Amazigh.nl

Ik had me dus voorgenomen om onderstaand artikel afkomstig van de website Arifnews te fact-checken. Ik zal hierbij proberen om na te gaan in hoeverre de historische informatie uit dit artikel feitelijk en accuraat beschreven is.


Ruïnes van de historische stad Cazaza in Nador

Ighassassen of Ghassassa was een Riffijnse havenstad, bekend bij de Arabieren onder de naam Khassassa en bij de Europeanen onder de naam Cazaza.

De stad werd voor het eerst genoemd door de Andalusiër Abu Obeidallah El Bakri die tussen 1014 en 1094 leefde. Volgens deze historicus maakte Ghassassa deel uit van het Riffijnse vorstendom Noukour. De stad werd later genoemd door andere historici waaronder Leo Africanus, El Idrissi en Ibn Khaldoun.

De stad, zo'n 20 km ten westen van de huidige stad Nador, was een belangrijke havenstad voor de handel. Het beschikte over een moderne haven voor haar tijd. Zo was de haven van Ghassassa in die tijd geavanceerder dan de haven van Barcelona. Vanuit Ghassassa werd handel gedreven met onder meer Alexanderië en Venetië.

Na de val van Granada in 1.492 vluchtten veel Andalusiërs naar Noord-Afrika. De laatste heerser van Granada, de Nasrid Abu Abdallah Muhammad XII (Boabdil), landde samen met zijn entourage van ruim 1.000 personen in Ghassassa. Onder de Andalusiërs die naar Ghassassa vluchtten werd een persoon bekend omdat hij oorlog voerde tegen de Europeanen. Zijn naam is Massaoud Ighassassen, zijn graf is sinds zijn dood een bekende maraboet in de streek. Massaoud verzamelde zo'n honderd Andalusiërs in Ghassassa en vanuit deze stad vielen ze Melilla aan.

De aanval mislukte echter en de Spanjaarden vielen op hun beurt Ghassassa aan. De aanval werd geleid door de hertog Juan Alfonso Pérez de Guzmán en de stad viel in handen van de Spanjaarden in het jaar 1505. Ferdinand, de eerste koning van Spanje, beloonde de hertog met de aderlijke titel "Markies van Cazaza", de titel leeft voort tot de dag van vandaag.

De stad werd in 1532 heroverd door de Amazigh dynastie de Wattasiden. Om toekomstige Spaanse aanvallen te voorkomen hebben de Wattasiden de stad vernield. Tegenwoordig zijn er slechts enkele ruïnes over van deze historische stad die ooit een van de belangrijkste havens in Arif had.


https://arifnews.com/articles/ruines-van-de-historische-stad-cazaza-in-nador/

Sinds het verschijnen van zijn 1e boek over de geschiedenis van Nkur in 1998 heeft de Riffijnse historicus Ahmed Tahiri al vele boeken en artikelen geschreven over de Riffijnse geschiedenis. Het overgrote deel hiervan in het Arabisch en Spaans, maar ook in het Frans, Portugees en zelfs Engels is zijn werk verschenen. Hoewel zijn historisch onderzoek op zijn zachts gezegd nogal baanbrekend is, lijkt zijn expertise nog niet echt door te dringen bij de meeste Riffijnen hier in Nederland. Dit heeft denk ik vooral te maken met taalbarrières: er zullen maar weinig Riffijnen hier in Nederland zijn, die het geschreven Arabisch of Spaans op wetenschappelijk niveau beheersen. Gelukkig komt daar nu eindelijk verandering in voor ons simpel volk. Ahmed Tahiri heeft namelijk sinds vorige week besloten om een youtube-serie te maken, waarin hij dus vertelt over de geschiedenis van de Rif. In zijn eigen moedertaal welteverstaan. Onderstaande zijn de gesprekspunten uit de 1e aflevering van Ahmed Tahiri:

3:16 - Citaat van al-Badisi 13e eeuws Riffijnse historicus: de vergeten geschiedenis van de Rif
4:25 - Moderne historici hebben de geschiedenis van Rif nooit kunnen doorgronden
7:04 - Binnen de nationale geschiedschrijving wordt de Riffijnse historie samengevat in 1 zin
8:39 - Boek: Imarat Bani Ṣaliḥ fi Bilad Nkur is 1e boek van Ahmed Tahiri over Rif historie
9:00 - Boek: Rif al-Magrib y al-Andalus over Rif historie
9:37 - Boek: Bilad al-Rif wa Ḥaḍarat Nkur over Rif historie
9:59 - Boek: Bilad al-Rif fi Aεmaq Tarix wa Ṯaqafat al-Baḥr al-Mutawasiṭ over Rif historie
11:55 - Boek: Taqaṭiε al-And̠̣ar fi Tanawuε wa Ṯaqafa Bilad al-Rif over Rif Historie
13:44 - Sidi Bu-Dawud 12e eeuwse Riffijnse sufi en grondlegger van alle Riffijnse imrabden
14:33 - Boek: al-Tasawuf bi al-Maɣrib wa al-Andalus over historie van Soefisme
15:14 - Andalusiers werden in de 13e eeuw massaal verdreven en vluchtten naar de Rif
15:53 - Boek: Aεqab al-Andalusiyin al-Muhajirin wa-al-Munsirin over de exodus van "Moriscos" uit Andalusie
16:30 - Het historisch-cultureel erfgoed van de Rif wordt gebaseerd op 6 punten
21:48 - Boek: Muarrix al-Ḥawaḍir al-Mundarisa over het historisch-cultureel erfgoed van de Rif
22:12 - Boek: al-Nisaa al-Fexariat bi al-Rif over traditioneel aardewerk van vrouwen in de Rif
24:00 - Bronnen voor het historisch onderzoek van Ahmed Tahiri

https://youtu.be/3w5O9hZfsjU

Taseftit n umyag di Tarifit

Het vervoegen van een werkwoord in het Riffijns

Net als twee jaar geleden wil ik ook dit jaar gedurende de heilige maand even stilstaan bij onze taal, als dat mag. De vorige keer bestond de challenge uit de vertaling en grammatica van de Tarifit taal, oftewel: tarjemt d tajeṛṛumt n Tmaziɣt Tarifit. Dat bleek toch lastiger te zijn dan ik me vooraf had ingeschat. Daarom wil ik het mezelf deze arrendan makkelijker maken. Dit keer zal ik me beperken tot slechts één grammaticaal onderdeel. Namelijk het vervoegen van een werkwoord in de Tarifit taal, oftewel: taseftit n umyag di Tmaziɣt Tarifit.

Het woord amyag (1) betekent binnen de Amaziɣ taalkunde werkwoord. Het is afgeleid van het werkwoord gg = doen. Letterlijk vertaald betekent amyag dus eigenlijk doewoord, oftewel hetgeen wat gedaan wordt in de zin. Het woord taseftit (2) betekent het vervoegen en is afgeleid van het werkwoord fta = dicteren, hardop voorlezen, voorzeggen om op te schrijven. Letterlijk vertaald betekent taseftit n umyag dus eigenlijk: het hardop voorlezen van het doewoord.

De challenge zal de komende maand in principe dus simpeler worden vergeleken met de vorige keer: gedurende arrendan zal ik proberen elke dag 1 werkwoord te vervoegen in het Tarifit. Wat ik van de vorige keer heb geleerd, is dat werkwoorden werkelijk de bouwstenen vormen van onze taal. Veel woorden uit onze taalschat zijn terug te herleiden tot een werkwoord. Door juist te oefenen met het vervoegen van werkwoorden, zul je beter in staat zijn om bepaalde taalkundige patronen in ons Tarifit te ontdekken.

Mijn boodschap luidt dan ook als volgt: indien je je moerstaal wilt leren kennen, begin dan met taseftit n umyag.



(1) Tajeṛṛumt n Tmaziɣt, M. Mammeri, blz. 61
(2) Tajeṛṛumt n Tmaziɣt, M. Mammeri, blz. 63

In dit topic zal ik stilstaan bij de periodisering en de chronologie van de geschiedenis van Arrif. Ik zal hierbij voortborduren op een oude topic van Rebellious, waarbij ik de algehele geschiedenis van Arrif zal opdelen in 8 historische tijdvakken en deze tevens zal voorzien van nieuwe jaartallen en gegevens:

1. Prehistorie = 500.000 - 3000 v.c.
2. Protohistorie = 3000 - 1000 v.c.
3. Antieke Oudheid = 1000 - 300 v.c.
4. Klassieke Oudheid = 300 - 650 n.c.
5. Vroege Middeleeuwen = 650 - 1000 n.c.
6. Late Middeleeuwen = 1000 - 1500 n.c. 
7. Vroeg-moderne Tijd = 1500 - 1900 n.c.
8. Moderne Tijd = 1900 - 2020 n.c.

Om het niveau van dit forum weer op te krikken, wil ik dit jaar stilstaan bij de oude geschiedenis van de Rif. In het bijzonder bij het werk van de historicus Aḥmed Ṭahiri. Dit is een van de weinige experts op het gebied van de antieke en Middeleeuwse geschiedenis van de Rif. Gedurende deze Arrendan zal ik nog dagelijks uit een hoofdstuk van zijn boek "Het land van de Rif en de beschaving van Nkur" [ بÙ,,اد اÙ,,ريف وحاضرة نكور ] citeren en dit proberen te vertalen.

In dit specifieke hoofdstuk geeft Ṭahiri een grondige analyse van de toponiem "Nkur". Dit topic zal overigens geen letterlijke vertaling worden van het Arabisch naar het Nederlands. Hoogstens een poging om alle belangrijke gegevens uit dit hoofdstuk om te zetten naar het Nederlands, inclusief de bronvermeldingen.

Tarjemt ḏ Tajeṛṛumt n Tmaziɣt Tarifit

Vertaling en Grammatica van het Riffijns-Berbers

Tijdens deze heilige maand wil ik dit jaar stilstaan bij het meest heilige voor ImaziÉ£en: awal. De challenge is simpel doch doeltreffend: gedurende arrendan elke dag 2 korte zinnen uit de zeer schaarse Riffijnse literatuur vertalen naar het Nederlands. En deze ook nog eens grammaticaal te ontleden en te schrijven in correcte spellingswijze. Met deze uitdaging zal ik proberen niet alleen mijn AmaziÉ£ bewustzijn te verruimen, maar tevens belangrijker nog: de lees- en schrijfvaardigheid van mijn eigen moedertaal te oefenen. Dit is iets wat door bijna alle sprekers van het Tarifit wordt vergeten of over het hoofd wordt gezien. Axmi ttun ixf-nsen. Mijn heilige boodschap luidt dan ook als volgt: leer niet slechts je moerstaal spreken, maar ook lezen en schrijven. En indien ik de komende maand vasthoudend ben, zal er aan het eind van de Ramadan een heilige corpus verrijzen van iwalen. 

Als ik rondslenter in Nador, laat ik meestal mijn zwaarden gewoon thuis.

https://www.youtube.com/watch?v=4Hz0WZG6x94

1e aflevering:

https://www.youtube.com/watch?v=cyh8uKjeiyI

Op pagina 89 uit het boek Le Maroc Inconnu van Auguste Moulieras kwam ik laatst een interessante quote tegen, waarin de auteur het historisch zelfbewustzijn van Irifyen als volgt beschrijft:

...Malgré leur haine irraisonnée de l'antiquité païenne, les Rifains n'ont pas eu l'idée, heureusement, ou n'ont pas voulu se donner la peine de détruire ces restes précieux d'une civilisation disparue...

De tegenstrijdigheid zoals die hierboven beschreven wordt vond ik wel typerend: aan de ene kant is er een irrationele afkeer voor de heidense geschiedenis, terwijl er aan de kant de historische sporen van diezelfde heidense geschiedenis worden bewaard. Hoewel bovenstaande quote geschreven is aan het eind van de 19e eeuw, geldt denk ik nog steeds dat Irifyen afkerig staan tegenover de pre-islamitische geschiedenis van het land van Arif. Het lijkt soms net alsof de Irifiyen zelfs in het jaar 2015 liever niet herinnerd willen worden aan de tijden dat Arif nog onderhevig was aan een Fenicische cultuur, of in latere tijden aan een Romeinse cultuur.

Nee, wat dat betreft kunnen we nog een voorbeeld nemen aan de Nederlanders: het maakt niet uit of het Romeins, Germaans of Keltisch is, zolang het maar oud en historisch is. Dan komen de witte pakken met bijpassende metaaldetectors tevoorschijn, gaat de hele wijk op slot en komt geen auto meer langs. Totdat de onderste steen boven is gehaald. Nederlanders nemen wat dat betreft archeologische vondsten bloedserieus.

Zo ook onze Henk van Diessen uit Nijmegen, die afgelopen winter het de hoogste tijd vond om opnieuw de Antieke topografie van Tamazgha in kaart te brengen. Zo begon Henk vol goede moed aan deze opgave. Maar toen hij eenmaal bezig was met de topografie van Arif, bleek dit toch lastiger te zijn dan hij aanvankelijk anticipeerde. Henk kwam er niet uit. Maar Henk laat zich niet zo makkelijk uit het veld slaan. Via zijn oude connecties uit het academische wereldje kon hij in contact komen met enkele gerenommeerde experts uit het buitenland. Na een intensieve emailwisseling in 4 vreemde talen leek de hoop toch van korte duur. Ook deze zogenaamde experts konden hem niet van de nodige antwoorden voorzien.

Enigszins gefrustreerd door de onbeantwoorde vragen besluit Henk op een gure zondagochtend in februari om dan maar een blog over te schrijven. En een zelfgetekende kaart aan toe te voegen. Misschien dat iemand via het wereldwijde internet op zou kunnen reageren. "Je weet maar nooit" zei Henk hardop tegen zichzelf, maar stiekem in gedachten had hij de hoop al opgegeven. Henk wist toen nog niet dat hij later een topic op het form van amazigh.nl zou gaan worden. De volgende dag besluit Henk om de topografie van Arif uit zijn hoofd te zetten en verder te gaan met de rest.

Onderstaande is het blogbericht dat Henk op die bewuste zondag schreef:

CiteerOUED AMEKRANE

Between Melilla and Al-Hoceima need have located one or two intermediate stations for the Phoenicians. Cazaza appears to be a questionable case, of whom César Luis de Montalban said in 1932 that Phoenician and Punic finds were done, but later no confirmation could be obtained. At Oued Amekrane near Al-Hoceima it is going the other way around. Montalban mentions the place Sidi Dris at the mouth of Oued Amekrane again at his cards, but does not mention Phoenician or Punic finds. We have to wait to 2004 for an Italian-Moroccan research ("Recherches archéologiques maroco-italiennes dans le Rif" Africa Romana XV, 1, 2004, p.567-604). They carefully read the present Arab sources. In the 10th century Ibn Hawkal mentions many ruins. An unknown writer of the 12th century of the Kitab al-istibsar qualifies Nakur (mouth Oued Amekrane) as an ancient city. The Caliph al-Mamoun calls on his map from the same time Nakur as a city founded by the Amalekites (giants from the east). Bakri and Ibn Idhari call Sidi Dris as the foundation of Sa'id ibn Idris. Researchers at the Université Hassan II Mohammedia and the University of Cassino and the INSAP Rabat went to work in 2001 and they first found amphorae of type C Mana r-b (Dr.18) and fragments from the time of Pompey, thus indicating at least a Roman past. Furthermore, there were found seven graves, referring to the 1st century BC. Further research is done on a hill on the left bank of the Oued Amekrane near the village of Aït Taya near the marabout Sidi Driss. Many of the ruins were used to build or reconstruct existing homes. 500 meters to the west were finally found structures with material that dates from the 7th century period - 5th century BC. In the wonderful book entitled "La Mediterranee des Phéniciens" Institut du Monde Arabe, Paris, 2007-2008, page 295 is then confirmed by Abdelaziz El Khayari the discovery of a Phoenician settlement, but the exact understanding of the material found missing me, however. Maybe someone can do further research on this.

http://nederzetjes.blogspot.nl/2015/02/amekrane.html

Dat Arif vroeger deel uitmaakte van het Fenicische emporium zal niemand kunnen ontkennen. Dat sporen van deze Fenicische kolonisatie tot op de dag van vandaag nog zichtbaar zijn in Arif is denk ik wat minder bekend bij mensen. Deze Fenicische sporen zien we bijvoorbeeld terug in de volgende hedendaagse plaatsnamen uit Arif: Garet en Kert (= wordt door lokale bevolking uitgesproken als Carḏ).

Periode	Toponiem	Uitleg
500 v Chr.	Qrt R'Å¡ 'dr	QR = stam van semitische woord; Qrt [R'Å¡ 'dr] > Stad [aan de Machtige Kaap]
350 v Chr.	Î'κρα μεγαλε πολιÏ,	Vergrieksing van de toponiem; Qrt > πολιÏ,
50 n Chr.	Oppidum Rhyssadir	Latinisering van de toponiem; Qrt > Oppidum
950 n Chr.	Ù,Ù,,وع جارة	Verarabisering van de toponiem; Qrt > جارة
1560 n Chr.	Ù...نطÙ,Ø© كرط	Verarabisering van de toponiem; Qrt > كرط
1972 n Chr.	Plaine du Garet	Veramazighering van de toponiem; Qrt > Garet
2000 n Chr.	Iɣzar n Carḏ	Veramazighering van de toponiem; Qrt > Kert > Carḏ

Onderstaande link wilde ik nog graag delen. Het betreft een zeer gedetailleerde landkaart van de regio Boudinar in Temsaman. Deze kaart is gebaseerd op de geografische gegevens zoals die bekend waren in het jaar 1965. Bij nadere bestudering van de kaart zijn onderstaande plaatsnamen van historisch belang voor de vroeg-Middeleeuwse periode (500-1000 n.C.) in het land van Arif, destijds ookwel bekend als het land van Tems-Aman:

Toponiem	Uitleg
1. Ighzar n Sidi Saleh	rivier vernoemd naar de islamitische veroveraar van Arif, genaamd Saleh ibn Mansur
2. Sidi Saleh	graftombe van de 1e islamitische koning van Arif, gestorven in het jaar 749
3. Ait Tayar	dorpje nabij graftombe van Sidi Driss en op de plaats van historische haven van Badkun
4. Sidi Driss	graftombe van de 3e islamitische koning van Arif regeerperiode jaren 751-760, tevens is Driss de stichter van Middeleeuwse stad Nekor
5. Aftis Daoud; Igar Oufadis	2 plaatsnamen met een fonetische gelijkenis met de naam van historische haven van Auftis
6. Aftis Daoud; Bou Daoud	2 plaatsnamen mogelijk vernoemd naar de heiligman Abu Dawud Muzaḥem uit het jaar 1182
7. Ighzar Amekran	rivier vernoemd naar de grootste rivier, deze werd destijds door Arabische auteurs bewust als Wadi el Baqar vertaald om oorspronkelijk betekenis te behouden (= Ighzar n Ufunas = rivier van de Stier, of Ighzar n Ufunaks = rivier van de Feniciers)
8. Ifri n Tfounest	grot vernoemd naar de Koe, nabij de oorsprong van Ighzar Amekran
9. Iboujatouyene	dorpje met naam afgeleid van Ijetti = historisch dorp van Iqti nabij de graftombe van Sidi Saleh
10. Ibouslimaten	dorpje met naam afgeleid van amsÈ"em (= moslim) = dit is de plek waar islam eerste intrede heeft gedaan in Arif (nabij historische berg Abi-l-Hassen = idurar n Temsaman), in het jaar 699
11. Ibloundien	dorpje met naam afgeleid van Bulundi = historische patrilineair afstammingslijn van Bulundi ibn Yasliten ibn Battuya
12. Boukoua; Rounsa Oubekkouye	2 plaatsnamen met een fonetische gelijkenis met de naam van historische stam van Baquates
13. Ijar Oussadoun; Igar Amekran; Igar Oufadis; Dehar Ouguermam; Igarmaous; Achir Ouguermam	6 plaatsnamen bevattend het woord Ijar; Igar of Ouguer (= akker of landbouwgrond) hebben mogelijk dezelfde woordstam als de naam van Middeleeuwse stad Nekor (= Nḵor = GRW)

http://www.mediafire.com/view/8yz9rd93yojo0e1/%D8%AE%D8%B1%D9%8A%D8%B7%D8%A9+%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A7%D8%B1.jpg

Het is alweer een poos geleden dat ik hier op dit forum heb gepost, maar zo te zien heb ik vrij weinig gemist.

Om de draad weer op te pakken zou ik natuurlijk hier weer een van de zoveelste topics kunnen openen over hoe Imazighen in hun eigen land (of nota bene in hun eigen televisiezendtijd) "respectloos" behandeld worden. Hiermee wordt getracht de Amazigh in een slachtofferrol te plaatsen, die tot op de dag van vandaag flink lijdt onder de culturele (en raciale?) onderdrukking in zijn eigen thuisland.

Dit ga ik dus niet doen. Aangezien je met zo'n discussie alleen maar open deuren kan intrappen. De uitkomst hiervan staat vooraf al vast. In de meeste gevallen zijn de Imazighen dan de good guys, die onze medelijden / sympathie verdienen en de Arabieren (of verarabiseerde Imazighen?) zijn een stelletje discriminerende bad guys zijn, die onze afkeer verdienen.

Weinig vernieuwend, toch?

Vandaar dat ik dit topic liever wil wijden aan iets wat totaal anders is. Iets waar de meeste Imazighen waarschijnlijk nog nooit aan hebben gedacht of wellicht liever niet mee geconfronteerd willen worden. We kennen onderhand allemaal wel het beeld van de discriminerende Arabier tegen de gediscrimineerde Amazigh. Maar dat is slechts 1 verhaallijn van rassenhaat in Tamazgha.

Er is ook nog een ander verhaallijn van racisme, namelijk die van de Zwarte Piet van Tamazgha.

Deze verhaallijn is vele eeuwen (millenia?) ouder en zit ook dieper genesteld in de psyche van de oorspronkelijke bewoners van Tamazgha. Binnen deze verhaallijn is de Amazigh niet meer het lijdend voorwerp, maar behoort hij zelf tot degenenen, die aanzetten tot haat jegens andere volkeren. In dit geval dus jegens de Zwarte Piet van Tamazgha. Wij Imazighen denken graag over onszelf dat wij gelet op de Arabische ervaring enigszins oog hebben voor inheemse volkeren die elders in de wereld ook cultureel / sociaal / politiek onderdrukt worden in hun eigen land (voorbeeld Amazigh-Koerdische relatie of Amazigh-Catalaanse link).

Om te illustreren hoe diepgeworteld de (rassen-)haat is van Amazigh tov. de Zwarte Piet, wil ik graag verwijzen naar het artikel De slaven â€" Abid- Al-boekhri- beheersen Imazighen in Marokko van Ali Lahrouchi afkomstig van de website AmazighTimes.com. In dit artikel probeert Ali hetzelfde meelijwekkend beeld te schetsen van de gediscrimineerde Amazigh in eigen land. Hoewel ik me nog in grote lijnen kan vinden in de kritiek, die Ali uit op de "maffia van Alaouite", zorgt de afsluiter van zijn artikel echter voor een zeer wrange nasmaak. Die bovendien al het voorgaande uit artikel volledig teniet doet.

Immers hoe kan Ali nou denken dat hij op een constructieve manier deelneemt aan de discussie over de achtergestelde positie van de Amazigh, terwijl Ali zelf andere bevolkingsgroepen (hij noemt ze Abid al-Boekhri) tot zondebok maakt, die niets meer waren dan een stelletje moordzuchtige zwarte slaven uit Soedan. Hierbij implicerend dat deze en hun nazaten een vijandige exogene entiteit zijn, die niks te zoeken hebben in Marokko.

Sorry hoor, maar ík vind het gewoon stuitend dat iemand net als Ali, die zich rekent tot de meer bewuste Imazighen, eerst zelf een beroep doet op de slachtofferrol van de Amazigh. En vervolgens doodleuk de donkere bevolking van Marokko over 1 kam lijkt te scheren. Dit is in mijn ogen niet consistent. Ik weet echt niet of dit nou voortkomt uit een daadwerkelijke haat tegen Zwarte Piet of misschien uit onwetendheid over de geschiedenis van de Zwarte Piet van Tamazgha of iets anders.

Maar 1 ding staat voor mij wel vast. En dat is dat Ali door het aanhalen van de Abid al-Bukhari eigenlijk alleen maar laat zien hoe diepgeworteld de rassenhaat nog steeds is bij de Amazigh. En dat de Amazigh niet alleen maar in passieve zin te maken heeft met culturele én raciale onderdrukking, maar tevens ook actief hieraan deelneemt of heeft deelgenomen. Vandaar dat ik in deze topic stil wil staan bij de afsluitende woorden van Ali Lahrouchi:

....Imazighen hebben de meerderheid, maar hun eigen land is nog steeds door de minderheid van de slaven â€" Abid- Al-boekhri- beheerst gebleven...

http://www.amazightimes.com/De-slaven-Abid-Al-boekhri-beheersen-Imazighen-in-Marokko_a3536.html

Amenti of Ament is de naam, die de inwoners van Xemet (= oude Egyptenaren) gaven aan het land van de Imaziɣen. De naam zelf is afgeleid van het woord i-mnt, wat door de Xemetianen werd gebruikt om het westen mee aan te duiden. Amenti betekent dus letterlijk het westerland en diens nationaal embleem bestond uit een hieroglief van een havik icm. een struisvogelveer (= ). Ook was het land van Amenti, in het bijzonder de hoofdstad Siwa, nauw verbonden met religie middels de associatie met o.a. de goden Amun en Amentet. Als het gebied waar de zon iedere avond ondergaat, werd Amenti dan ook gezien als de ingang naar het dodenrijk / hiernamaals.

In eerste instantie werden de Amaziɣ inwoners van Amenti aangeduid met de term i-mntw (= westerlingen). Later werd ook de term rbw (= = Rebu = Libu) gebruikt. Oorspronkelijk was Libu de naam van 1 specifieke Amaziɣ stammenbond, die leefde in de omgeving van Cyrene in Libië. Samen met andere Amaziɣ stammen, zoals de Mecwec en de Tiḥnu, waren zij gedurende lange tijd verwikkeld in een machtsstrijd tegen de Xemetianen. Bij deze strijd ging het om de heerschappij van de Nijldelta in Beneden-Egypte.

De naam Libu of Ilibiyen (Nederlands: Libiërs) werd dus na verloop van tijd ook gebruikt als een verzamelnaam voor Amaziɣ volkeren, die in het land van Amenti leefden. Dit was het gebied direct ten westen van het land van Xemet. De Ilibiyen bestonden uit onder meer Amaziɣ volkeren van zoals de Mecwec, Libu, Tiḥnu en de Timḥu, maar ook nog de Mehec, Put, Qeheq en de Camiun. De naam zelf is dus afgeleid van de stamnaam Libu, deze werd door de Xemetianen en later ook door de oude Grieken als algemene benaming gebruikt voor alle Imaziɣen, die ten westen van de rivier Nijl leefden.

Horror-achtige film met leuke special fx en ook nog in het Tarifit gesproken. Gemaakt door Taziri Productions:



https://www.youtube.com/watch?v=lmyoQ6f2cUY

Citeer
S umsadaÉ£ ak (= parallel met) TimsisÅ™it (= Fonetiek) d tasniÅ™sit (=Fonologie), ad nebda s tnayen n wasmawen: [izi d iáº"i]. Deg iyyar n iÅ™sawen, awaÅ™en zemmaren ad ten tessinded (tḥesbed), maca tifyirin (= zinnen) war É£arsent ca badu (= řḥedd). Din 100.000 n markat n yizan sennej i tmurt. Asget (= meervoud) n izi=izan. Maca ‘iáº"i’ war É£ares ca asget! Sminzi É£a nessen mayemmi ImaziÉ£en n zic xarsen ad ggen badu jar Z n yizi d áº' n yiáº"i? Izi dayes 5 santim. Iáº"i dayes 10 santim, iáº"i ismuna aáº"ru (niÉ£ tiáº"ra ḥuma war tÉ£imint di tsa), war iǧi ca azru (Z # áº').

Marra manaya war d yusi ca zeg ujenna, wa d axarreá¹£, d tusna n ImaziÉ£en. Tufayt (= nadruk) n áº' n yiáº"i iqqen ak tiddi n wawaÅ™en. Am yizi, am yiáº"i, s tnayen idsen teqqsen, ijj iteqqes di barra ijj iteqqes É£ar daxeÅ™. S tnayen idsen d imarzag. Zi Z n yizi ntaff: izi ameqqran (= iristalis), tzizwit, tizit d uzinzar. Zi áº' n yiáº"i ntaff: tiáº"áº"ar, aáº"ru, aáº"ri, areáº"áº"a.

izi       izan    tizit    tzizwit  izen      azar    izwar   izri (verleden)
iáº"i       Ã¸       tiáº"áº"ar  tiáº"ra   (y)areáº"áº"a iáº"ir  iáº"war   iáº"ri (schoonheid)

UfiÉ£ di TmaziÉ£t aqa aá¹­á¹­as n wawaÅ™en mani iǧa áº', addad n wawaÅ™ iqqen É£ar min iǧan di tenfaÅ™yin (= uitdrukking)  n wawaÅ™en n daxeÅ™, amecnaw: iáº"i, taáº"áº"it iseÅ™m (= isennanen n wesÅ™em), tiáº"áº"ar, iáº"áº"an…….

http://www.amazigh.nl/over-de-amazigh/de-amazigh-taal/tamkerra-n-tutlayt-di-tmazi%C9%A3t/

Naar aanleiding van deze reactie wil ik graag het volgende delen. Er wordt namelijk door de onbekende auteur van bovenstaand artikel beweerd dat het woord voor Iáº'I (= galblaas) geen meervoudsvorm kent in het Tamazight. Dit klopt volgens mij niet helemaal, want dankzij dit online woordenboek, die onze abrid laatst met ons heeft gedeeld, kunnen we wel degelijk lezen wat de meervoudsvorm is van Iáº'I, namelijk Iáº'IWEN (variant bij Ayt S3id = Iáº'AWEN).

Wat mij verder opvalt is dat bij het online woordenboek als betekenis wordt gegeven voor Iáº'I = bile, gall. Maw. hier wordt dus qua betekenis niet verwezen naar de orgaan (galblaas), maar naar het levervocht (gal). Een zoekopdracht met de zoektermen "izi" + "gal" levert ons hier en hier en ook hier meerdere resultaten van forumleden, die dezelfde betekenis hanteren als het online woordenboek. Dus Iáº'I ≠ galblaas, maar Iáº'I = gal.

Indien Iáº'I dus daadwerkelijk slaat op het gal / levervocht en dus niet op de orgaan, dan zou het wel kunnen kloppen dat het geen meervoudsvorm kent. Immers 1 vocht kan wel, maar 2 vochten kan weer niet.

Maar, als dit daadwerkelijk het geval zou zijn, dan zou het toch ronduit onzinnig zijn om net als de onbekende auteur van bovenstaand artikel vloeistof uit te drukken in centimeters. Deze beweert namelijk dat "het gal 10 cm lang is" (= iáº"i dayes 10 santim)?


 

Dit is een uniek woordenboek. Via dit boek kun je geen woorden maar de stam van Amazigh woorden opzoeken. Er worden dan alle voorkomende varianten in onderstaande Amazigh talen gegeven. De betekenis wordt wel steeds in het Frans gegeven:

Cha : chaoui
Chl : chleuh
Djer : dialecte de l’île de Djerba (Tunisie)
Ghd : ghadamsi, dialecte de Ghadamès (Libye)
K : kabyle
MC : dialecte tamaziɣt, parlers du Maroc central
Mzb : mozabite
Nef : néfoussi, dialecte du Djebel Nefousa (Libye)
R : rifain (parler du Rif proprement dit)
R Izn : rifain, parler des Iznacen
R Ket : rifain, parler des Ketama
R Snh : rifain, parler des Senhadja
R, Tz : rifain, parler des Touzin
Snd : dialecte de Qalaat Sned (Tunisie)
Skn : dialecte de Sokna (Libye)
Siw : dialecte de l’oasis de Siwa (Egypte)
To : touareg, parler de l’Ahaggar
T Ad : touareg, parler d’Adrar
T Ghat : touareg, parler de l’oasis de Ghat (Libye)
T N : touareg, taneslemt, parler du Mali
T Tay : touareg, parler des Taytoq
T Touat : touareg, parler du Touat
Wrg : dialecte de Ouargla
Zng : zénaga, dialecte de Mauritanie

http://www.freemorocco.com/tamkardit-library/Dictionnaire-des-racines-berberes-communes-Mohand-Akli-Haddadou.pdf

Een jonge "berber-fundamentalist" speelt op een gitaar >



https://www.youtube.com/watch?v=0O7_TK-ycS4

In de laatste aflevering van het programma سؤاÙ,, جرئ (= gewaagde vragen) van de Christelijke tv-zender al-Hayat TV zien we hoe de presentator in anderhalf uur tijd de vele Arabische leugens over onze amezruy ontleedt >



https://www.youtube.com/watch?v=mE2SD3Yi6Fg

Zijn echte Amazigh naam weten we niet, maar hij heeft van zijn Arabische meesters de naam 3ikrima (عكرÙ...Ø©) meegekregen, wat in het Arabisch duivin (vrouwelijke duif) betekent.

Wat we wel weten is dat hij in 647 na Chr. als klein jongetje van 4 ontvoerd werd door de Arabische veroveraars. Dit Amazigh jongetje werd in naam van de islam, van zijn vrijheid beroofd om te kunnen dienen als huisslaaf voor de Mekkaanse elite. Ongeveer 60 jaar later zou hij terugkeren naar zijn thuisland Tamazgha, waar hij zijn kennis en ervaringen zou overdragen aan een nieuwe generatie van Imazighen. Met als enig doel voor ogen: het doen doorbreken van de politiek-religieuze machtspositie van de Arabische bezetters. En hoewel 3ikrima zelf in het jaar 723 na Chr. sterft (sommigen geven ook 725 na Chr. als sterftejaar), zullen zijn leerlingen bijna 20 jaar later zijn doelstelling weten te bereiken: Tamazgha bevrijden van het juk van de Ummayaden en de Amazigh soevereiniteit herstellen

Ik kan rustig stellen dat 3ikrima de vroegst gedocumenteerde Amazigh is, die ooit bekeerd is tot de islam. En dat niet alleen, hij is ook de geestelijke vader geweest van de Grote Amazigh Opstand halverwege de 8e eeuw. En ik durf hierbij ook te stellen dat juist vanwege zijn belangrijke aandeel hieraan de islamitische geschiedschrijvers en theologen door de eeuwen heen geprobeerd hebben om de herinnering aan de Amazigh 3ikrima te wissen uit de geschiedenis.

Tevergeefs.

Nieuw boek van Ahmed Tahiri over aspecten van de Riffijnse cultuur, die de tand des tijds niet hebben weten te doorstaan:




Le Rif s´inscrit dans l´histoire reculée du Maghreb comme témoin privilégié de l’émergence des plus anciennes cités du Maroc : Nakour, al-Mazamma, Badis, Melilla, Marjāna et Jrawa. Les forteresses de Kert, Taourirt, Tseft ainsi que les agglomérations rurales de Badkoun, Igdi, Adouz, al-Qaryat des slaves, datent du Haut Moyen Ã,ge

De cette Histoire qui couvre environ quatorze siècles ne persistent que des traces repérables dans les sources arabes, quelques vestiges archéologiques quasi inexploités, une gestuelle et une mémoire orale agonisantes. Toutefois, nous avons le devoir de nous éclairer de ces faibles lueurs pour combler ces lacunes ; restaurer les maillages, s’appliquer à la recherche afin d’exhumer ce patrimoine exemplaire et lutter contre les méfaits de l’obscurantisme et du révisionnisme

Avec l’espoir de creuser de tels sillons, la Fondation al-Idrisi Hispano-Marocaine pour la Recherche Historique, Archéologique et Architecturale et la Municipalité d´Imzouren presidée par Mr. Hassan Hmidouch ont conjugué leurs efforts pour organiser la Rencontre Internationale : « La civilisation rifaine à travers l´Histoire du Maroc », Hommage au Professeur Ahmed Tahiri (Historien des Cités disparues). Ces trois journées ont réuni des historiens, des archéologues, des architectes, des artistes, des écrivains et un médecin, des trois religions monoteistes, tous universitaires et chercheurs d’origines diverses venus d´Egypte, de Syrie, du Maroc, d’Espagne, du Portugal et de France, motivés uniquement par l´amitié et l´affection.

Nous avons une pensée particulièrement émue pour Maria Angustias Muñoz Gallardo, écrivaine et photographe talentueuse, qui au moment de ces rencontres se battait couragement contre la méchante maladie. Sa présence illuminait par son dynamisme, son optimisme et son élégance. Elle nous a quitté tranquillement mais elle nous manquera à jamais

Cet ouvrage n’est rien moins que la prolongation de cet évènement et l’opportunité offerte au lecteur d’y participer a posteriori

http://issuu.com/tahiri/docs/rese__a_arb_fr__libro_l__historien_