âemmi yayrad/Izem, muka/twuct ad zzay s tareyqêd; ayarzîz ad zzay s temmucerwed; tigheydett n wezghar ad zzay s temmuneswed.'
Yenna s weyrad/Izem: 'Wi c yesremden bettû ya, a âemmi yacâeb.'
Yenna s: 'Isremd ay it uzedjif in n wuccen yuyren ghar tesrighwa!'

Een leeuw, een jakhals en een vos gingen samen jagen. Zo vingen ze een gazelle, een haas en een uil.

Op weg naar huis, kwamen ze ter hoogte van een johannesbroodboom, dan vroeg de leeuw, "wie van jullie zal de opbrengst van de jacht verdelen?" "Ik zal het doen," antwoordde de jakhals. "Goed dan, begin te delen", antwoordde de leeuw. De jakhals begon met verdelen. Hij zei: "gazelle is voor mij, de uil is voor de vos, en jij 'meneer' de leeuw, krijgt de haas.”

De leeuw trok onmiddellijk de kop van de jakhals eraf en hing deze op aan de johannesbroodboom . Toen draaide hij zich en zei tegen de vos: ". Begin vos"
De vos antwoordde: ''Meneer de leeuw, de uil zal u als ontbijt krijgen, de haas zal zijn voor uw lunch,. En ten slotte, zal de gazelle voor uw diner zijn "

"Wie heeft je deze verdeling geleerd beste vos?" vroeg de leeuw. "Het hoofd van de jakhals, opgeknoopt aan de johannesbroodboom, heeft me dat geleerd!" zei de vos.

Bij de Imazighen van Arif is er een spel genaamd 7abarish.
Iemand bewaakt een hoopje oude schoenen, met een stok in het midden, waar hij of zij rond cirkelt. Anderen moeten proberen de schoenen weg te kapen.
Als hij of zij alle schoenen kwijt is, mogen ze de schoenen naar hem of haar slingeren.

Wie door de bewaker, met de voet wordt geraakt, moet zijn plaats innemen als verdediger van de schoenen.
Ze roepen tijdens het spel ook: "7abarish, 3aksha mou3orish!" om de bewaker op te jagen :p

Probeer dit spel aan de jonge Imazighen mee te geven :)
Azul

Een vrouw met veel kinderen vroeg aan haar thanot (vrouwen van broers zijn thanot voor mekaar) hoe ze zich ook kon verwarmen aan het vuur terwijl al haar kinderen alle plaats er rond hebben ingenomen. De vrouw stelde voor dat ze 1 van haar kinderen moest vermoorden om een plekje te veroveren dus waanzin.
Dan besloot ze het aan haar thachna ( tweede vrouw van haar man) te vragen. Die antwoordde: vergroot het kampvuur dan komt er meer plaats vrij. Deze vrouw was rationeel dus vroeg ze haar ook wat te doen wanneer er vanwege de kinderen telkens niets van het eten voor haar overbleef. De vrouw antwoordde: skotfasn marra thaftoust thaftoust/verwijder bij elk kind een klein stukje van hun eten, voor jezelf.
De vrouw die om raad vroeg stelde vast: thanot thanadh our inou, thachna thechna our inou/ thanot deed m'n hart keren, thachna is goed voor mijn hart.

Innas aqzin: mara thousd thasmadh, adgagh damous ocha omi dtoussa thasmadh inass aqzin: thighaghaath, thighaghaath. Sani innas mara yousd anbdou adbnigh thghoft ocha youssd anabdou, innas aqzin : thiri n ouqdou7, thiri n ouqdou7

De hond zei: als de koude komt, maak ik een kelder en toen de koude kwam zei hij: kookvuur, kookvuur is wat ik nodig heb.
Vervolgens zei hij: als de zomer komt, bouw ik een appartement en toen de zomer kwam zei hij: schaduw van een watervat, schaduw van een watervat, is wat ik nodig heb.
Daadkracht is lastig :p

Tanmirt i
Akuch amaqran
Kh idourar iya7dhan

kh iras n yema d baba
d tharwa n thamazgha

Rajigh ag thira
Iyouran dag izra

Arami ouyorn ouchanen
Iwar iwidhan ghar ikhamen

Nahra manissi amnous
Asghoun ghanagh dagw afous

Tamazight ikhf thasadh7idh
Roukha yarzmas abridh

Wa ghars tara s a3ro
Bach thiwacha war thago

Noord: izelmed of agafa
Oost: asamar (denk aan 'isoumar' als iets lang in de zon heeft gezeten) of agmud
Zuid: iffus of anzul
West: amalou (marou s tarifit) of ataram

Met veel bombarie belegde de Algerijnse minister-president Ahmed Ouyehia een persconferentie om een reeks van grondwetswijzigen aan het publiek te presenteren.

Naast voorstellen op het gebied van onder andere presidentiële opvolging, recht van demonstratie, journalistiek, gelijkheid van vrouw en man op de werkvloer, lijkt het erop dat het Tamazight opgenomen wordt in de grondwet. Ruim 50 jaar na de onafhankelijkheid van het land krijgt de taal eindelijk een officiële status.

De president Abdelaziz Bouteflika heeft de wet reeds goedgekeurd en het wachten is op de ministerraad en de zegen van het parlement of van het volk middels een volksraadpleging later deze maand.

Maar wat betekent deze officiële status van het Tamazight en wat kan men eigenlijk verwachten?

Bij het dieper ingaan op de voorstellen, moeten wij helaas concluderen dat er een vorm van plagiaat gepleegd is en het niet meer dan een theatherstuk is. De man, Bouteflika, die op 3 oktober 1999 nog aangaf dat het Tamazight nooit een officiële taal zou worden, wil nu doen geloven dat alle talen binnen de landsgrenzen op gelijke voet door het leven zullen gaan. Helaas is dit verre van waar.

De intentie en het verschil tussen de twee ‘officiële’ talen worden behandeld in respectievelijk artikel 3 en 3b. Hierbij is eerstgenoemde gereserveerd voor het Arabisch, de officiele taal van de staat, diens duidelijke inkadering, instituten en gebruiksgebieden terwijl het Tamazight ‘eveneens’ een officiële taal is volgens artikel 3b. Ondanks dat 3-bis erg onduidelijk is en te wensen overlaat, is de erkenning desondanks een lichtpunt .

Daartegenover, als we Ahmed Ouyehyia mogen geloven dan is alles tot op heden, wat het Tamazight betreft, met geweld tot stand gekomen. Waarbij hij het bestaand onderwijs in het Tamazight in de steden zoals Tizi-Ouzo volledig negeert.

Het echte probleem is terug te vinden in een ander deel van de grondwet, namelijk artikel 178. Zolang dit artikel niet meegenomen wordt in de voorstellen, zal Arabisch eerste viool blijven spelen. Art 178- Constitionele wetsvoorstellen kunnen geen betrekking hebben op: (1) de republikeinse karakter van de staat (2) democratische rechtvorm gebaseerd op een multipartisme (3) de Islam, als staatsreligie (4) het Arabisch, als nationale en officiële taal (5) fundamentale vrijheden, mensen- en burgerrechten (6) de integriteit van het grondgebied en territoria (7) het nationale wapen, volkslied en de symbolen van de revolutie en republiek

Alsof dit niet alles is, de instituten (als die er komen) zullen bovendien de opdracht krijgen om de verscheidene Tamazight dialecten te standaardiseren. Het doel raadt zich al; zeker is dat dit de Amazigh zaak in dit land alles behalve goed zal doen.

De schreeuw van de Kabilische beweging voor zelfbeschikking is groter dan ooit en met deze zet tracht de regering, als een ervaren laatste man, de beweging buitenspel te zetten. Een kat in het nauw maakt eenmaal rare sprongen.

Azul,
Ghari sin (2) n isqsithn i aythmathnagh Imazighen d soeythmathnagh Timazighin.

asqsi amzaroe: Is het trouwen met een Amazigh of Tamazight een meerwaarde en zo ja waarom?

asqsi wis sin: Bevat de volgende stelling waarheid?: sommige meisjes dragen een hoofddoek om hun kansen op trouwen te vergroten

Don't hold back wa tsed7ath sha tongue-emoticon

Azul,
Via een artikel op Amazighworld.org heb ik vernomen dat de Imazighen (Marokko) zich op 26/12/2015 hebben verenigd in een algemene politieke organisatie, dit op initiatief van de Nationale Federatie van Amazigh Verenigingen. Het motto luidt: "ad nasi tamasayt ngh tamadrawt" of "we nemen onze gemeenschappelijke verantwoordelijkheid".

Het gaat om een akkoord van maatschappelijke organisaties, politieke organisaties en actievoerders binnen het domein, om verenigd over te gaan tot politieke actie zodat de democratische, seculiere en egalitaire doelstellingen in het politieke landschap kunnen gebracht worden.
Het Comité Tamunt is opgezet om de doelstellingen door te voeren.
Ik vind het een noodzakelijke zet voor de evolutie van onze rechten en jullie aythma d souythma?

Azul,

Wat is jullie top 3 van Amazigh zangers? Is meteen een uitwisseling van namen  :)
Voor mij is het: 1. Najim Aghrib 2.Abdelmoula 3.Moustafa Oumguil

Tanmirt

Azul aythma dh suythma,
Graag deel ik met jullie, izran over persoonlijke kwelling en onrust

Jar thisawnin d ighzran n thighofawin,
Thardjayi thigwdhi
Isfuday mezri n rokha, di thilelli

Shrigh farnagh amzruy aghirin
Armi darigh thawath khas,
isi7rayi attas

Jigh akidhs dhin

thayri iyadhwin
Dh maarra mikhf rajigh
Dh min war dyussin

Vertaling:
Tussen de hellingen en rivieren van verstikkingen/onrust
haalt de angst mij overhoop
Het verlangen naar het nu, in vrijheid, heeft me dorstig gemaakt

Ik heb verderop, zitten trachten het verleden uit te pluizen
Tot ik de deur ernaar moest sluiten, het heeft me te hard vermoeid

De vervlogen liefde liet ik daar achter
Samen met alles waarop ik heb gewacht
En alles wat niet is gekomen

Tanmirt nwam

https://youtu.be/KbIo91_M1gE

Een boodschap waarin hij de rechten en de vrijheid van Imazighen benadrukt, dit doet hij in zowel Tamazight als Arabisch

https://www.youtube.com/watch?v=rNAP0mWKtUY

Tiwashoelin ifroeryen / verbrokkelde families

Zagwami najiwan, ntatoe imoeniyen / sinds we voldaan zijn, vergeten we het samenkomen

Zawaray dag oedm 7oma war atasrigh ghar midn / beledig mij in het gezicht zodat ik het niet moet horen van de mensen

Mayami am7izwar jaranagh, nashin dawmathn ttawmathin / waarom de wedloop tussen ons, we zijn broeders en zusters

War zay snoefar / hou niet voor mij geheim

Qa di oessan yaw3arn, maarra ankhiyaq / want bij harde dagen, zullen we samen verdrietig zijn

Azul,

https://code.google.com/p/tifino/downloads/detail?name=Tifino+lite.exe&can=2&q

Via deze link kunnen jullie een eenvoudig te installeren bestand downloaden om tifinagh te kunnen typen. Door middel van de toetsencombinatie alt shift kan je vervolgens schakelen naar afrikaans (nieuw verkregen instellingen in de taalbalk) en zo kan je dan typen in het tamazight
Op je bureaublad ontvang je ook een afbeelding van het tifinagh klavier dat je dan kan in gebruik nemen

s manaya sitimagh ataram mazri n tifinagh / hiermee hoop ik dat jullie tegemoet kunnen komen aan het verlangen naar tifinagh, azul

Tifswit, Amazigh lentefeest in Nalut, mooie eeuwenoude tradities die zijn in stand gehouden ondanks de voortdurende dreiging van dictatuur en radicalisme.

Ayoez n aythmathnagh d soeythmathnagh di Libya!!

https://www.youtube.com/watch?v=txk89Knr5WA

De contacten tussen de Berbers en de Oude Grieken begonnen in Cyrenaica waar de Grieken zich uiteindelijk hebben gevestigd. De Grieken hebben het Berberse pantheon beïnvloed zoals zij ook terug beïnvloed werden.
De naam Cyrenaica is te herleiden tot een mythische Berberse vrouwelijke krijger genaamd Cyre die bekendstond voor haar moed en als leeuwenjager. De Griekse kolonisten benoemden haar als beschermer van hun land naast Apollo.
De Grieken van Cyrenaica wijdden een tempel aan Amon, die later werd geïdentificeerd met Zeus.[16] Sommige Cyreniërs bleven Amon aanbidden, wiens cultus zo wijdverspreid was onder de Grieken dat Alexander de Grote zelf, zoals de legende zegt, naar Siwa is getrokken om geadopteerd te worden door Zeus-Amon[17].
De oude schrijvers beschouwden sommige Griekse godheden als van Libische oorsprong. De dochter van Zeus, Athena werd door sommigen, zoals Herodotus, herleid naar een Libische godin. Deze schrijvers beweerden dat ze oorspronkelijk vereerd werd rond het Meer Tritonis, waar ze volgens de Libische legende geboren is uit Poseidon en Triton. Herodotus schreef dat de Aegis en de kledij van Athena typerend waren voor de Libische vrouwen.
Daarnaast beschrijft hij Poseidon (De broer van de Griekse oppergod Zeus) als een Libische god. Hij benadrukte dat geen enkel volk Poseidon vereerde vóór de Libiërs, van wie zijn cultus was overgenomen:
"En de goden nu, wier namen zij beweren niet te kennen, (…), behalve Poseidon, want die god hebben zij van de Libiërs geleerd. Want geen volk heeft van de aanvang de naam van Poseidon bij zich gehad, behalve de Libiërs, en dezen vereerden die god van oudsher."
â€" Historiën 2:50
Onder andere mythische figuren was Lamia vermeend uit Libië te zijn gekomen, zoals ook Medusa en de Gorgonen.
Volgens sommigen waren de Hesperiden gesitueerd in het huidige Marokko, op basis van sommige mythische verhalen mogelijk in Tanger, waar Antaios leefde. Ze waren vermeend dochters van de reus Atlas te zijn, die geassocieerd werd met de berg Atlas. volgens Strabo en Herodotus werd de berg Atlas vereerd door de Berbers.
Na de slag bij Irassa kwam een einde aan de harmonie tussen de Grieken en de Berbers. Battus II[18] begon heimelijk andere Griekse groepen uit te nodigen om zich te vestigen in Cyrenaica, iets wat de Berbers niet op prijs stelden. De Berbers zagen de strategie van Battus II als bedreiging voor hun bestaan. Hierop begonnen de Berbers oorlog te voeren tegen de Grieken. Ze allieerden zich met een Egyptische heerser genaamd Apries, en later met de Carthagiërs.
Antaios werd gekenmerkt door zijn lange baard en haar, in tegenstelling tot Herakles.
Sommige geleerden stellen dat de mythe van Antaios een weerspiegeling van deze strijd was. De legende vertelt dat hij een onverslaanbare koning van Libië was, de Beschermer van de Berberse landen, een zoon van de zeegod Poseidon en de aardgodin Gaia. Zijn vrouw heette Tinga of Tinjis. Hij beschermde de landen van de Berbers tegen de indringers en gebruikte hun schedels om een tempel te bouwen voor zijn vader Poseidon. Maar zijn heerschappij zou niet lang duren: De Griekse halfgod Herakles ontmoette Antaeus gedurende zijn zoektocht door Lybië, en maakte een einde aan zijn terreur. Heracles raakte bevriend met Tinjis en werd de vader van haar zoon, die de naam Sophax droeg, en van wie de Libische koningen beweerden af te stammen.
Terwijl Pindarus Antaios als koning van Irassa noemt, vertelt Plutarchus dat de Libiërs hem begroeven in Tinjis (de huidige Marokkaanse stad Tanger). Hij schreef erover:
"De Libiërs zeggen dat ze Antaios in deze stad hebben begraven; en Serterius heeft zijn graf geopend, maar zijn grote maat liet hem de barbaren niet geloven..."
â€" Plutarch, The Parallel Lives[19]
In de Griekse iconografie zijn de uiterlijke kenmerken van Antaios duidelijk te onderscheiden van het Griekse uiterlijk. Hij werd getekend met lange baard en haar op de Griekse iconen, wat ook typerend voor de oostelijke Libiërs was, zoals weergegeven in Egyptische schilderingen.

Azul aythma d soeythma,

Al een tijdje ben ik de onderwerpen van de Amazigh muziek beu en daarom heb ik een eigen lied geschreven en ingezongen. Dit met behulp van beperkte apparatuur. Het liedje heet 'oesha moezza' of 'ga dan los' :p

dit is de link: https://www.youtube.com/watch?v=-AOhOscJCxQ

Graag jullie standpunt over de inhoud en het melodie.
Hou er rekening mee dat ik een beginneling ben met zo goed als geen budget.

Tanmirt nwam, Azul damqran

Azul aythma d soeythma,

Al een tijdje ben ik de onderwerpen van de Amazigh muziek beu en daarom heb ik een eigen lied geschreven en ingezongen. Dit met behulp van beperkte apparatuur. Het liedje heet 'oesha moezza' of 'ga dan los' :p

dit is de link: https://www.youtube.com/watch?v=-AOhOscJCxQ

Graag jullie standpunt over de inhoud en het melodie.
Hou er rekening mee dat ik een beginneling ben met zo goed als geen budget.

Tanmirt nwam, Azul damqran

Azul,
Een weetje via wikipedia, wie betere of meer info heeft, gooi het in de groep tongue-emoticon
Guanchen (ook: Guanchis of Guanchos of Igwanciyen in het Berbers) is de aanduiding voor de oorspronkelijke bewoners van de Canarische Eilanden. De benaming komt van Guanchinet wat een samentrekking is van twee woorden uit de taal van de oorspronkelijke inwoners: Guan (mens) en Chinet (Tenerife) en betekent dus mens van Tenerife. Volgens Núñez de la Peña hebben de Spanjaarden dit verbasterd tot Guancho.
De Spanjaarden beschreven hen als lange mensen (rond 1,80 meter lang), met enigszins dikke lippen, blond haar en blauwe ogen. Ook leefden de Guanches volgens de oudste beschrijvingen nog in het stenen tijdperk, met een neolithische cultuur met weinig ontwikkelde landbouw en met slechts een rudimentair pictoraal schrift. De taal die gesproken werd staat nu bekend als Guanche. Als overblijfselen van de Guanchecultuur zijn onder meer bewaard gebleven: grotten, aardewerk, petroglieven en de gefloten taal Silbo.
Omdat de Guanchen een soort verre variant van het Berbers spraken, rees het vermoeden dat zij een zijtak vormden van de Imazighen, oftewel Berbers uit de pre-islamitische tijd, die vanaf de vroegste geschiedenis geheel Noord-Afrika bewoonden van Egypte tot de Atlantische Oceaan. Wellicht waren deze Berbers vroeger blond. Nu zijn zij, na de Arabische kolonisatieperiode door de vermenging met Arabieren en andere volkeren, eerder donker van huid en hebben zij donkere haren.
Hoewel de Guanchen dus mogelijk afstammen van Berbers maar in het algemeen geen Berbertalen meer spreken, zijn er toch mensen die voor de Amazighiteit opkomen, in samenwerking met Berberactivisten in Noord-Afrika.

Nu, de arabisering van Imazighen was overwegend een taalgebeuren en niet vermenging, dus ik heb mijn twijfels bij dat specifieke onderdeel van de voorgaande tekst.