Amazigh.nl

http://amazighworld.net/music

http://www.leschleuhs.com/modules/mydownloads/viewcat.php?cid=4


:)

CiteerAzul,

Ik begrijp er niks van... als ik het zo zie, zou ik dus zonder enige probleem Tachliht en Tasucht moeten verstaan, want bijna allee woorden die jij hier noemt worden ook in Arif gebruikt. Een Arifi die Tarificht goed beheerst zou dus zonder probleem Tachliht en Tasucht moeten verstaan.

Daarom doet het mij soms echt pijn dat sommige Irifieyn negatief over ons in het Zuiden praten, "ja die Souassa zijn Somaliers of verarabiseerden" en ze praten vaak expres met het woordje "Souassa" terwijl een Irifieyn ook niet als "Rwaffa" aangeduid willen worden... :( Isoussieyn moeten ook gewoon Ishel7ieyn genoemd worden, want wat zij noemen hun taal ook Tashel7ieyt, en het lijkt erg veel op die in de Atlas. De naam "Soussi" hebben ze alleen opgeplakt gekregen omdat dat gebied zo heet (Souss). Het blijven Ishel7ieyn.

Ik ben sinds een jaar zo ongeveer echt geinteresseerd in de verschillende Tamazight-dialecten, en het blijkt dat veel van de grotere woorden wel onderling hier en daar voorkomen, maar dat de kleinere woordjes (als, maar, etc.) helaas verschillen, waadoor in de praktijk je elkaar niet zo goed verstaat, want die kleinere woordjes zijn wel nodig om het hele 'verhaal' te kunnen begrijpen zeg maar.

En dan nu de Tashel7ieyt woordjes die ik ken en spreek (graag citeren en aanpassen bij een verschil, en erachter tussen haakjes zetten welk dialect, bijv. Atlas, Souss, of Rif)[/color]

huis= taddart / takshamt / tiqimmi(t); meervoud= tiddarwien / tikshamien / tiqimmitien
hand= afoes; meervoud= ifassn
voet= adar (d= dikke Ta); meervoud= ida(r)n
vinger= adad; meervoud= idoedan
nagel= askar; meervoud= iskarn
oog= tid; meervoud= tallien (Atlas) / talliwien (Souss) / tittawien (Rif)
gezicht= aqmoe (Atlas) / oedm (Souss); meervoud= iqmawn (Atlas) / oedmawn (Souss)
deur= tiflut (Atlas)
geef= awied / fkied / kied / chied
zeg= inni
praat= sawal / siwel
taal= tutlayt
moeder= (y)imma / mma / (y)immi
vader= ba / baba
zoon= mmi
zoon van= mmis n'
dochter= (y)illi
zus= oeltma
broer= iyma
broeders en zusters= aytma d'istma
hart= oel
lever= tassa
longen= turin
keel= ayerd (Atlas) / agerd (Souss)
neus= (t)akhemmoey(t) ("kh" is nederlandse G)
haar (op je hoofd)= azzar

ei= taylayt (Atlas) / taglayt (Souss)
eieren= tiylayien (Atlas) / tiglayien (Souss)
brood= aghroem
dadel= tiyyent; meervoud= tiyni/tiyniwien
vijg (die lekkere zoete, je kent ze wel)= tazart; meervoud= tazarin/tizarin
water= amman
meer/rivier= assif
berg= adrar; meervoud= idurar

blijf= qim
ga= doe (Atlas) / ashk(??) (Souss)
kom= addoed (Atlas) / ashkied (Souss)

ik= nkin (Atlas) / nki (Souss)
jij= kiy/keyyin (Atlas) / kiy/keyyi (Souss)
hij= ntta
zij (vrouwelijk)= nttat
wij= nkni/noekni (hangt ervanaf hoe je het uit wil spreken, is moeilijk te schrijven)
jullie= koenni
zij (meervoud)= nitni (mannelijk) / nittenti (vrouwelijk)

van mij= winw / winoe
van jou= wink / winnek
van hem= wins / winnes
van haar= wins / winnes
van ons= wingh / winnegh
van jullie= winnoen
van hun= winssen (mannelijk) / winssent (vrouwelijk)

ik weet niet= oerssin'gh / oerssinnegh
jij weet niet= oertssint
hij weet niet= oerissin
zij weet niet= oertssin
wij weten niet= oernssin
jullie weten niet= oertssinm / oertssinnem
zij weten niet= oerssinn


Volgende keer meer!

Azul ayimazighen negh,

Ik wil graag een beetje in beeld brengen wat de taalverschilletjes zijn tussen het Tamazight n'Errif en het Tamazight van het Midden- en Zuiden/Zuid-Westen van Marokko, het Tashel7ieyt.

Ik zag in een ander topic hier al een soort van woordenlijst met dierennamen, en ik vond het wel leuk om te zien dat zowat 90% van de woorden die dus in de Rif gegeven worden aan dieren, ook gewoon hetzelfde is in het Tashel7ieyt.

Daarom wil ik in deze topic een soort van lijst maken met allerlei woordjes voor dingen (zoals huis, hoofd, ogen, hond, etc.) zodat we een beetje elkaar leren begrijpen, en inzien dat het Tamazight onze taal is, ondanks de verschillen (ik noem het liever "synoniemen" die in het Tamazight zitten, zoals er in het Engels, Nederlands, en Arabisch ook heel veel woorden zijn voor een-en-dezelfde betekenis).

Ik begin met een lijst te halen uit een andere topic en er het Tashel7ieyt variant in het rood ernaast neer te zetten, indien van toepassing, zodat je het verschil kan zien.

aap= abaghus / aze3toet[/color]
adelaar= igider
arend= asiwan
beer= ursel/bubasez
bok= azalagh
buffel= amugay
dolfijn= azyam
duif= adhber
eekhoorn= ansid/abgur
eend= abrik
eigel= insi
ezel = aghyur / aghyul[/color]
flamingo= aflamank
gazelle= tghatt n wezghar/azenkegh / taghatt n'ouzaghar[/color]
geit= tghatt / taghatt[/color]
giraffe= amdagh
haan= ayazigh
haas= ayarziz
hert= udad
hond= aqzin/aydi / iydi[/color]
hyena= ifiss
kalkoen= abibi
kameel= arghem / alghem[/color]
kameleon= thatha
kat= mosh
kip= tyazitt / tafoeloest[/color]
koe= tafunast
konijn= aqninni / (t)aqlil(t)[/color]
krokodil= amjun/aghucaf
kuik= afidjus / tashishawt[/color]
insekt= abziz/aqqu3 / abkhoesh[/color] (kh = nederlandse G)
jaguar= amayas
lam= izmar
leeuw= ayradh/izem
leeuwin= tizemt
mier= takutfit / awettoef[/color]
muildier= aserdhun
muis= agherdha
nachtvogel= aqerqur
neushoorn= ayaysek
olifant= ilu
ooievaar= aswu
paard= ayis
panter= agerzam
papegai= babugha/aku
patrijs= tasekkurt
pauw= tayja
poes= tamuccawt
raaf= abaghriw
rat= azerdhi / azerda / agherda(y)[/color]
reiger= abelbal
schaap= icari / (t)abe3ash(t)[/color] :D
schildpad= icfar
schorpion= tagherdent / tighirdemt[/color]
skink= amsraraf
slak= aghrar
slang= afighar / ifighr (mannelijk) / tifighra (vrouwelijk)[/color]
spewer= timadda
spin= bunif/assas
spriinkhaan= aburxes/tamurghi
stekelvarken= arruy
stier= afunas / a3ezjliey[/color] (alleen koe is afunas (grote/dikke koe) / tafunast (kleinere koe, verkleinwoordje) bij ons)
struisvogel= asid
tijger= aghiras
uil= muka
valk= farcu(falku)
varken= iref / ilef[/color]
vis= asrem / aslem[/color]
vleermuis= badjarwadh/afertattu / fertetto[/color]
vlieg= izi
vlinder= fattu/tahrajate / tabliloet[/color]
vogel= ajdhidh
vos= ic3eb/abaghugh / a3elboen[/color]
wesp= yarezza / irzzi[/color]
woestijnvos= axurzi
wolf= uccen
zebra= azulil
zeehond= aqzin n waman / iydi n'wamman[/color]
zwaluw= tafridjest

CiteerTamacheqt is wel moeijlijk. Ik vond zelf de taal van Mali erg moeilijk omdat ze geen shwa en ook geen medeklinkers gebruiken. Dat is wel moeilijk voor een Arifi om te volgen. Wel voor een Asousi en Achelhi. Grammatica is wel gelijk.

Azul,

Waarom wel voor een Ashel7i (hier valt een Asousie ook onder) makkelijk te verstaan en niet voor een Arifiey?

Na wat ik gelezen en gehoord heb, verschilt het Tarifieyt van het Tashel7ieyt voornamelijk bijna alleen om accentverschillen, en bepaalde letters die vervangen worden in de Rif. Hier bedoel ik dan bijvoorbeeld mee:

L - R (Voorbeeld: Tashel7ieyt: "aghyoel" voor "ezel"; Tarifieyt: aghyoer)
K - SH (Voorbeeld: Tashel7ieyt: "adakinniegh" voor "ik ga je zeggen"; Tarifieyt: "adashinniegh")
Y - SH (Voorbeeld: Tahsel7ieyt: "Tarifieyt/Taholandieyt"; Tarifieyt: "Tarifisht/Taholandisht")

En natuurlijk zijn er altijd verschillen in de kleinere woordjes (als, maar, waarom, etc.) maar dat heb je zelfs binnen de groepen zelf van stad tot stad. Zo gedraagt een verspreide, niet/weinig-geschreven taal zich nou eenmaal. :)

Ik ben Ashel7i uit Ouarzazate, en in het Tashel7iet betekent het zoiets als:

"De wolvin (vrouwelijke wolf in ieder geval) heeft gebaard (jongen gekregen)"

Is dat inderdaad wat het (letterlijk) betekent? :)

CiteerIk vind dat je juist moet blijven!! Je bijdrage tot nu toe was wel van grote waarde, je hebt wel wat verduidelijkt in die korte tijd dat je hier komt. Juist jij "als insider" van de zuidelijke Imazighen kan ons het een ander daarover vertellen....

Oke, k zal het proberen...

Maar kijk, die gast praat over die Isoussieyn uit Agadir die vaak in Casa wonen en meer Arabisch spreken dan Tamazight, ik WEET dat zij er zijn, en dat ze zich vaak schamen om Soussi te zijn. Maar hebben ze in de Rif niet hetzelfde probleem met mensen die eigenlijk uit Alhoceima komen, maar massaal in Tanger (of soms Tetouan) wonen en zich keren tegen de Rif, en bijna alleen Arabisch spreken?

Ik bedoel, waarom scheert hij meteen de Ishel7ieyn en Isoussieyn over 1 kam, terwijl het maar een kleine groep is? Wij scheren jullie in de Rif toch ook niet over een kam als t gaat om de Tangawies/Berkanies die verarabiseerd zijn.

En trouwens, bij mij hier (Amsterdam) spreken de Isoussieyn en Ishel7ieyn juist AMPER Arabisch, waaronder ikzelf. Ik vind het niet de moeite waard om Darizja te gaan leren alleen maar omdat het je opgedrongen wordt (ga maar s de douane van Marokko of een consulaat in, enige wat ze naar je brabbelen is Darizja). Ik vind mijn EIGEN taal belangrijker. En zo zijn haast alle Ishel7ieyn die ik zie en spreek.

Vaak zie ik het dat Irifieyn meer arabisch gericht zijn, ook in de woorden die ze gebruiken in hun Tamazight (vergeleken met Tasoussieyt), maar dat betekent nog niet dat ik de hele groep ga generaliseren. Wat bepaalde gasten hier wel doen zo te zien...

De kindertjes hebben het hier weer overgenomen zo te zien.

Massugrada, ik raad je aan eerst eens de Souss en Shluh bevolking te gaan bestuderen voor je met termen als "negers" aan komt zetten !


Dit was meteen de laatste keer dat ik op dit forum kom, ik hebt het wel gehad !

http://www.tawalt.com/music/music.htm

Op deze site kan je veel muziek vinden van alle soorten Tamazight, op die manier leer je beetje hoe de andere dialectjes zijn. Is wel leuk om ernaar te luisteren moet k zeggen :)

CiteerAzul shelhi,

Ik ben blij dat je hier bent, want nu kunnen de riffijnen die hier komen meer weten over de ichelhien. De meeste riffijnen die hier komen, weten eigenlijk heel weinig over de imazighen van het zuiden, waaronder ik. Dus aan jou de taak, om de misverstanden weg te nemen.

Inderdaad, dit is mijn 1e keer op dit forum, en ik heb al heel wat kwetsende reacties/topics gelezen hier, en ik ben ook druk bezig geweest met reacties plaatsen...

Als ik er de mogelijkheid voor had, zou ik alle Ishel7ien en Irifien samenbrengen en van elkaar laten leren en zorgen voor een opstand... maar ja, wij zitten hier en zij daar...

Citeerik heb een vraagje kan je die liedje ergens downloaden ik vind het een prachtig liedje

Hahaha, ik was je al voor met die gedachte, ik drukte de hele tijd Refresh om het liedje weer opnieuw te laten beginnen. Ik kon 'm alleen niet downloaden, dus heb ik het door een Recorder-programmaatje heengehaald terwijl het aan het afspelen was, en heb ik er een MP3 van gemaakt:

Ik heb hem op m'n site gezet, rechtsklik op de link hieronder en kies "Doel opslaan als" (of "Save target as" als je een Engelse versie hebt). Kies daarna de plaats op je harde schijf waar je hem opslaat.

http://ashel7i.spymac.net/muziek/Tafsut_Imazighen.mp3

CiteerAzul shelhi,

Waarom er veel mensen zijn, die weinig vertrouwen hebben in de ishelhien. Dat komt door dat er door de tijd veel oorlogen zijn gevoerd door de marokkaanse leger in de rif. En het leger bestaat voornamelijk uit de imazighen van het zuiden, en daarom hebben de mensen van de Rif weinig vertrouwen in de imazighen van het zuiden.

Ik denk dat het leger voornamelijk uit Westerlingen en Marakkchien bestond/bestaat. En zelfs dan nog, I3ASKARIEYN (militairen) zijn NOOIT te vergelijken met normaal volk! Daarvoor hoef je niet meteen het hele volk daarmee te vergelijken.

Al zouden er Ishel7ieyn tussen gezeten hebben, dat zou zwaar AFGEKEURD worden door elke Ashel7iy.

Ik kan er dan ook niet bij dat ze dat deden, behalve dat ze alleen aan het geld denken dat ze verdienen door soldaat te zijn, zonder aan de mensen te denken.

Citeerik ben het eens met shel7i...

maar wel vind ik kbayl de mooiste dialect hebben onder de imazghen >> en de muziek..prachtig!!! >> in oujda veel invloeden zijn van de kbayl >>> mijn oom is met een kbaylvrouwtje getrouwd > echt een schatje >. en een nicht met een kbayl meneer uit france!!!...

maar goed imazghen zijn 1...nu moeten wij niet dat rare gewoonte waar wij juist van af willen gaan overnemen

Jaaahh, ik vind het accent van de Iqbaylieyn ook prachtig, luister eens bijv. naar deze over de Tafsut Imazighen:

http://www.tawiza.nl/content/awid.php?id=296&sid=14&andra=artikel

Mooi accent, en ik herken heel veel van wat ie zegt uit onze taal (Tashel7ieyt), zij het dat zij het met een lichter accentje uitspreken. :)

Ik weet niet wat sommige Irifiyen hier elke keer voor toer trekken, maar zij zijn volgens mij echt lachvoer voor anti-Imazighen.

Wat zij doen is een wig proberen te drijven tussen Rif en de andere Imazighen van Marokko, de Ishelhiyen en Isoussiyen. De ene brabbelt in de rondte dat echte Imazighen blank zijn en dat Shlu7 en Souassa gewoon vermengde zwarte Afrikanen zijn. Ik raad die dombo's aan eens kennis te gaan maken met deze top-berbers uit het zuiden van Marokko. 95% van de mensen die je aantreft in de Atlas en de Souss zullen blank of een licht zonkleurtje hebben, en de overige 5% donkerdere Imazighen zijn gewoon door de jaren heendoor de zon hard aangepakt of een enkeling vermengd met Toearegs of zo. (Ikzelf ben Ashel7i uit Ouarzazate, en onze hele directe omgeving is blank (ik haat dit woord, wat zijn we, KuKluxKlan of zo?? Niet te geloven). Alleen een paar zijn alleen donker door de zon)

Het hele hooghartige gedoe van sommige Irifiyen begint me echt de keel uit te hangen, alsof zij de enige echte Berbers zijn, en de rest nep zijn. En dan nog met racistische praatjes komen over donkerdere Berbers. Ziek zijn zij die zulke denkwijzen hebben, ziek zeg ik je!


En als we toch op de afkraak-toer zijn, het Tashel7iet van het zuiden (vooral die van de Souss) is het enige echte Tamazight in Marokko en Algerije wat nog veel van de oude woorden en vormen heeft behouden. Als je het vergelijkt met het Tamazight van de Rif dan denk je bij jezelf, hebben die Riffies bij Arabieren liggen slapen of zo?? Zoveel Arabische (beetje vervormde) woordjes, waarme ze de oude woordjes hebben vervangen. En dat is erg jammer, want zo krijg je een hele generatie die een mix van gebroken Tamazight en Arabisch-Darizja spreekt. En dan nog jezelf verheven voelen boven de zuidelijke Imazighen. Ziek man, ziek zeg ik je.

Aan de echte Imazighen (n'Rif) in hart en nieren die zich verbonden gelijk voelen aan ALLE Imazighen op deze aardbol zonder racisme wil ik zeggen, hopelijk ooit een Tamazgha! Of ben ik nu te onrealistisch...

CiteerSouassa uit Soussgebergte ..... hahahah echt lachwekkend ;)

Over wie heb je het... :)


edit: oh nu begrijp ik 't... topicstartster Rabiah schreef inderdaad Soussgebergte hahaha... sinds wanneer bestaat er een Soussgebergte...;)

Maar dat is wel helaas tekenend voor veel Marokkanen uit het Noorden of Westen van Marokko, er is veel onwetendheid en rare uitspraken en meningen. Bijvoorbeeld alles en iedereen uit 't zuiden is vies of zwart of weet ik veel wat... 't moet altijd wel iets negatiefs zijn...

Van de mensen die er echter ZIJN GEWEEST en met de mensen daar in 't zuiden KENNIS HEBBEN GEMAAKT hoor ik altijd juist lovende woorden, dat het zulke aardige mensen zijn met een van de mooiste Amazigh-culturen en -muziek die er zijn...

Voor de respectlozen vraag ik dan ook eerst je in de mensen verdiepen voor je je afkrakende uitspraken gaat doen.

Imazighen zijn we allemaal...