Hoofdmenu

Khalid Izri - Thaqsist inu.

Gestart door Botermes, 18/04/2019 om 01:07:22

Botermes

Azul,


Ik kwam dit nummer tegen, toevallig of misschien ook weer niet, ik weet eigenlijk echt niet waarom ik me nooit echt heb verdiept in de muziek van Khalid Izri. Het is me ook een raadsel, maar laten we zeggen dat ik er nooit aan toegekomen ben, voor whatever stupid reason. Natuurlijk was ik me er altijd wel van bewust geweest dat hij one of best is, maar dat hoefde voor mij nooit een voorwaarde te zijn waarom ik me ergens in zou moeten interesseren. Achteraf gezien is het gewoon een kwestie van tijd geweest. Anyway, who cares.


Dus dit nummer is van een bepaald esthetisch niveau qua taal, dat men doorgaans helaas weinig tegenkomt. Althans in mijn geval dan. Waar het me om is, is dat ik het in het begin goed kan volgen, maar dan ergens bij het refrein het tot verbijstering helemaal kwijtraak en tegelijkertijd het me fascineert wat datgene was dat ik niet verstond. Terwijl eerder alles op de juiste plaats viel.

Tot zover de introductie dan. De volgende keer gaan we ons in de lyrics verdiepen. Dus kinders : Tot de volgende keer maar weer!


https://youtu.be/Vk4EeLzLXOY

Botermes

ṯaqsist inu timesi tassamat.
At arriɣ x ibridan.
War tiwi erhamreṯ, aman war tsaxsiyan.
At zuyṯaɣ gi dmani, aIiɣ ifeIahen. (Mogelijke misinterpretatie van de zin)

War tikesi usiwan, war ṯnaqban ibaɣriwan.

Botermes

#2
Vervolg:


ṯaqsist inu  ttiweca, itÉ›ayanan ihanjaran.
Ad zaran tya n rɛid, ad fahan ad iraran.
Ad tiran d fulaɛlaɛ s ucar dag iqwaran.
Ad tiran tanufert, at ic wi tɣa yafan.

Botermes

#3
Azul,


Ik weet dat er heel wat te verklaren valt dus zal ik maar beginnen met datgene dat ik niet verstond maar uiteindelijk wel wat van begrepen heb: ‘At ic wi tɣa yafan.’ dat letterlijk ‘wie het vindt, mag het eten.’ betekent dat weer op de vorige zin slaat dat de kinderen spelletjes zoals verstoppertje (tanufert) zullen spelen. Als ik het goed heb is het ander type verstoppertje dan die ik heb gekend. Een verstoppertje waarbij je als beloning voor het vinden van een lekkernij, het mag opeten.

De volgende keer een complete letterlijke vertaling van boven naar beneden en gaan we ons bezig houden met de interpretatie, betekenis en boodschap.


Botermes

#4
Citaat van: Botermes op 16/05/2019 om 15:45:00
ṯaqsist inu timesi tassamat.
At arriɣ x ibridan.
War tiwi erhamreṯ, aman war tsaxsiyan.
At zuyṯaɣ gi dmani, aIiɣ ifeIahen. (Mogelijke misinterpretatie van de zin)

War tikesi usiwan, war ṯnaqban ibaɣriwan.

Mijn gedicht is zoals een koorts.

Gegraveerd op de paden.

Het zal niet door de kering van het tij verdreven worden.
Noch zal het door het water uitgedoofd worden.

Het zal ook niet door de pelikaan weggenomen worden.
Noch zal het door de raven dood gepikt worden.

(Ik heb de zin waarvan ik niet alles begrepen heb maar achterwege gelaten)

Botermes

#5
Citaat van: Botermes op 16/05/2019 om 19:42:25
Vervolg:


ṯaqsist inu  ttiweca, itÉ›ayanan ihanjaran.
Ad zaran tya n rɛid, ad fahan ad iraran.
Ad tiran d fulaɛlaɛ s ucar dag iqwaran.
Ad tiran tanufert, at ic wi tɣa yafan.

Mijn gedicht is de morgen, die de kinderen zal bijstaan.
Ze zullen het licht van het feest aanschouwen en van blijdschap spelen.
Ze zullen fulaɛlaɛ spelen met de aarde in de nabij gelegen ruïnes.
Ze zullen verstoppertje spelen en wie het vind mag het eten.


Zelf had ik, vanwege lokale verschillen, nog niet eerder van fulaɛlaɛ gehoord maar in de zin past wel duidelijk in de context van een spel.

Dit nummer gaat denk ik over de bewustwording en het op waarde stellen van het artistieke. Een gedicht over het dichten zelf, om het te vergemakkelijken. Iets wat je misschien als common sense beschouw is in onze cultuur lang niet altijd het geval geweest. Traditioneel gezien is bij ons het artistieke vaak ondergewaardeerd geweest, vooral door een conservatief gedachtegoed dat regressief van aard was.

buɛluz

#6
Citaat van: Botermes op 31/05/2019 om 13:40:50
Dit nummer gaat denk ik over de bewustwording en het op waarde stellen van het artistieke. Een gedicht over het dichten zelf, om het te vergemakkelijken.

Azul a Vutɣmas-inu!

Ik vind dat jij hier een al te voorbarige conclusie trekt. Je mist immers nog het 3e en laatste couplet. Waarom heb je niet ook het laatste couplet (vanaf 6:10) vertaald? Verder lijkt het mij ook handig, voordat je conclusies gaat trekken, om eerst vast te stellen wie de auteur is van "Mijn gedicht". Want Khalid Izri mag het wel zingen en muzikaal begeleiden, maar is hij ook degene, die dit gedicht, dat volgens jou "een bepaald esthetisch niveau qua taal" heeft "dat men doorgaans helaas weinig tegenkomt", ook daadwerkelijk heeft geschreven?

Botermes

#7
Azul,

Dat 3e couplet is me inderdaad ontgaan en dat heeft te maken met dat ik soms hele stukken skip omdat je in Marokkaanse muziek, met name de Riffijnse, vaak te maken hebt met lange intro’s en outro’s waar ik het niet zo op heb.

Ik heb zojuist dat 3e couplet beluisterd en het bevestigd eigenlijk wat ik al eerder schreef. Ik zou er duurzaamheid aan kunnen toevoegen. Als metafoor wordt henna gebruikt dat duurzaamheid symboliseert. Hij zegt dat zijn gedicht zoals de henna op de handen van meisjes is.

Ik weet niet door wie het geschreven is. Ik ben dit nummer tegengekomen toen ik een video tegen kwam van Imad Assafu, een opkomende muzikant. Hij doet voornamelijk covers op zijn youtube- kanaal.

Ik heb trouwens bevestigd gekregen dat fulaɛlaɛ inderdaad een kinderspel is en dat wij dat in West- Rif ook zo noemen.

Het 3e couplet vertaal ik de volgende keer.

buɛluz

#8
Omdat de vertaling van het 3e couplet nog even op zich laat wachten, wilde ik in de tussentijd nog even een zijsprongetje maken. Een etymologisch zijsprong welteverstaan, die alles te maken heeft met de achternaam van de daadwerkelijke auteur van dit stukje Riffijns poëzie.

Dit gedicht met de titel "á¹®aqessisṯ-inu" (=  Mijn gedicht) is namelijk gecomponeerd door Faḏma al-Ouariachi. De dichteres had het al in 1993 in Nador geschreven. In 1998 heeft zij datzelfde gedicht uitgebracht in haar gedichtenbundel "Yesremd-ayi wawar" (= De spraak heeft mij onderwezen) .

Doorgaans wordt vermeld dat Faḏma al-Ouariachi in het dorp Farxana geboren is. Dit dorpje ligt in het stamgebied van de Imazujen (=  Ù...ازوجة ). Toch is de achternaam al-Ouariachi mogelijk eerder een verwijzing naar een substam van de naburige stam, namelijk die van á¹®arwa n Wuryac (= اوÙ,,اد ورياش ) van de stam Aiṯ Cikar (= بني شكار ).

De naam Wuryac is dan ook mogelijk te herleiden tot één van de oudste toponiemen uit de geschiedenis van de Rif. Een plaatsnaam zo oud, dat die bijna uit ons collectief geheugen is verdwenen. En mede door onze onwetendheid hierover, haast vervangen door buitenlandse termen. Want hoewel velen van ons kunnen vertellen dat onderstaande landtong de Kaap van Drie Vorken wordt genoemd, zullen maar weinig daadwerkelijk weten dat dit eigenlijk een verbastering is van de toponiem, die door de lokale AmaziÉ£ bevolking zelf eeuwenlang  gebruikt is: ixf n Hurk.



In het Arabisch werd deze genoteerd als Ras Hurk (= رأس هرك ) of Ṭarf Hurk (= طرف هرك ). De Arabische woorden Ras en Ṭarf betekenen hierbij ongeveer hetzelfde, namelijk kaap of uiterste punt. En Hurk was dus de Amaziɣ naam hiervan. De specifieke benaming Ṭarf Hurk werd vanaf de 12e eeuw in het Italiaanse Pisa overgenomen als Tarphurc en later als Tarfo Folco. Vervolgens is deze toponiem vanaf de 16e eeuw in het Spaans overgenomen o.a. als Cabo de Entrefolcos en pas later definitief als Cabo de Tres Forcas. Wat in het Spaans dus de Kaap van Drie Vorken betekent.

Alsof deze Europese deformatie niet erg genoeg is, wordt deze Amaziɣ toponiem vandaag de dag ook nog met verarabisering bedreigd door de toepassing van deze drie vorken betekenis in het modern Marokkaans-Arabisch: Ras Tleta Madari.

Gelukkig kunnen we dus aan de hand van de achternaam van de schrijfster van het gedicht á¹®aqessisṯ-inu achterhalen, hoe de antieke plaatsnaam van deze kaap bewaard is gebleven in de lokale AmaziÉ£ taal: Hurk â†' Wurk â†' Wurc â†' Wuryac â†' Ouariachi.

buɛluz

#9
Azul a Vutɣmas-inu!

Omdat jij tot dusverre nog steeds niet het volledig gedicht hebt weten te vertalen, zal ik jou hiervan ontheffen en deze taak van jou overnemen. Ik zal vanaf nu mijn kennis en bronnen gaan inzetten om dit gedicht in z'n geheel vertaald te krijgen naar het Nederlands.

Ik begrijp dat je het niet altijd eens bent met de manier waarop ik mijn kennis verkrijg. Maar jij dient je wel te realiseren, dat in dit geval, mijn manier mij wel in staat stelt om dit gedicht beter te kunnen doorgronden, dan de gemiddelde azulist. En dat kan ik jou ook bewijzen.

Om te beginnen zal ik jou eerst een ongestandaardiseerde versie geven van het volledige gedicht in het Tarifit, waarbij ik elk van de 110 woorden apart zal opschrijven. Hoewel deze versie grammaticaal gezien nog niet helemaal correct zal zijn, zal het mij wel helpen om ieder woord zichtbaar te krijgen.

Het gedicht is zo op het eerste gezicht geen complex gedicht. Zoals gezegd bestaat het uit slechts 110 woorden verdeeld over 12 regels en 3 strofen. Het is hoofdzakelijk geschreven in de toekomende tijd. In elke 1e regel van de strofe wordt er steeds een vergelijking gemaakt, die in de rest van de strofe verder uitgewerkt wordt.

Maar toch. Ook al lijkt dit een simpel gedicht, er is bij nader inzien wel enige kennis van planten en van kinderspelletjes vereist om dit gedicht daadwerkelijk te kunnen doorgronden.


Ṯaqessisṯ inu ḏ ṯimessi ṯasemmaṭ, aḏ t ariɣ x ibriḏen

War t ṯtiwi rḥemreṯ, aman war t isexsayen

Aḏ t ssuyseɣ ḏi ddmani, aḏ t carzen ifellaḥen

War t ikessi asiwan, war t neqqben ibaɣriwen


Ṯaqessisṯ inu ḏ ṯiwecca itɛayanen iḥenjirn

Aḏ t zaren ḏ ayur n rɛiḏ, aḏ farḥen aḏ iraren

Aḏ t iraren ḏ fuleɛleɛ, s acar ḏi iqwaren

Aḏ t iraren ḏ ṯiqnuffar, aḏ t yecc wi t ɣar yafen


Ṯaqessisṯ inu ḏ ṯarjiṯ n ussan i d ɣar yasen

Aḏ t ariɣ s rqrem, s ur inu ḏ iḏammen

Aḏ t arcment ṯiḥramin ḏ rḥenni x ifassen

Aḏ t ruccent ḏ aman n amarru isgenfan iyezzimen

Botermes

#10
Bravo!

Waar ik echter naar benieuwd ben, is wat je hebt weten op te maken uit dit gedicht in zijn totaliteit.

buɛluz

#11
Citaat van: Botermes op 21/07/2019 om 14:07:37
Waar ik echter naar benieuwd ben, is wat je hebt weten op te maken uit dit gedicht in zijn totaliteit.

Dit gedicht gaat volgens mij over de kringloop van het leven en de rol die Riffijnse vrouwen speelden bij de overdracht van traditionele kennis op de volgende generatie. Lees maar mijn Nederlandse vertaling van het gedicht "Ṯaqessisṯ-inu" van Faḏma al-Ouariachi:



Mijn gedicht is als de wolfsmelk, die ik over wegen zal schrijven.

Het hoge tij zal het niet meesleuren, noch zal water het kunnen uitdoven.

Ik zal het over velden uitstrooien, zodat boeren het kunnen bewerken.

De havik zal het niet meenemen, noch zullen de raven het kunnen pikken.


Mijn gedicht is als de morgen, waar de kinderen naar uitkijken.

Zij zullen het zien als de maan van het Suikerfeest, ze zullen blij zijn en spelen.

Zij zullen het spelen als fuleɛleɛ, met het zand in de omheiningen.

Zij zullen het spelen als verstoppertje, degene die het vindt mag het opeten.


Mijn gedicht is als de droom van de dagen, die nog zullen komen.

Ik zal het schrijven met de pen, met mijn hart en bloed.

De meisjes zullen het optekenen als de hennaversieringen op handen.

Zij zullen het besprenkelen als het water van de malrove, dat wonden heelt.





Botermes

#12
Wolfsmelk.. wie verzint er nou zoiets? Daar had ik dus nog nooit van gehoord. Staat dat symbool voor kostbaarheid? Zeg maar een soort van kamelenmelk, right.

Nou, vielen dank für die beitrag. Ik wil nog even terug naar dat name-calling ivm met het woord azulist. Ik denk dat ik nou weet wat je eigenlijk bedoelt. Het is soort karikatuur, iets  met onbekwaamheid. Een koekenbakker, olé! Ik denk dat jij in Ali Lahrouchi het type über-azulist ziet. Was dat close?

Why does this matter to me so much, zou je dan denken.

Wel jammer dat je toen jezelf voor azulist opgaf. Dat was alleen maar for the sake of the argument. Schei toch uit met die geintjes. Ik ben toch zeker niet gek dat ik denk dat je oprecht bedoelde.

Behalve dat, steek ik doorgaans wel wat op van je posts.


buɛluz

#13
Citaat van: Botermes op 10/08/2019 om 12:55:38
Wolfsmelk.. wie verzint er nou zoiets? Daar had ik dus nog nooit van gehoord. Staat dat symbool voor kostbaarheid? Zeg maar een soort van kamelenmelk, right.

Binnen de Nederlandse taal is de naam "wolfsmelk" waarschijnlijk een verwijzing naar het gif van deze plantenfamilie (= "Euphorbiaceae"). De melk is het witte sap van de planten, dat giftige bestanddelen bevat. En de wolf wordt hierbij geassocieerd met de duivel, die als veroorzaker van het gif werd gezien.

In het Tarifit is de naam "ṯimessi ṯasemmaṭ" mogelijk een verwijzing naar de giftige uitwerking van deze plant. De naam betekent letterlijk "koud vuur". Bij huidcontact met het sap van deze vetplant, veroorzaakt het een rode uitslag, blaarvorming en een zeer branderig gevoel.

De wetenschappelijke benaming van ṯimessi ṯasemmaṭ is "Euphorbia rigida", maar vroeger werd als synoniem ook de naam "Euphorbia biglandulosa" gebruikt. De plant ṯimessi ṯasemmaṭ ziet er als volgt uit:



https://www.teline.fr/en/photos/euphorbiaceae/euphorbia-rigida


Citaat van: Botermes op 10/08/2019 om 12:55:38
Nou, vielen dank für die beitrag. Ik wil nog even terug naar dat name-calling ivm met het woord azulist. Ik denk dat ik nou weet wat je eigenlijk bedoelt. Het is soort karikatuur, iets  met onbekwaamheid. Een koekenbakker, olé!

De onbekwaamheid zit em dus niet in het feit dat ik jou een azulist noemde, maar in het feit dat ik jou een niet al te snuggere azulist heb genoemd. Als jij een iets snuggere azulist was geweest, dan had ik er geen problemen mee gehad.


Citaat van: Botermes op 10/08/2019 om 12:55:38
Ik denk dat jij in Ali Lahrouchi het type über-azulist ziet. Was dat close?

Ik ken die Ali Lahrouchi niet, om daarover te oordelen. Maar als ik toch iemand zou moeten kiezen als bovengemiddelde azulist dan zou ik voor Asis Aynan gaan. Wist jij trouwens dat Asis dit gedicht jaren geleden al had vertaald naar het Nederlands? Diezelfde vertaling heeft hij begin dit jaar gebruikt bij zijn Nederlandse gedichtenbundel "Vallende tijd". Lees hieronder zijn vertaling en vergelijk die maar met de mijne.

Citaat van: Maysa op 24/02/2006 om 10:18:38
Mijn gedicht
(TAQESSIST-INU)

Dit is mijn koudvuur
dat door mij op paden wordt geschreven
niet weg is te krijgen, geen macht die
het kan blussen

ik zal het uitstrooien over velden
het zal geplant worden door zaaiers
uit het bereik van adelaars
en de raven

Zij is de morgen
die kinderen verwacht
als een maan is ze dat het feest aankondigt
waardoor iedereen opgetogen en opgewonden raakt
waar ze tikkertje kunnen spelen in al die velden
en rond hun huizen, en verstoppertje ook, en
wie haar vindt mag haar houden,

als een droom met geen pen te beschrijven
van alle nachten die nog zullen komen, zal
ik haar optekenen, dit bloed stromend uit mijn hart,
ze zal op handen worden gedragen door meisjes
die hennaversieringen op hun palmen hebben gemaakt,
als helend water is het, sproei er maar mee,
opdat het wonden kan helen,
overal,
dit gedicht

vertaling Asis Aynan

Botermes

Doorgaans wordt met timmessi tassemat gewoon koorts met koude rillingen bedoeld. Het lijkt er op dat je daarmee niet mee bekend bent.