Onderstaande link wilde ik nog graag delen. Het betreft een zeer gedetailleerde landkaart van de regio Boudinar in Temsaman. Deze kaart is gebaseerd op de geografische gegevens zoals die bekend waren in het jaar 1965. Bij nadere bestudering van de kaart zijn onderstaande plaatsnamen van historisch belang voor de vroeg-Middeleeuwse periode (500-1000 n.C.) in het land van Arif, destijds ookwel bekend als het land van Tems-Aman:
| Toponiem | Uitleg |
| 1. Ighzar n Sidi Saleh | rivier vernoemd naar de islamitische veroveraar van Arif, genaamd Saleh ibn Mansur |
| 2. Sidi Saleh | graftombe van de 1e islamitische koning van Arif, gestorven in het jaar 749 |
| 3. Ait Tayar | dorpje nabij graftombe van Sidi Driss en op de plaats van historische haven van Badkun
|
| 4. Sidi Driss | graftombe van de 3e islamitische koning van Arif regeerperiode jaren 751-760, tevens is Driss de stichter van Middeleeuwse stad Nekor |
| 5. Aftis Daoud; Igar Oufadis | 2 plaatsnamen met een fonetische gelijkenis met de naam van historische haven van Auftis
|
| 6. Aftis Daoud; Bou Daoud | 2 plaatsnamen mogelijk vernoemd naar de heiligman Abu Dawud Muzaḥem uit het jaar 1182 |
| 7. Ighzar Amekran | rivier vernoemd naar de grootste rivier, deze werd destijds door Arabische auteurs bewust als Wadi el Baqar vertaald om oorspronkelijk betekenis te behouden (= Ighzar n Ufunas = rivier van de Stier, of Ighzar n Ufunaks = rivier van de Feniciers) |
| 8. Ifri n Tfounest | grot vernoemd naar de Koe, nabij de oorsprong van Ighzar Amekran |
| 9. Iboujatouyene | dorpje met naam afgeleid van Ijetti = historisch dorp van Iqti nabij de graftombe van Sidi Saleh
|
| 10. Ibouslimaten | dorpje met naam afgeleid van amsÈ"em (= moslim) = dit is de plek waar islam eerste intrede heeft gedaan in Arif (nabij historische berg Abi-l-Hassen = idurar n Temsaman), in het jaar 699
|
| 11. Ibloundien | dorpje met naam afgeleid van Bulundi = historische patrilineair afstammingslijn van Bulundi ibn Yasliten ibn Battuya
|
| 12. Boukoua; Rounsa Oubekkouye | 2 plaatsnamen met een fonetische gelijkenis met de naam van historische stam van Baquates
|
| 13. Ijar Oussadoun; Igar Amekran; Igar Oufadis; Dehar Ouguermam; Igarmaous; Achir Ouguermam | 6 plaatsnamen bevattend het woord Ijar; Igar of Ouguer (= akker of landbouwgrond) hebben mogelijk dezelfde woordstam als de naam van Middeleeuwse stad Nekor (= Nḵor = GRW) |
http://www.mediafire.com/view/8yz9rd93yojo0e1/%D8%AE%D8%B1%D9%8A%D8%B7%D8%A9+%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A7%D8%B1.jpg
Hoe is 't leven, Inco ?
Bij het woord 'Oufadis' denk ik dat het om een samenvoeging gaat van twee woorden, te weten 'ou' en 'fadis'. Ou is te vertalen naar 'van' en 'fadis' is een manshoge stugge plant met een zeer sterk en puntig uiteinde aan het blad. De plant wordt in de Rif (aan zee) vaak gebruikt om een pad of grondstuk af te bakenen. Bij gebrek aan een naald gebruikten we het scherpe uiteinde van de fadis om de stekels van een zee-egel uit onze voeten te peuteren.
(https://www.amazigh.nl/awar/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi58.tinypic.com%2F353cggl.jpg&hash=3cd5115f316341b1b074064eee42c4ba94fc7239)
Deze plant lijkt veel op de fadis die ik bedoel.
Rounsa wordt bij ons uitgesproken als Rhonsa, met de klemtoon op de h en betekent (natuurlijke) 'bron'. In jullie dialect ook?
Igarmem(men) of agarmem (meervoud/enkelvoud) is in ons dialect een stroompje.
Citaat van: Ik ben Dieudonné op 12/01/2015 om 23:24:19
Hoe is 't leven, Inco ?
Bij het woord 'Oufadis' denk ik dat het om een samenvoeging gaat van twee woorden, te weten 'ou' en 'fadis'. Ou is te vertalen naar 'van' en 'fadis' is een manshoge stugge plant met een zeer sterk en puntig uiteinde aan het blad. De plant wordt in de Rif (aan zee) vaak gebruikt om een pad of grondstuk af te bakenen. Bij gebrek aan een naald gebruikten we het scherpe uiteinde van de fadis om de stekels van een zee-egel uit onze voeten te peuteren.
(https://www.amazigh.nl/awar/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi58.tinypic.com%2F353cggl.jpg&hash=3cd5115f316341b1b074064eee42c4ba94fc7239)
Deze plant lijkt veel op de fadis die ik bedoel.
Azul a Chatt-inu en nog de beste wensen voor het jaar 2965!
Het kan best zo zijn dat bij jullie het woord Faá¸is gebruikt wordt om zo’n Aloe-vera-achtige plant te benoemen. Ikzelf ben alleen bekend met Faá¸is als benaming voor de mastiekboom (Pistacia Lentiscus (https://www.google.nl/search?q=Pistacia+lentiscus&es_sm=119&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=Bg-1VP7jBInyPPLxgNAJ&ved=0CAgQ_AUoAQ&biw=1217&bih=621)). Ongeacht of het nu voor het een of ander wordt gebruikt is het punt wat ik wil maken dat woorden zoals Oufadis en Afthis wel degelijk nog als plaatsnamen voorkomen in de regio van Temsaman. Dit als argument tegen onderstaande tekst (A. Siraj, 1995, p. 301) en als aanwijzing voor de mogelijke lokalisering van de Middeleeuwse haven van Ufatis, die door de Arabiche geschiedschrijvers foutief als Marsa Uktis (
Ù...رسى اوÙ,تيس) werd overgeleverd. De locatie dient in mijn optiek eerder gezocht te worden in het gebied direct ten westen van de monding van Ighzar Amekran.
(https://www.amazigh.nl/awar/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fs12.postimg.org%2F4rmep73r1%2FSchermafbeelding_2015_01_13_om_11_34_50.png&hash=57aaca0231adae51c806dbf91a7909534e8b85cc)
Citaat van: Ik ben Dieudonné op 12/01/2015 om 23:24:19
Rounsa wordt bij ons uitgesproken als Rhonsa, met de klemtoon op de h en betekent (natuurlijke) 'bron'. In jullie dialect ook?
Het woord dat bij ons doorgaans wordt gebruikt om een natuurlijke waterbron mee aan te duiden is Anu of á¹®anut. Het woord wat jij bedoelt heet volgens mij R3unser in het enkelvoud. Vergeleken met de manier waarop jij het uitspreekt zou dat een verandering betekenen voor de H-klank ipv. 3-klank en de vervaging van de R-klank aan het eind van het woord. Het woord zelf doet mij sterk denken aan het Arabisch leenwoord van
عنصر (= origine; etnische oorsprong; ras) Dit woord zou dan de volgende fonetische ontwikkeling kunnen hebben doorstaan = el 3unsur > R3unser > Rhunser > Rhonsa. De plaatsnaam van Rounsa Oubekkouye is met name interessant vanwege het 2e woord, aangezien deze mogelijk gelinked kan worden met de naam van de stam Baquates uit de Laat-Klassieke oudheid.
Citaat van: Ik ben Dieudonné op 12/01/2015 om 23:24:19
Igarmem(men) of agarmem (meervoud/enkelvoud) is in ons dialect een stroompje.
Ik ken het woord alleen in de betekenis van (water)meer. Igermam of AGELMAM is eigenlijk een pan-Amazigh woord dat ook gebuikt wordt door de Imazighen van de Touareg; Nefusa; Kabylie en Chaoui. In de meeste gevallen wordt het ook gebruikt om een watermeer mee aan te duiden (M. A. Haddadou, 2006, p.71). Deze plaatsnaam is met name interessant aangezien deze volgens mijn hypothese opgebouwd is uit een samenstelling van 2 woorden: IGER (= akker) en MAM (= water), oftewel water voor de landbouw, waterreservoir etc. In het eerste woorddeel van IGER meen ik ook dezelfde woordstam (GR) te herkennen als bij de naam van de Middeleeuwse stad Nekor. Op basis hiervan zou een etymologie van de naam van Nekor mogelijk zijn: dit woord zou dan de volgende fonetische ontwikkeling kunnen hebben doorstaan = GR(W) > Agros > n-Agor > Nekor > Nḵor. De betekenis van Nekor zou dan kunnen zijn (stad) Nabij d'n Akker.
(https://www.amazigh.nl/awar/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fs9.postimg.org%2Fejq87esqn%2FSchermafbeelding_2015_01_13_om_13_08_00.png&hash=b299df77e9d6a69f9dba12aede9ee8c9a572e1f7)
Citaat van: buƹluz op 13/01/2015 om 12:43:53
Azul a Chatt-inu en nog de beste wensen voor het jaar 2965!
CiteerAzul awma
Ikzelf ben alleen bekend met Faá¸is als benaming voor de mastiekboom (Pistacia Lentiscus (https://www.google.nl/search?q=Pistacia+lentiscus&es_sm=119&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=Bg-1VP7jBInyPPLxgNAJ&ved=0CAgQ_AUoAQ&biw=1217&bih=621)). CiteerDaar hebben wij weer de benaming 'dzext' voor :-)
Ongeacht of het nu voor het een of ander wordt gebruikt is het punt wat ik wil maken dat woorden zoals Oufadis en Afthis wel degelijk nog als plaatsnamen voorkomen in de regio van Temsaman. Dit als argument tegen onderstaande tekst (A. Siraj, 1995, p. 301) en als aanwijzing voor de mogelijke lokalisering van de Middeleeuwse haven van Ufatis, die door de Arabiche geschiedschrijvers foutief als Marsa Uktis (Ù...رسى اوÙ,تيس) werd overgeleverd. De locatie dient in mijn optiek eerder gezocht te worden in het gebied direct ten westen van de monding van Ighzar Amekran.CiteerIk begrijp en onderschrijf je punt, les deux noms ne sont alors pas complètement disparu. Maar toch kan ik na nadere bestudering van de kaart niet anders dan concluderen dat het een product is van een regime dat arabisering hoog in het vaandel had. De amazigh plaatsnamen op de kaart zijn in hoge mate gearabiseerd c.q. verkeerd gespeld.
(https://www.amazigh.nl/awar/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fs12.postimg.org%2F4rmep73r1%2FSchermafbeelding_2015_01_13_om_11_34_50.png&hash=57aaca0231adae51c806dbf91a7909534e8b85cc)
Het woord dat bij ons doorgaans wordt gebruikt om een natuurlijke waterbron mee aan te duiden is Anu of á¹®anut. CiteerAnu of Tanut gebruiken wij ook, maar dan om een met mensenhanden uitgegraven put aan te duiden
Het woord wat jij bedoelt heet volgens mij R3unser in het enkelvoud. Vergeleken met de manier waarop jij het uitspreekt zou dat een verandering betekenen voor de H-klank ipv. 3-klank en de vervaging van de R-klank aan het eind van het woord. Het woord zelf doet mij sterk denken aan het Arabisch leenwoord van عنصر (= origine; etnische oorsprong; ras) Dit woord zou dan de volgende fonetische ontwikkeling kunnen hebben doorstaan = el 3unsur > R3unser > Rhunser > Rhonsa. De plaatsnaam van Rounsa Oubekkouye is met name interessant vanwege het 2e woord, aangezien deze mogelijk gelinked kan worden met de naam van de stam Baquates uit de Laat-Klassieke oudheid. CiteerInderdaad, dat tweede woord is ondubbelzinnig, daar kan geen verschil van mening over bestaan. De volgende keer dat ik in de buurt ben zal ik informatie gaan inwinnen bij de locals.
Ik ken het woord alleen in de betekenis van (water)meer. Igermam of AGELMAM is eigenlijk een pan-Amazigh woord dat ook gebuikt wordt door de Imazighen van de Touareg; Nefusa; Kabylie en Chaoui. In de meeste gevallen wordt het ook gebruikt om een watermeer mee aan te duiden (M. A. Haddadou, 2006, p.71). Deze plaatsnaam is met name interessant aangezien deze volgens mijn hypothese opgebouwd is uit een samenstelling van 2 woorden: IGER (= akker) en MAM (= water), oftewel water voor de landbouw, waterreservoir etc. In het eerste woorddeel van IGER meen ik ook dezelfde woordstam (GR) te herkennen als bij de naam van de Middeleeuwse stad Nekor. Op basis hiervan zou een etymologie van de naam van Nekor mogelijk zijn: dit woord zou dan de volgende fonetische ontwikkeling kunnen hebben doorstaan = GR(W) > Agros > n-Agor > Nekor > Nḵor. De betekenis van Nekor zou dan kunnen zijn (stad) Nabij d'n Akker.CiteerIk heb me vergist in de betekenis van Agermam, je hebt gelijk. Het betreft zoals jij hieronder aangeeft een reservoir met (regen)water. Een ander woord dat wij daarvoor gebruiken is 'zjoub', waarschijnlijk een arabisch leenwoord.
(https://www.amazigh.nl/awar/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fs9.postimg.org%2Fejq87esqn%2FSchermafbeelding_2015_01_13_om_13_08_00.png&hash=b299df77e9d6a69f9dba12aede9ee8c9a572e1f7)
Citaat van: Always an intruder, never welcomed op 15/01/2015 om 01:22:46
Daar hebben wij weer de benaming 'dzext' voor :-)
Ik ken wel een ǧefṯ (Brassica rapa (http://nl.wikipedia.org/wiki/Knolraap)), maar geen dzext.
Citaat van: Always an intruder, never welcomed op 15/01/2015 om 01:22:46
Ik begrijp en onderschrijf je punt, les deux noms ne sont alors pas complètement disparu. Maar toch kan ik na nadere bestudering van de kaart niet anders dan concluderen dat het een product is van een regime dat arabisering hoog in het vaandel had. De amazigh plaatsnamen op de kaart zijn in hoge mate gearabiseerd c.q. verkeerd gespeld.
Zelfs met de verarabiseerde plaatsnamen lijkt deze kaart mij zeer geschikt om te gebruiken bij de verdere bestudering van toponiemen in de regio van Temsaman. Ik zou graag nog de overige kaarten (Kebdani, Midar en Driouch) uit dezelfde serie willen raadplegen, ookal zijn deze gemaakt in opdracht van een regime dat arabisering hoog in het vaandel had. In hoeverre het arabiseringsproces van toponiemen toe te schrijven is aan een daadwerkelijke politiek van de Marokkaanse overheid blijft uiteraard lastig in te schatten: toch kun je denk ik niet alle verarabiseerde plaatsnamen alleen op het conto van de overheid schrijven.
Een interessant voorbeeld hierbij is denk ik het woord Arif / Rif: deze van oorsprong Arabische toponiem wordt pas sinds de 10e eeuw gebruikt om ons herkomstgebied mee aan te duiden. Dit roept bij mij dan de vraag op hoe dit gebied en de inwoners ervan werden genoemd in de periode daarvoor. En is het gebruik van de term Rif of Arif door een staat van bovenaf ingesteld of hebben de Irifiyen zelf gekozen om zich te identificeren met deze etnoniem (= verschil in endoniem en exoniem?).
Citaat van: Always an intruder, never welcomed op 15/01/2015 om 01:22:46
Inderdaad, dat tweede woord is ondubbelzinnig, daar kan geen verschil van mening over bestaan. De volgende keer dat ik in de buurt ben zal ik informatie gaan inwinnen bij de locals.
En als je dan toch in de buurt bent.... Zou je dan niet ook gelijk informatie kunnen inwinnen over de plaatsnaam van Bakoua? Deze bevindt zich ongeveer 3 km. in noord-westelijke richting vanaf Rounsa Oubekkouye en bevat dezelfde gelijkenis met de naam van de historische stam van Baquates uit de 2e en 3e eeuw na Chr.
Citaat van: Always an intruder, never welcomed op 15/01/2015 om 01:22:46
Een ander woord dat wij daarvoor gebruiken is 'zjoub', waarschijnlijk een arabisch leenwoord.
Zjoub of jubb is denk ik inderdaad een Arabisch leenwoord: op onderstaande kaart komt deze namelijk als plaatsnaam "el Joub" voor in het kustgebied ten westen van Ait Itteft:
(https://www.amazigh.nl/awar/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fs4.postimg.org%2Flpj5sk2nh%2FSchermafbeelding_2015_01_17_om_00_40_45.png&hash=bc1c9ffe72069d56dfa53fd88aa0e5c02c69fbc6)