Amazigh.nl

Marokkaanse vondst herschrijft Noord-Afrikaanse geschiedenis, bewijst vroege beschaving vóór Feniciërs

Een nieuwe archeologische ontdekking in Marokko zet bestaande theorieën over de geschiedenis van Noord-Afrika op losse schroeven.

Onderzoekers hebben in Wadi Laou een prehistorisch dorp uit de bronstijd blootgelegd, wat aantoont dat lokale gemeenschappen in de Maghreb al ver ontwikkeld waren vóór de komst van de Feniciërs.

Het onderzoek, uitgevoerd door een team onder leiding van de Marokkaanse archeoloog Youssef Bokbot, verschijnt in het wetenschappelijke tijdschrift Antiquity. De ontdekking werd gedaan in het kader van een promotieonderzoek van Hamza Benaatia aan het Nationaal Instituut voor Archeologie en Erfgoed in Rabat.

Tot nu toe werd aangenomen dat de oude Berbergemeenschappen in Noord-Afrika pas echt tot bloei kwamen na contact met de Fenicische handelaren. De vondsten in het dorp Kach Kouch bij Wadi Laou laten echter een ander beeld zien. De lokale bevolking hield zich al millennia geleden bezig met landbouw en veeteelt, onderhield handelsrelaties met de mediterrane en Saharaanse regio's en nam actief deel aan culturele uitwisselingen.

Het dorp, dat tussen 2200 en 600 voor Christus bewoond was, lag strategisch op een rotsformatie met uitzicht op de benedenloop van de Wadi Laou, dicht bij de Straat van Gibraltar. Dit gaf de bewoners controle over handelsroutes tussen de Middellandse Zee en het Rifgebergte. De opgravingen tonen aan dat deze gemeenschap een geavanceerde agrarische economie had en al lang voor de Feniciërs handel dreef met de mediterrane wereld.

Volgens de wetenschappers bevestigt deze ontdekking de cruciale rol van Marokko in de geschiedenis van het westelijke Middellandse Zeegebied. De vondst daagt traditionele opvattingen uit en benadrukt dat Noord-Afrikaanse samenlevingen een actieve rol speelden in de ontwikkeling van beschavingen, in plaats van enkel beïnvloed te worden door externe culturen.
Het onderzoeksteam verwacht dat toekomstige opgravingen nog meer bewijs zullen opleveren voor de rijke en complexe prehistorie van de Tamazgha

De afwezigheid van Tamazight op nieuwe verkeersborden in Larache was een "technische fout" en geen bewuste beslissing

Dat zegt Mohamed Al-Mutawaki, vicevoorzitter van de gemeenteraad. Volgens hem ging het om een vergissing van de verantwoordelijke afdeling, die er bij de uitvoering niet op heeft gelet. De gemeente onderzoekt nu hoe het probleem kan worden opgelost en belooft de fout zo snel mogelijk te corrigeren.

De verklaring komt na felle kritiek van mensenrechtenactivisten en Amazigh-organisaties. Mensenrechtenactivist Ahmed Assid noemde het gebruik van alleen Arabisch op de borden "een administratieve overtreding." De vereniging As-Salam voor Ontwikkeling en Cultuur diende een officieel verzoek in bij de gemeente om Tamazight op te nemen, zoals de wet voorschrijft.

Al-Mutawaki benadrukt dat het incident niet de houding van de gemeenteraad weerspiegelt. Hij wijst erop dat Tamazight al aanwezig is in verschillende gemeentelijke voorzieningen, zoals het administratieve hoofdkantoor en het busstation. Ook werkt de gemeente samen met Amazigh-organisaties en ondersteunt ze culturele activiteiten zoals de jaarlijkse boekenbeurs.

Tot slot zegt Al-Mutawaki dat de gemeente zich blijft inzetten voor de officiële erkenning van Tamazight. Volgens hem is de kwestie geen politiek spel en heeft Larache altijd vooropgelopen in de erkenning van Tamazight als essentieel onderdeel van de Marokkaanse identiteit.

De Mauritaanse politieke partij Populaire Frontpartij heeft de Algerijnse autoriteiten opgeroepen om de grensovergangen met Marokko onmiddellijk te heropenen.

In een verklaring op sociale media benadrukt de partij dat de heropening van de routes tussen de Algerijnse stad Maghnia en de Marokkaanse stad Oujda, en de verbinding tussen Tindouf en Foum El Hassan, cruciaal is voor het bevorderen van de samenwerking in het Maghreb. Ze stellen dat de volkeren van de regio recht hebben op betere connectiviteit en dat de leiders deze wens nu eindelijk moeten respecteren.

De oproep volgt op de opening van een nieuwe grensovergang tussen de Zuid-Marokkaanse stad Es-Semara en het Mauritaanse Bir Mogrein, een stap die de Mauritaanse partij als een grote vooruitgang beschouwt. Het besluit om deze overgang te openen wordt geprezen als iets waar de lokale bevolking al jaren om vraagt en ziet de partij als een belangrijke stap in de richting van een meer geïntegreerd Maghreb.

De partij stelt dat dit besluit een belangrijke verandering betekent in de betrekkingen tussen de twee landen, en benadrukt dat de landen van het Maghreb meer samenwerking en communicatie nodig hebben. De heropening van de Algerijns-Marokkaanse grensovergangen zou, volgens de partij, een grote stap zijn naar het realiseren van de droom van een verenigd Maghreb.

Tegelijkertijd heeft de Mauritaanse minister van Binnenlandse Zaken goedkeuring gegeven voor de oprichting van een nieuwe grensovergang die de Marokkaanse regio Dakhla verbindt met de Mauritaanse stad Nouadhibou.

Deze overgang zal de handel en mobiliteit tussen de twee landen stimuleren en maakt deel uit van het breder Atlantisch Initiatief, bedoeld om de regionale transportinfrastructuur te moderniseren.

Beelden van deelnemers die langs de stadsmuren en in parken hun behoefte moesten doen, gingen viraal en zetten de stad in een ongemakkelijke spotlight. Volgens de Marokkaanse mensenrechtenorganisatie AMDH (afdeling Menara-Marrakech) is dit incident slechts een symptoom van diepere problemen.

Marrakech wordt vaak gepromoot als toeristische wereldstad, maar mist volgens AMDH de basisinfrastructuur en voorzieningen om deze status waar te maken. De organisatie stelt dat het stadsbestuur, samen met andere instanties, niet in staat is om fatsoenlijke leefomstandigheden te waarborgen voor zowel inwoners als bezoekers. Het falen bij een evenement van deze schaal toont volgens AMDH aan hoe kwetsbaar de stad is.

Naast de marathon noemt AMDH ook andere problemen, zoals de slechte aanpak van huisvestingsprojecten in niet-georganiseerde wijken, waaronder Youssef Ben Tachfine. Bewoners kampen met achterstallig onderhoud en gebrekkige toegang tot fatsoenlijke woonruimte. Ook de nasleep van de aardbeving in de Hoge Atlas zestien maanden geleden blijft zichtbaar. Veel slachtoffers wachten nog steeds op passende hulp en fatsoenlijke huisvesting.

De organisatie bekritiseert verder de algehele chaos in de stad. Openbare ruimtes veranderen steeds vaker in permanente markten, waardoor de leefbaarheid van buurten achteruitgaat. Deze "verlandelijking" van Marrakech leidt volgens AMDH tot een afname van veiligheid, orde en een gezonde stedelijke ontwikkeling.

Tot slot waarschuwt AMDH voor de invloed van economische groepen die hun belangen boven die van de stad en haar bewoners stellen. Onder het mom van het bevorderen van toerisme wordt volgens de organisatie druk uitgeoefend om ongereguleerde en onethische praktijken te normaliseren. Het stadsbestuur toont volgens AMDH geen visie of strategie en laat de situatie verder escaleren.

Oppositie hekelt Marokkaanse toerismecijfers: Meetellen diaspora is goochelen met cijfers

Tijdens de ministerraad maandag benadrukten verschillende oppositieleden dat het opnemen van Marokkanen uit het buitenland (MRE) als toeristen de betrouwbaarheid van de statistieken aantast. Zij noemden de geboekte resultaten in de sector "bescheiden" en niet het gevolg van overheidsbeleid.

Hamid Deraq van de Socialistische Unie hekelde de aanpak van de regering en wees erop dat van de 17,4 miljoen toeristen die Marokko in 2024 ontving, meer dan 47 procent Marokkanen uit het buitenland waren. Hij benadrukte dat hun bijdragen aan de economie, zoals valutatransacties en financiële transfers, weliswaar belangrijk zijn, maar dat de internationale concurrentie en de gestelde doelen in de nationale toerismestrategie niet gehaald worden.

Ook andere parlementariërs bekritiseerden de overheidsplannen. Ze wezen op de gebrekkige infrastructuur, zoals het gebrek aan nieuwe accommodaties en achterstallige investeringen in regio's zoals Drâa-Tafilalet. Daarnaast werd erop gewezen dat Marokkaanse gezinnen door hoge prijzen steeds vaker het buitenland verkiezen boven een vakantie in eigen land.

De oppositie benadrukte verder dat de toerismesector structurele problemen kent. Onder meer de hoge belastingdruk op hotels en transportbedrijven werd genoemd. Ook de dalende positie van Marokko in internationale ranglijsten, zoals de Travel and Tourism Development Index waar het land 12 plaatsen zakte, werd aangehaald als een zorgwekkende ontwikkeling.

Volgens de oppositie is het succes van het WK 2022 en de heropleving na de coronacrisis te danken aan externe factoren en niet aan doordacht beleid van de huidige regering. Om de gestelde doelen te halen, zoals 26 miljoen toeristen in 2030, moet er volgens hen meer worden gedaan om buitenlandse bezoekers aan te trekken.

Een beruchte Marokkaanse drugsbaron, bekend als "Lemoni," is veroordeeld tot 12 maanden gevangenisstraf.

De straf is opmerkelijk licht, gezien zijn jarenlange betrokkenheid bij de drugshandel en eerdere ontsnappingen aan justitie.

Hij werd alleen schuldig bevonden aan het opzettelijk toebrengen van letsel en het negeren van een arrestatiebevel, na een incident met een politieagent. Andere aanklachten, waaronder poging tot moord, vielen weg door verjaring of een schikking met het slachtoffer.

Lemoni, een beruchte figuur uit de grensstreek bij Fnideq en Ceuta, gaf zichzelf afgelopen september over. Na twintig jaar voortvluchtig te zijn geweest, besloot hij dit vanwege gezondheidsproblemen. Zijn overgave markeerde het einde van een periode waarin hij met succes politieoperaties wist te ontwijken, vaak op spectaculaire wijze. In 2013 wist hij zelfs een politie-inval in zijn huis in Fnideq te ontlopen en beklaagde hij zich vervolgens op opvallende wijze over de aanpak van de politie.

De straf tegen Lemoni roept vragen op, vooral omdat hij wordt gezien als een belangrijke schakel in de drugshandel naar Europa. Critici benadrukken dat de kans om meer over deze netwerken te leren nu verloren is gegaan. Het openbaar ministerie heeft beroep aangetekend tegen het vonnis, maar als dat geen effect heeft, kan Lemoni in juni alweer vrij zijn.

Zijn zaak werpt een schaduw op het functioneren van de politie in de regio. In het verleden bleken zelfs politiefunctionarissen betrokken bij de bescherming van drugsbaronnen zoals Lemoni. Dit voedt de bezorgdheid over de mate waarin criminele netwerken invloed uitoefenen op de rechtsstaat.

De ontdekking van twee koffers met hasj op de luchthaven van Amsterdam heeft geleid tot een onderzoek naar drugssmokkel via de luchthaven van Tétouan.

Twee gendarmes die daar werkzaam waren en een derde verdachte worden ervan beschuldigd de drugs buiten de gebruikelijke controlepunten om naar het vliegtuig te hebben gesmokkeld.
De zaak kwam vorige week aan het licht toen de Nederlandse politie de koffers met hasj ontdekte. Uit onderzoek bleek dat ze afkomstig waren van een vlucht uit Tétouan. De bagage werd volgens de eerste bevindingen door de betrokken gendarmes in Marokko direct naar het platform van de luchthaven gebracht en daar aan anderen overgedragen.

De twee gendarmes waren na de ontdekking verdwenen, maar meldden zich kort daarna. De eerste gaf zich op 15 januari aan bij de politie. De tweede werd een dag later gearresteerd, samen met de derde verdachte.

Volgens bronnen dichtbij het onderzoek zijn de verdachten inmiddels voorgeleid aan het openbaar ministerie in Tétouan. De derde verdachte en één van de gendarmes staan terecht voor de rechtbank van eerste aanleg, terwijl de andere gendarme is doorverwezen naar het Hof van Beroep.

De Marokkaanse Gendarmerie onderzoekt nu verder hoe de drugs langs de controles konden komen en wie er nog meer betrokken zijn bij het smokkelen van de lading.

In 2024 verleende koning Mohammed VI gratie aan 5.000 cannabistelers en 708 andere veroordeelden. Opvallend is dat activisten van de Hirak-beweging in de Rif hier niet van profiteerden.

Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) benadrukt dit in het jaarlijkse rapport en wijst ook op beperkingen van protesten en vrije meningsuiting in Marokko.

Bij de viering van de 25e verjaardag van de troonsbestijging in juli kregen nog eens 2.500 mensen gratie, waaronder drie felle critici van het regeringsbeleid: journalisten Omar Radi, Soulaiman Raïssouni en Taoufik Bouachrine. Zij werden veroordeeld voor seksuele wangedragingen, maar HRW noemt deze aanklachten dubieus. Journalist Hamid Mahdaoui kreeg in november 2024 achttien maanden cel en een boete van 1,5 miljoen dirham na een aanklacht van minister van Justitie Abdellatif Ouahbi wegens smaad.

HRW wijst op andere beperkingen, zoals de arrestatie van blogger Youssef El Hireche in maart voor een Facebook-post. Hij kreeg achttien maanden cel voor belediging van een ambtenaar en het delen van vertrouwelijke informatie. Lid van Al Adl Wal Ihsane, Abderrahmane Zankad, werd veroordeeld tot vijf jaar cel vanwege kritiek op de koning en normalisatie met Israël.

Daarnaast bekritiseert HRW het Marokkaanse beleid rondom protesten, zoals het hardhandig uiteenjagen van demonstraties door gehandicaptenactivisten en zorgmedewerkers in 2024.

Het rapport kaart ook inbreuken op privacy aan. Abortus blijft strafbaar in Marokko, met straffen tot twee jaar voor de vrouw en vijf jaar voor de hulpverlener. Uitzonderingen gelden alleen bij ernstige risico's voor de gezondheid van de moeder. Het familiewetboek (Moudawana) blijft ook een pijnpunt, met ongelijkheid in voogdij, erfenis en huwelijken van minderjarigen. Wel zet Marokko momenteel grote stappen om de Moudawana te hervormen.

Volgens het onderzoek uit 2024 spreekt 24,8 procent van de Marokkanen een Amazigh-variant, maar AMA vindt deze cijfers misleidend en spreekt van structurele marginalisatie.

Uit de data blijkt dat 33,3 procent van de mensen op het platteland en 19,9 procent in steden een Amazigh-taal spreken. Tachelhit wordt het meest gesproken (14,2 procent), gevolgd door Tamazight (7,4 procent) en Tarifit (3,2 procent). Slechts 1,5 procent van de ondervraagden beheerst het lezen en schrijven in Tifinagh, het Amazigh-alfabet.

AMA stelt dat de onderzoeksresultaten niet betrouwbaar zouden zijn en de realiteit van AMA onvoldoende weergeven. Ze verwijten het HCP het gebruik van vragenlijsten die niet voldoen aan VN-standaarden. Vooral de vragen over moedertalen en talenkennis zouden te beperkt en niet inclusief genoeg zijn.

Officiële taal
Sinds de erkenning van het Amazigh in 2011 als officiële taal naast het Arabisch, blijft de positie van de taal een bron van discussie. AMA beschuldigt de overheid ervan een historische marginalisatie voort te zetten. Ze hekelen ook het uitblijven van tastbare vooruitgang, zoals in het onderwijs, waar hervormingen sinds 2003 volgens hen niet hebben geleid tot betere ondersteuning van de Amazigh-taal.

De organisatie roept op tot meer concrete maatregelen om de taal te beschermen en te promoten. Voor de AMA gaat het niet alleen om cijfers, maar ook om de vraag of het land serieus werk maakt van culturele en taalkundige diversiteit.

Beperkte toepasbaarheid in moderne samenleving
De erkenning van Tamazight als officiële taal wordt door het overgrote deel van de Marokkaanse samenleving verwelkomd, maar het gebruik van het Tifinagh-schrift roept discussie op. Critici wijzen erop dat het schrift door vrijwel niemand actief wordt gebruikt en dat het onderwijs in deze vorm weinig praktische meerwaarde biedt.

In het dagelijks leven en op de arbeidsmarkt ontbreekt het aan directe toepassingen, waardoor velen twijfelen aan de haalbaarheid en relevantie van Tifinagh in het huidige onderwijssysteem.

HCP heeft nog niet gereageerd op de beschuldigingen. Daarmee blijven de vragen over de representatie van AMA voorlopig onbeantwoord.

MY TAKE ON THINGS: De grootsteden zitten vol met miljoenen imazighen die zowel Tamazight als fake arabisch (darija) spreken. Data 2004: 70% spreekt aan Amazigh variant hhh ze willen ons tot een minderheid herleiden dus beste imazighen; ken jullie argumenten en laat hen ons niet blijven minnachten, WE ZIJN DE MEERDERHEID zodus geen al maghrib al arabi en ook normaal geen zitje aan tafel bij de arabische liga

ⴰⵢⵓⵣ ⵉ ⵉⵎⴰⵖⵏⴰⵙⵏ Ayouz i Imaghnasn (activisten)

Leraren Tamazight in Marokko voeren vandaag een landelijke staking om te protesteren tegen wat zij zien als "ernstige achteruitgang in het gebruik van Tifinagh in openbare scholen" en de "systematische uitsluiting van deze taal in leidende scholen".

Volgens de vereniging draagt het ministerie van Onderwijs de verantwoordelijkheid voor het gebrek aan naleving van de grondwettelijke status van Tamazight als officiële taal. Leraren wijzen op tegenstrijdigheden met het koninklijke project dat de bevordering van Tamazight beoogt.

De staking is een waarschuwingsactie, maar verdere escalatie wordt niet uitgesloten als minister Benmoussa's ministerie niet in gesprek gaat. In een persconferentie benadrukte de coördinatie dat Tamazight-docenten worden benadeeld door beperkte onderwijstijd, technische problemen, en de prioriteit die wordt gegeven aan Arabisch en Frans.

Volgens Khalid Louazani, Tamazight-leraar in Fez, vormen deze problemen een schending van de Marokkaanse grondwet van 2011. Louazani pleit voor horizontale en verticale integratie van Tamazight in het onderwijs, met meer aandacht voor het voortgezet onderwijs.

Leraren hekelen ook het feit dat "leidende scholen" Tamazight uitsluiten terwijl de regering spreekt over een algemene invoering. Sommige docenten zouden zelfs verplicht worden om Arabisch en Frans te onderwijzen, wat de frustraties verder voedt.

Maad Ashawi, een andere docent, benadrukt dat het gebrek aan implementatie van de officiële status van Tamazight de kern van het probleem is. Hij waarschuwt voor intensievere acties als het ministerie geen maatregelen neemt.

De erkenning van Tamazight als officiële taal wordt door het overgrote deel van de Marokkaanse samenleving verwelkomd, maar het gebruik van het Tifinagh-schrift roept discussie op. Critici wijzen erop dat het schrift door vrijwel niemand actief wordt gebruikt en dat het onderwijs in deze vorm weinig praktische meerwaarde biedt.


In het dagelijks leven en op de arbeidsmarkt ontbreekt het aan directe toepassingen, waardoor velen twijfelen aan de haalbaarheid en relevantie van Tifinagh in het huidige onderwijssysteem.

Dit volgde na een ontmoeting tussen de advocaten van beide partijen. Tijdens deze bijeenkomst, die vandaag plaatsvindt, presenteert El Malki een formeel excuus, waarna de Amazigh-klagers hun aanklacht intrekken. De klacht tegen El Malki ging over "aanzetten tot haat en discriminatie".

Vijftien prominente figuren op het gebied van Amazigh-cultuur, waaronder politici, culturele leiders, academici en mensen uit het maatschappelijke middenveld, hebben de klacht ingediend. Zij beschuldigen El Malki van het verspreiden van online content met beledigende en lasterlijke opmerkingen, die zouden aanzetten tot discriminatie en haat.

De zaak heeft veel aandacht getrokken in Marokko, waar de rol van sociale media en vrijheid van meningsuiting steeds vaker onderwerp van discussie is.
El Malki zit in voorlopige hechtenis bij de gerechtelijke politie. Zijn excuses worden gezien als een stap richting verzoening. Abdelwahid Darwish, een van de klagers, benadrukt dat straf niet het doel is, maar wel een stevig standpunt tegen haatdragende taal op sociale netwerken. Het hoofddoel is vreedzaam samenleven in Marokko.

De Marokkaanse OCP-groep heeft samenwerkingen gesloten met Bpifrance, de Agence Française de Développement (AFD) en het Franse energiebedrijf Engie om de energietransitie in Marokko te versnellen en duurzame landbouw te bevorderen.

De samenwerking werd maandag in Rabat ondertekend, tijdens het staatsbezoek van de Franse president Emmanuel Macron aan Marokko. De overeenkomst werd bekrachtigd door OCP-topman Mostafa Terrab en Isabelle Bébéar, directeur Internationale en Europese Zaken van Bpifrance.

Het gezamenlijke project richt zich op he verminderen van de CO2-uitstoot van de Marokkaanse industrie en het ondersteunen van duurzame, inclusieve landbouw in Afrika, met de nadruk op voedselzekerheid en biodiversiteit.

Het partnerschap omvat een investeringsfonds van 53,2 miljoen dirham, gefinancierd door Bpifrance en InnovX, een dochterbedrijf van de Universiteit Mohammed VI Polytechnique (UM6P). Dit fonds is bedoeld om innovatieve Afrikaanse start-ups en kleine tot middelgrote ondernemingen (MKB) te steunen, met focus op duurzame landbouw en groene energie.

Engie en de OCP-groep gaan bovendien samenwerken aan duurzame energieprojecten, waaronder energieopslag, groene ammoniakproductie, waterstofoplossingen en grootschalige ontziltingsinstallaties. Deze gezamenlijke inzet moet de industrie in Marokko verduurzamen en de energietransitie versterken.

Terrab benadrukte dat de samenwerking met Bpifrance en Engie een cruciale stap is in het bevorderen van Afrika's voedselzekerheid en energietransitie. Door deze samenwerking wordt niet alleen het Marokkaanse industriële ecosysteem versterkt, maar ontstaan ook nieuwe economische en technologische kansen, inclusief werkgelegenheid, in de sectoren van hernieuwbare energie en duurzame landbouw.

De Mohammed Khair-Eddine Vereniging voor Cultuur en Ontwikkeling heeft scherpe kritiek geuit op de voortgang van de integratie van het Tamazight, een van de officiële talen van Marokko.
In een recente verklaring benadrukte de vereniging dat de Staat sinds de officiële erkenning van de taal in 2011, weinig daadkracht heeft getoond bij het waarborgen van het gebruik ervan in het onderwijs en andere publieke domeinen.

De organisatie wees erop dat het invoeren van Tamazight als verplichte onderwijstaal moeizaam verloopt. Hoewel de taal al 21 jaar in het basisonderwijs wordt aangeboden, wordt slechts 20 procent van de leerlingen hierin onderwezen. In het secundair onderwijs is de taal vrijwel afwezig. Bovendien klaagt de vereniging over het gebrek aan middelen voor docenten, waaronder digitale en didactische materialen, en meldde zij incidenten van intimidatie door schooldirecteuren.

In het hoger onderwijs is de situatie evenmin rooskleurig. Waar de Arabische taal in dertien nationale universiteiten wordt onderwezen, is er slechts in vier universiteiten ruimte voor Tamazight. De vereniging bekritiseert dit als een teken van ongelijke behandeling van de twee officiële talen van Marokko.

De vereniging toonde zich wel verheugd over de officiële erkenning van het Amazigh nieuwjaar als nationale feestdag, maar merkte op dat deze stap ontoereikend is zonder een herziening van de geschiedenis en cultuur van Marokko, waarbij het Afrikaanse en Mediterrane erfgoed centraal moet staan.

Op lokaal niveau benadrukte de vereniging de aanhoudende uitdagingen waarmee Amazigh-gemeenschappen te maken hebben, zoals gedwongen verhuizingen en gebrek aan wettelijke bescherming van hun land. Ook wordt de inzet van gemeentelijke autoriteiten bekritiseerd, omdat zij de taal nauwelijks integreren in hun communicatie en openbare voorzieningen.

Verschillende organisaties die zich inzetten voor de promotie van de Amazigh-taal en -cultuur hebben de centrale bank van Marokko, Bank al-Maghrib (BAM), aangesproken vanwege het ontbreken van Tamazight op recent uitgegeven biljetten, zoals de nieuwe 20 dirham-biljetten die werden uitgebracht ter gelegenheid van Jeugddag.

De activisten stellen dat de huidige praktijk niet in lijn is met de Marokkaanse grondwet van 2011, die de officiële status van Tamazight vastlegt. Ze roepen op om het proces te versnellen en de taal niet alleen op bankbiljetten, maar ook op identiteitskaarten te gebruiken, omdat ze dit als een kwestie van democratische, culturele en grondwettelijke waarde zien.

De Marokkaanse centrale bank verdedigde zich door te stellen dat de opname van Tamazight op bankbiljetten onderdeel is van een "complex, langdurig project" dat "aanzienlijke middelen" vereist. De bank heeft echter toegezegd om de taal vanaf 2029 geleidelijk in te voeren op reguliere bankbiljetten, en nu al op herdenkingsmunten.
Adel Tenloust Adasko, coördinator van de jongerenorganisatie Tamasna Amazigh, beschuldigde BAM ervan de grondwet te schenden door Tamazight niet op bankbiljetten te vermelden. Hij wees op een paradox in het beleid van de bank: terwijl de bank eerder Tamazight gebruikte op een niet-circulerende herdenkingsmunt, koos ze ervoor om de taal te negeren op een dagelijks gebruikt biljet.
Adel Tenloust Adasko, coördinator van de jongerenorganisatie Tamasna Amazigh, beschuldigde BAM ervan de grondwet te schenden door Tamazight niet op bankbiljetten te vermelden. Hij wees op een paradox in het beleid van de bank: terwijl de bank eerder Tamazight gebruikte op een niet-circulerende herdenkingsmunt, koos ze ervoor om de taal te negeren op een dagelijks gebruikt biljet.

Ook andere activisten, zoals Rachid Ait Mubarak, betwijfelen of de bank de grondwet werkelijk naleeft en bekritiseren de vertraging in de uitvoering van het beleid. Ze wijzen erop dat de volledige erkenning van Tamazight in officiële documenten, zoals bankbiljetten en identiteitskaarten, een noodzakelijke stap is om de diversiteit van de Marokkaanse identiteit te waarborgen.

https://youtube.com/watch?v=vP9_4g8XcT8&si=kzmfQiBxB3BZvHUZ

Dit is een link naar een video, waarbij een midden oosterse man, marokkanen bevraagd of marokko al dan niet Arabisch kan genoemd worden

caution: verontrustende onwetentheid

tannemirt, ayouz i kaniw marra